Book Title: Atmanand Prakash Pustak 100 Ank 12
Author(s): Pramodkant K Shah
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Catalog link: https://jainqq.org/explore/532089/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir *********kkkkkkkkkkkkkkkkkkkkk શ્રી ભાળ પ્રકાશ. SHREE ATMANAND PRAKASH વશીક વીટીવીશ વીક વીશ વીડીકવવીકવીડ કવીકવીક કવલિકવી શકશકશકશ વકીકરી કવીક વીક કવીક હકકવી Vol-3 * Issue-12 OCTOBER-2003 આસો ઓક્ટોબર-૨૦૦૩ આત્મ સંવત : ૧૦૭ વીર સંવત : ૨૫૨૯ વિક્રમ સંવત : ૨૦૫૯ પુસ્તક : ૧00 ඉදිරි වල 88 88 8888888888888888888 नहि संगच्छते धर्मक्रिया वञ्चनकर्मणा। वञ्चनाकर्मसक्तस्य भवेद् धर्मक्रिया विषम् ॥ માયા-કપટ સાથે ધર્મક્રિયાનો મેળ બેસે જ નહિ. ઠગારાની ધર્મક્રિયા વિષરૂપ બને છે. ૨૭ The evil practice of deceit does not agree with religious rites. Those rites of a deceitful person become poisonous to him. 27 (કલ્યાણભારતી ચેપ્ટર-૬ : ગાથા-૨૭, પૃષ્ઠ-૧૨ ૨) kokkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkk For Private And Personal Use Only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 28282828RRRRRR BURURDURURURURLAUBURURURURURUR માતા પિતાની છત્ર છાયા ) હયાત માત-પિતાની છત્ર છાયામાં હાલપનમાં બે વેણ બોલીને, નીરખી લેજો, હોઠ અડધા બીડાય ગયા પછી.....ગંગાજળ મૂકીને શું કરશો....... છે) અંતરના આશીર્વાદ આપનારને સાચા હૃદયથી એક ક્ષણ ભેટી લેજો હયાતી નહીં હોય ત્યારે નત મસ્તકે છબીને નમન કરીને શું કરશો....... કાળથી થપાટ વાગશે, અલવિદા એ થઈ જશે, પ્રેમાળ હાથ પછી તમારા પર કદી | નહી ફરે. લાખ કરશો ઉપાય તે વાત્સલ્ય લ્હાવો નહીં મળે પછી દિવાન ખંડમાં, તસ્વીર મૂકીને શું કરશો....... | માતા પિતાનો ખજાનો ભાગ્યશાળી સંતાનને મળે અડસઠ તિરથ તેના ચરણોમાં બીજા તિરથ ના ફરશો સ્નેહની ભરતી આવીને ચાલી જશે પલમાં પછી કીનારે છીપલાં વીણીને શું કરશો...... હયાત હોય ત્યારે, હૈયુ તેનુ ઠારજો, પાનખરમાં વસંત આવે એવો વ્યવહાર રાખજો, પંચભૂતમાં ભળી ગયા પછી આ દેહનાં અસ્થિને ગંગામાં, પધરાવીને શું કરશો....... શ્રવણ બનીને ઘડપણની લાકડી તમે બનજો હેતથી હાથ પકડીને ક્યારેક તીર્થ સાથે ફરજો માતૃદેવો ભવ, પિતૃદેવો ભવ સનાતન સત્ય છે પછી રામનામ સત્ય છે બોલીને શું કરશો...... પૈસા ખર્ચતા સઘળું મળશે, મા-બાપ નહીં મળે ગયો સમય નહી આવે, લાખો કમાઈને શું કરશો પ્રેમથી હાથ ફેરવીને “બેટા” કહેનાર નહી મળે. પછી ઉછીનો પ્રેમ લઇને, આંસુ સારીને શું કરશો... વિડિજીટઇટિઇટિકિટ આહિરજીઇજીરિકતઅહજીહ નૂતન વર્ષના મંગલ પ્રભાતે નરેશભાઈ તેમચંદભાઈ શાહ સહપરિવાર-સુરતના નૂતન વર્ષાભિનંદન 85) BRUREUR8888888888 ( અભિષેક એક્સપોર્ટ) અભિષેક હાઉસ, કદમપલ્લી સોસાયટી, જીવન ભારતી સ્કૂલ સામે, નાનપુરા, સુરત-૩૯૫૦૦૧. ફોન : ઓ. (૦૨૬૧) ૨૪૬૦૪૪૪ ફેક્સ : ૨૪૬૩૬૫૭ RRRRRRRRRRRRRRRRRRRR For Private And Personal Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૩ અંક ૧૨, ૧૬ ઓક્ટોબર ૨૦૦૩] ટ્રસ્ટ રજી. ન. એફ-૩૭ ભાવનગર શ્રી શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા ભાવનગરનું મુખપત્ર આમાનંદ (ફક્ત સભ્યો માટે) * * * પ્રકાશ સભાના હોદ્દેદારશ્રીઓ : તંત્રી : શ્રી પ્રમોદકાંત ખીમચંદ શાહ (૧) પ્રમોદકાંત ખીમચંદ શાહ–પ્રમુખ (૨) દિવ્યકાંત મોહનલાલ સલોત–ઉપપ્રમુખ અનુક્રમણિકા (૩) જશવંતરાય ચીમનલાલ ગાંધી–ઉપપ્રમુખ (૪) મનહરલાલ કેશવલાલ મહેતા-માનદમંત્રીII (૧) આસો માસની અમાવસ્યાની વિતતી રાતે... (૫) ચંદુલાલ ધનજીભાઈ વોરા-માનદ્દમંત્રી –ડૉ. ભાયલાલ એમ. બાવીશી (૬) ચીમનલાલ વર્ધમાન શાહ–માનદ્દમંત્રી ૨ (૭) હસમુખરાય જયંતીલાલ શાહ–ખજાનચી | (૨) જૈન પાઠશાળાના વિકાસ અંગે કંઈક! –પં. શ્રી ભુવનસુંદરવિજયજી મ. સભા પેટ્રન મેમ્બર ફી રૂ. ૧૦OO=00 –પં. શ્રી ગુણસુંદરવિજયજી મ. ૬ સભા આજીવન સભ્ય ફી રૂા. ૫OO=00 | (૩) અષ્ટાપદ-કૈલાસ માનસરોવર યાત્રા (૧૦) શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વાર્ષિક જાહેરાત દરેક –કાંતિલાલ દીપચંદ શાહ ૮ ટાઈટલ પેઈજ આખું રૂા. ૫૦૦૦=OO || (૪) પ્રભુ મહાવીર આખું પેઈજ રૂા. ૩૦OO=00 -અરૂણાબેન બાબુલાલ શાહ ૧૫ અર્ધ પેઈજ રૂ. ૧૫૦૦=૦૦ (૫) અહિંસાઃ એક પરિશીલન પા પેઈજ રૂ. ૧૦૦૦=૦૦ –પં.