________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૮]
[શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૩ અંક ૧૨, ૧૬ ઓક્ટોબર ૨૦૦૩
૨. અહિંસા : એક પરિશીલન :
પંન્યાસ શ્રી ભુવનસુંદર વિજયજી મ.સા. પરેલ-મુંબઈ
(સંપાદકીય –“અહિંસા –એક પરિશીલન” આ લેખ ૧૪ પૂર્વધર મહર્ષિ આચાર્ય શ્રી ભદ્રબાહુસ્વામી દ્વારા રચિત “શ્રી બૃહત્કલ્પસૂત્ર” નામના આગમ અને તેની ટીકા આદિના આધારે મહેનત પૂર્વક તૈયાર કરવામાં આવ્યો છે. મોક્ષમાર્ગની આરાધનાના અભિલાષી સહુ કોઈ આ લેખને વારંવાર વાંચે-વિચારે અને જીવદયાની પવિત્ર ભાવનામાં આગળ વધે એજ અભ્યર્થના
શ્રી બૃહત્કલ્પસૂત્ર નામના આગમ શાસ્ત્રમાં | સમારંભ આશ્રવ હોવાથી હું તેને કર્મબંધનું કારણ હિંસા-અહિંસાની ચર્ચા લખી છે. આ ચર્ચામાં શ્રી ] માને છે. તથા આશ્રવનો નિરોધ–ગુપ્તિ કર્મબંધનું વ્યાખ્યા પ્રજ્ઞપ્તિ (શ્રી ભગવતીસૂત્ર) આગમના | કારણ ન હોવાથી તે તને ઇષ્ટ છે. તો તો પછી આધારે એક અલ્પજ્ઞમુનિએ નિશ્ચયપૂર્વક-નિરૂપણ / તારે–આ પ્રશ્ન કરીને જે બોલ્યો-તે બોલવાનું જ કરતાં કહ્યું કે :
બંધ કરી દેવું પડશે. કારણ કે બોલવામાં પણ પ્રમાણાતિરેક વસ્ત્ર ફાડવું જોઈએ નહીં.
વાયુકાય જીવોની હિંસા છે. તેમાં પણ આરંભકારણ કે વસ્ત્ર ફાડતા તેનો અવાજ સંપૂર્ણ ૧૪
આશ્રવ છે. એટલે તારે (પ્રશ્નકર્તાએ) એક પણ રાજલોક (વિશ્વ) માં વ્યાપી જાય. તેને છેદતા તેના | શબ્દ બોલવો જોઈએ નહીં અને તારી વાત કોઈને સૂક્ષ્મ અવયવ સમસ્ત વિશ્વમાં ફેલાઈ જાય, આથી
સમજાવવા હાથ પણ ઊછાળવો નહીં. સૂક્ષ્મ જીવોની વિરાધના થાય, માટે વસ્ત્ર જેવું મળે જ્ઞાની ગુરુ પ્રશ્નકર્તા અલ્પજ્ઞમુનિને આગળ તેવું લેવું પણ ફાડવું નહીં.”
કહે છે કે-જો તું શુભક્રિયા માત્રનો નિષેધ કરીશ આમ કહી તે અલ્પજ્ઞમુનિએ શ્રી
એટલે કે શ્રી વ્યાખ્યાપ્રજ્ઞપ્તિ (શ્રી ભગવતી) વ્યાખ્યાપ્રજ્ઞપ્તિ (શ્રી ભગવતીસૂત્ર) આગમનો પાઠ
આગમસૂત્રના આધારે શ્રી મહાવીર ભગવાનના રજુ કર્યો :–
વચનોના સહારે કહીશ કે- “કોઈ ક્રિયા જ કરવી
નહીં.” તો પછી અનેક પ્રશ્નો ઊભા થશે. કેમકે“જ્યાં સુધી આ જીવ થોડું પણ હલનચલન-કંપન કરે છે. ત્યાં સુધી તેના કર્મનો-ભવનો
તો પછી સાધુને ભિક્ષા લેવા જવાની, લોચ
કરવાની, સંજ્ઞા ભૂમિમાં લઘુનીતિ-વડીનીતિ માટે અંત કરતો નથી.”
જવાની ક્રિયા આદિની પણ મનાઈ-નિષેધ થઈ વળી, જીવનો જેમ અલ્પતર યોગ-વ્યાપાર | જશે. જે શક્ય નથી. તેમ કર્મબંધ પણ અલ્પતર થાય છે. અને જે યોગ
વળી, તે પ્રશ્નકર્તા! તે રજુ કરેલ સૂત્રાર્થના નિરોધ કરી શેલેશી અવસ્થામાં રહે તેને સર્વથા
આધારે તેનો કોઈ મુનિ સ્વાધ્યાય પણ નહીં કરી મન-વચન-કાયાનો વ્યાપાર હોતો નથી. તેથી તે
શકે. મુનિઓ વિહાર, વ્યાખ્યાન, પ્રતિક્રમણ, અવસ્થામાં તેને કર્મબંધ પણ નથી.
ગુરુભક્તિ, ગ્લાનસેવા-વૈયાવચ્ચ આદિ વિહિત શિષ્યના ઉપરના નિર્ણયનો ઉત્તર આપતાં |
શુભ અનુષ્ઠાન પણ કરી શકશે નહીં. જ્ઞાની ગુરુ કહે છે :–હે પ્રશ્નકર્તા! આરંભ– |
For Private And Personal Use Only
