________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ ઃ ૩ અંક ૧૨, ૧૬ ઓક્ટોબર ૨૦૦૩ ]
બંધનમાંથી ઉગરી ગયા. સુખ ભોગવવા માટે પ્રભુએ બે રસ્તા બતાવ્યા છે.
(૧) સુખને ત્યાગી દો અથવા ઘટાડી દો. (૨) જે સુખને ભોગવો તેમાં અલીન રહો એટલે
કે છકી ન જાવ. મનથી પણ સુખને ત્યાગે તે સંત કહેવાય અને સુખ સામગ્રીઓને ઘટાડી સંસારમાં રહે તે સંસારી સાધુ કહેવાય.
"Live for the best. Be ready for the worst."
|
ટૂંકમાં, દુઃખ ડગ્યા વગર સહી લેવાનું અને સુખમાં છકી ન જવા પ્રભુ મહાવીરનો સંદેશ છે.
માતા ત્રિશલાને હલન-ચલન દ્વારા પણ દુ:ખ ન પહોંચે એવી ભાવના સાથે પ્રભુ ગર્ભમાં સ્થિર થઈ ગયા પરંતુ આનાથી માતાને ગર્ભનાશની કલ્પના સાથે તીવ્ર આદ્રધ્યાન થઈ
|
જો—સંદેશ–“દુ:ખમાં અદીન બનો” :— ભગવાન મહાવીર ભૌતિક સુખમાં અલિન રહેવા સાથે દુ:ખમાં અદીન બનવા માટે આદેશ આપેલ છે. કર્મના ઉદયે દુઃખ આવી શકે પરંતુ આવા સમયે આર્દ્રધ્યાનના પાપ કર્મમાંથી બચવા અદીન બનવું જોઈએ. દુઃખનો ભાર માથે ન લેવો એ જ દુઃખની દવા છે. મારા કરતાં બીજા ઘણા લોકો વધારે દુઃખી છે. એમ સમજીને સમાધાન કરવું જોઈએ. એથી પર્વત જેટલું દુઃખ રાઈ જેટલું બની જશે. સુખમાં અનાશક્ત ભાવ અને દુઃખમાં અદીન બનીને રહેવું જોઈએ. દરેક વાતમાં નિયતિને સલામ કરી દેવાય. તો આવેલ દુ:ખમાં દીનતા ન આવી શકે. આ માટે સરસ અંગ્રેજી કહેવત છે કે,
|
ગયું. બાજી સુધારવા માટે પ્રભુએ હલન ચલન ચાલુ કર્યું અને સાથે અભિગ્રહ કર્યો કે માતાપિતા જીવતા હશે ત્યાં સુધી તેઓને દુ:ખ ન પહોંચે માટે સંસાર ત્યાગી ને દીક્ષા લઈશ નહી. પોતાના જ્ઞાનબળ દ્વારા પ્રભુએ જોયું કે પોતાનો મોહનીય કર્મ અને માતા-પિતાનું આયુષ્ય કર્મ બંને શોપકર્મ છે. જેનાથી આંચકો મળે તો તૂટી જાય તેવા કર્મ છે. પોતાનું મોહનીય કર્મ જરૂર છૂટી જાય પરંતુ આનાથી માતા-પિતાનું આયુષ્ય કર્મ પણ તૂટી જાય આના કારણે જગતમાં એવો અપયશ વ્યાપે કે ‘આખા વિશ્વને જીવન (ભાવપ્રાણ) આપનારા વર્ધમાને દીક્ષામાં ઉતાવળ કરી અને તેઓ તેમના માતા-પિતાના મોત માટેના નિમિત્ત બની જાય તેમ હતા. જો માતાપિતાનું આયુષ્ય કર્મ નિરૂપમ કર્મ એટલે કે અત્યંત મજબૂત હોત તો આવો અભિગ્રહ કરવાની જરૂર ન હોત. પ્રભુ મહાવીરના આ અભિગ્રહ અંગે કલ્પસૂત્રની સુબોધીકા ટીકામાં જણાવેલ છે. પરમાત્માએ પોતાના શાસનકાળના જીવોને એવો સંદેશ આપેલ છે કે વડીલ જનોની સેવા બરાબર કરવી. ‘પંચસૂત્ર’ ગ્રંથમાં દીક્ષાર્થી જીવે અપરોપતાપ એટલે કે કોઈને પણ ત્રાસ ન
૪થો—સંદેશ–“માતા–પિતાની સેવા કરો'
દેવલોકમાંથી આવીને દેવાધીદેવ પરમાત્માનો આત્મા માનવ જીવનમાં આવ્યો.
ગર્ભકાળમાં છ માસ પૂરા થઈ ગયા બાદ એવી આપવો. આવો અપરોપતાપ માતાપિતા પ્રત્યે
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[૨૩
એક ઘટના બની ગઈ કે એ ઘટના દ્વારા જગતને એક સંદેશ પ્રસારિત કર્યો કે માતા-પિતાની સેવા કરો. પોતાના શાસનના ૨૧૦૦૦ વર્ષના કાળમાં વડિલોની સેવાનો ધર્મ અત્યંત ખરાબ રીતે હચમચી ઉઠવાનો છે. એવા સંકેત સાથે પ્રભુએ આ સંદેશ આપેલ હોય એમ લાગે છે.
For Private And Personal Use Only