શ્રી ભુવનસુંદરવિજયજી મ. ૧૮ | (૬) પ્રભુ મહાવીરના ૧૦ ફરમાનો, શૈક્ષણિક ઉત્તેજન, જ્ઞાનખાતું, સભા નિભાવ ૬ સંદેશ, ૩ ઉપદેશ, ૧ આદેશ ફિંડ, યાત્રા પ્રવાસ આદિમાં વ્યાજું ફંડ માટે –આર. ટી. શાહ ૨૨ ડોનેશન સ્વીકારવામાં આવે છે. - મધુબિંદુ : માલિક તથા પ્રકાશન સ્થળ : બીજા માણસના દિલ જીતી લેનાર શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા , | માણસ નસીબદાર ગણાય, પરંતુ જેણે પોતાની જાતને જીતી લીધી છે તેના જેવો નસીબદાર ખારગેઈટ, ભાવનગર-૩૬૪૦૦૧ બીજો કોઈ નથી. –પૂજ્યશ્રી મોટા ફોન નં. (૦૨૭૮) ૨૫૨૧૬૯૮ For Private And Personal Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૩ અંક ૧૨, ૧૬ ઓક્ટોબર ૨૦૦૩ આસો માસની અમાવાસ્યાની વિતતી રાતે...દીપ બુઝાયો, દીવડા પ્રગટ્યા ! ઉગતી પ્રભાતે....ભ્રમ ભાંગ્યો, કેવળ ઝળક્યા ! લેખક: ડૉ.ભાયલાલ એમ. બાવીશી પાલીતાણા દિવાળી, દીપાવલી, દીપોત્સવી! એવા | અને મહત્ત્વપૂર્ણ બબ્બે પ્રસંગો જે ધન્ય દિવસે બને અનેરા નામે આસો માસમાં એ મહાપર્વ આવી. એ દિન મહાપર્વ જ બની જાય ને! અને રહ્યું છે. જેની સૌ નાના-મોટા જિજ્ઞાસાપૂર્વક | ઉલ્લાસપૂર્વક ઉજવાય! પ્રતિક્ષા કરી રહ્યા છે! આવશે ત્યારે ખૂબ ! ભગવાન મહાવીર! તીર્થંકર થવા સર્જાયેલ. આનંદપૂર્વક, ઉમંગપૂર્વક એને ઉજવશે! કોઈ | એ. મહામાનવનું જીવન તો જુઓ, કેટલું વૈવિધ્યવિચારે– ‘ત્યારે મજા પડશે, ઘર સજાવીશું, મીઠાઈ ભર્યું. વિશિષ્ટતાભર્યું. વૈરાગ્યભર્યું, વીરતાભર્યું, ખાઈશું, સુંદર કપડાં પહેરીશું ને મોજ માણીશું.’ તોઅને એટલે પ્રેરણાદાયી છે. બાલ્યવયથી જ નમ્રતા, કોઈ ઈચ્છે-“રોશની કરીશું, ફટાકડા ફોડીશું, સરળતા ને સમાનતા તરી આવતી છતાં શૌર્ય ને શારદા પૂજન-ચોપડા પૂજન કરીશું, દાન દઈશું.' | પરાક્રમ ઔછા નહોતા! જીવનભરની એમની તો વળી કેટલાક રાહ જુએ છે કે– “છઠ્ઠ કરીશું, મહાનતા અને વીરતાને કારણે તો એ “મહાવીર મહાવીર પારંગતાય” ને “ગૌતમ ગણધરાય'ની કહેવાયા. જો કે મૂળ નામ તો હતું એમનું નવકારવાળી ગણીશું.” જ્યારે બીજા વળી વર્ધમાન! યૌવનવયે જયારે રાજકુમારને વિલાસવિચારે–“મહાવીર–ગૌતમનાં રાસ ગાઈશું, સ્તોત્ર | વૈભવ ને મોજશોખ ગમે ત્યારે એમનાં દિલમાં ભણીશું, સ્તુતિ-સ્તવન કરીશું ને ધર્મધ્યાનમાં રાત્રી, વૈરાગ્ય ભાવના ને સંસારની અસારતા ઉભરાતી ગાળીશું...” આમ એ મહાપર્વ દિવાળી આવતાં | હતી. એટલે જ માતા-પિતાને દુઃખ ન લાગે લોકો એને જુદી જુદી રીતે ઉજવતાં હોય છે. એટલા માટે જ અનિચ્છાએ-અનાસક્તભાવે લગ્ન લૌકિક રીતે કે આધ્યાત્મિક રીતે! પણ એની | કર્યા. પણ પોતે જળકમળવત્ સંસારથી આંતરિક પાછળનું રહસ્ય બહુ ઓછા જાણતા હોય છે. | રીતે નિર્લેપ ને વિરક્ત રહ્યા છે. વળી એમની ખરેખર એ પર્વના પેટાળમાં ભગવાન મહાવીરની કૌટુંબિક ભાવના પણ કેવી ઉત્કૃષ્ટ હતી તે જોઈએ. અને ગણધર ગૌતમની ગૌરવ ગાથા ગાતી વીર વર્ધમાને સંસારમાં રહી માતા-પિતાની પ્રેરણાદાયી અને બોધદાયી હકીકતો પડી છે! ભક્તિ, વડીલ બંધુ પ્રત્યે આજ્ઞાંકિતપણું, પત્ની દિલમાં થયું યથામતિ રજુ કરું તો જિજ્ઞાસુ પ્રત્યે વફાદારીપણું, પુત્રી પ્રતિ વાત્સલ્યભાવ, ભાઈઓ-બહેનો દીપોત્સવી પર્વને વિશિષ્ટ રીતે જમાઈ પ્રત્યે પ્રેમભાવ હંમેશા દાખવેલ–સાચવેલ ઉજવવા પ્રેરાશે–આકર્ષાશે. છે. પોતે સર્વ જીવોનાં અને સમસ્ત જગતનાં દિવાળી પર્વની ઉજવણી–ઉત્પત્તિ કેમ–કેવી | કલ્યાણ માટે જ જન્મ્યા છે અને આત્મ-સાધના રીતે થઈ? આસો માસની અમાવાસ્યાની મધ્ય સાથે પરમાર્થે પણ કરવાનું ધ્યેય લઈને આવ્યાં છે. રાત્રિએ દેવાધિદેવ પ્રભુ મહાવીરનો મહાનિર્વાણ | એ સમય સાથે જ અનુકૂળતા થતાં રાજપાટ, થયો અને ઊગતે પ્રભાતે પ્રભુના પ્યારા શિષ્ય | વૈભવ-વિલાસ, કુટુંબ-કબીલો ને મોજશોખ છોડી ગણધર ગૌતમને કેવળજ્ઞાન પ્રગટ્ય! આવા અપૂર્વ દીક્ષા લીધી. For Private And Personal Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષઃ ૩ અંક ૧૨, ૧૬ ઓક્ટોબર ૨૦૦૩]. [૩ પ્રવજ્યા પાછળ ભવોભવનાં કર્મો | આ પ્રસંગ સાથે સંકળાયેલ એક બીજી પણ ખપાવવાનો અને ઉચ્ચ આધ્યાત્મિક સ્તરે | સંસ્મરણીય હકીક્ત પ્રભુનાં નિર્વાણનાં આગલે જ પહોંચવાનો હેતુ હોઈ, ભગવાન મહાવીરે અનાર્ય | દિવસે બની. પ્રભુનાં પરમ ભક્ત ગણધર ગૌતમ દેશમાં–મલેચ્છોનાં મુલ્કમાં વિહાર કર્યો. જ્યાં ભગવાન મહાવીરનાં પ્યારા ને પ્રથમ શિષ્ય હતા. ધારણા પ્રમાણે અનેક પ્રકારની હેરાનગતિ- | એટલે ગણધર ગૌતમ પ્રભુ પ્રત્યે ગાઢ સ્નેહ કનડગત ને અપમાન સાથે ઘણા ઘણા ઉપસર્ગો | ધરાવતાં. પ્રભુ જ એમનું સર્વસ્વ હતું એમ કહીએ. સહન કર્યા ને કર્મો ખપાવ્યા ને ક્ષમા, કરૂણા, દયા, ગણધર ગૌતમને ભગવાન મહાવીર પ્રત્યે અત્યંત સહનશીલતા આદિ ગુણો દાખવતાં અહિંસા, અનહદ રાગ હતો, પ્રભુ મહાવીર જાણતા જ કે સંયમ ને તપ જીવનમાં વણી લીધા-ઓતપ્રોત કરી | ગૌતમનો અત્યંત રાગ એને કેવળજ્ઞાનથી અને લીધા! બાર બાર વર્ષના કઠીન તપ દ્વારા આત્મ–| સિદ્ધિથી દૂર રાખે છે એટલે ગૌતમનાં કલ્યાણ માટે સાધના કરી, પછી જગતના જીવોને પ્રબોધ્યા, પ્રભુએ ગૌતમને પોતાની પાસે બોલાવ્યાં. તાર્યા અને વિશ્વના કલ્યાણ ખાતર જીવન સમર્પણ ભગવાન મહાવીરે ગૌતમને કહ્યું, “ગોયમા, બાજુનાં ગામમાં દેવશર્મા નામે બ્રાહ્મણ મિથ્યાત્વી પ્રભુને હવે એક દિન, પોતાનો નિર્વાણ સમય [ ને નાસ્તિક છે તેને બોધ પમાડી આવો.' પ્રભુની નજીક જણાતાં ચઉવિહારો છઠ્ઠ કરી, જગતનાં સર્વ | આજ્ઞા ગૌતમને શિરોમાન્ય જ હોય. ગણધર જીવોને તારવા, પ્રબોધવા અને જ્ઞાન આપવા | ગૌતમ આજ્ઞા મુજબ ગયા અને દેવશર્માને પ્રબોધી સતત ૧૬ પહોર સુધી દેશના આપી અને પોતે | પાછા ફરે છે ત્યાં રસ્તામાં જ ભગવાન મહાવીરનાં સિદ્ધિને વર્યા–નિર્વાણ પામ્યા ને સિદ્ધ થયાં! | નિર્વાણનાં સમાચાર સાંભળતા જ પોતે હતાશ આવા ત્યાગ-તપ અને વૈરાગ્યનાં તેજ ઝળહળતા નિરાશ થઈ ગયા અને પ્રથમ તો પ્રભુને ઉપાલંભ પ્રભુ નિર્વાણ પામતાં, જાણે જગતનો એક મહીન | આપવા લાગ્યા. ““પ્રભો! શું તમારે એકલાને જ જ્ઞાન-દીપક બુઝાયો હોય એમ અનુભવતા સૂરો ને | મોક્ષમાં જવું હતું. એટલે મને અળગો કર્યો? શું અસૂરો, દેવેન્દ્રો ને નરેન્દ્રો અને જગતના સર્વ જીવો| મારો પ્રેમ ઓછો હતો કે મને નિર્વાણ સમયે જ પ્રભુનાં વિરહે હતાશા-નિરાશ થયાં, પરંતુ દૂર કર્યો? પણ પછી ધીરજ ધરતાં વિચારી રહ્યાં. ભગવાનનાં અનેક ઉપકારોને ઉપદેશો તેમ જ ! “ના, ના પ્રભુ તો વિતરાગ હતા, મારા તરફ જગતના કલ્યાણની ભાવના અને ઉત્કૃષ્ટ | વાત્સલ્યભાવ છતાં પોતે તો રાગદ્વેષ રહિત હતા, આત્મસાધનાથી પ્રભાવિત થઈ દેવેન્દ્રો ને ! મને દૂર કરવામાં દ્વેષભાવ હોય જ નહિ, એમને નરેન્દ્રોએ તથા લોકોએ પ્રભુનાં નિર્વાણને ઉજવવા| વળી રાગ શું? ઠેષ શું? મારી જ ક્ષતિ હતી કે હું અને પોતાનું ઋણ અદા કરવા મહોત્સવ ઉજવ્યો. | એમના પ્રત્યે અત્યંત રાગમાં રગદોળાયો. એટલે જ ઘેરઘેર દીવા પ્રગટ્યા, દેવોએ વાજીંત્રો વગાડ્યા! આજે દુઃખી-દુઃખી છું. આ રાગ જ જગતમાં અને લોકો આનંદિત પ્રમોદિત થતાં પ્રભુનો | બંધન છે. અત્યંત રાગ જ અહિતકર ને ડુબાડનાર જયજયકાર ગાવા લાગ્યા. એમ ભગવાન રૂપી| છે. મારે ને પ્રભુને ત્યાગમાર્ગે વળ્યા પછી વળી જ્ઞાન-દીપક બુઝાયો ત્યારે જગતનાં લોકોએ | રાગ કે દ્વેષ શો? પ્રભુ તો સમજતાં, હું જ પ્રભુનાં સ્મારક સમા દિવડા પ્રગટાવી દીપોત્સવી | ભૂલ્યો.” એમ વિચારતાં વિચારતાં ગૌતમનાં ઉત્સવ ઉજવ્યો ને ત્યારથી દિવાળી ઉજવાય છે. ! દિલમાંથી રાગદ્વેષ તો વિદાય થયાં, પણ ઘાતી For Private And Personal Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ૪] [શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૩ અંક ૧૨, ૧૬ ઓક્ટોબર ૨૦૦૩ કર્મોનો પણ ક્ષય થઈ ગયો અને ગણધર ગૌતમનો | અને પોતે અંતે રાગના બંધન સમજતાં, રાગનાં પ્રભુ પ્રત્યે અડગ રાગનો ભ્રમ ભાંગ્યો અને ભ્રમમાંથી મુકત થયાં, ઘાતી કર્મો ખપી ગયા અને એનામાં કેવળજ્ઞાન ઝળકી ઊઠ્ય! ગણધર ગૌતમ | કેવળજ્ઞાન પામ્યા. એટલે સૌ ગાઈ રહ્યા. કેવળજ્ઞાની બની ગયા; ને ભગવાનનાં શબ્દો યાદ જ્ઞાનદીપક બુઝુયા, દ્રવ્ય-દિવડા પ્રગટ્યા, આવ્યા, “ગોયમા! આપણે બંને સરખા થઈશું!' રાગનો ભ્રમ ભાંગ્યો, કેવળજ્ઞાન ઝળક્યા! ધન્ય પ્રભુ! ધન્ય શિષ્ય! ૨પર૯ વર્ષ ધન્ય એ અમાવસ્યાની રાત ને પછી પહેલા આસો માસની અમાવસ્યાની મધ્ય રાત્રિએ પ્રભાત! કે આજે પણ જગતનાં લોકો ભગવાન નિર્વાણ પામતાં પ્રભુ મહાવીરે જગતને અહિંસા, | મહાવીર’ અને ‘ગણધર ગૌતમને ભક્તિભાવે સંયમ, તપનો ત્રિવિધ ધર્મ દાખવી કષાયોથી મુક્ત ] યાદ કરી એ દિવસ એક મહાપર્વ તરીકે થવા દેશના આપી અનેક જીવોને તાર્યા! | દિવાળી..દીપાવલી....દીપોત્સવી...તરીકે ઉજવે છે. જ્ઞાનદીપક ભલે બુઝાયો પણ એની યાદમાં અનેક नमो श्री महावीर पारंगताय। દ્રવ્ય-દિવડા પ્રગટ્યા..અને એ જ રાતને અંતે नमो श्री गौताम गणधराय ।। ઊગતે પ્રભાતે ગણધર ગૌતમ ભલે જ્ઞાની હતાં સિભાના મુખપત્ર પણ પ્રભુ પ્રત્યે અત્યંત રાગને કારણે “કેવળજ્ઞાન” આત્માનંદ પ્રકાશમાંથી સાભાર) પામતા નહોતાં પણ પ્રભુએ એમને દૂર મોકલતા દૂરીયાં..નજદીકીયાં બન ગઇ LONGEA-LASTING TASTE pasand +, - ક TOOTH PASTE મેન્યુ. ગોરન ફાર્માપ્રા. લિ., સિહોર-૨૬૪ ર 10 ગુજરાત હe 0 ગુજરાત | ટ થ ૫ ૨૦ For Private And Personal Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૩ અંક ૧૨, ૧૬ ઓક્ટોબર ૨૦૦૩] શ્રી ભાવનગર નાગરિક સહકારી બેંક લિ. હેડ ઓફિસ : ૧૪, ગંગાજળીયા તળાવ, ભાવનગર ફોન : ૨૪૨૯૦૭૦, ૨૪૩૮૧૯૫ ઃ શાખાઓ : ડોનઃ કૃષ્ણનગર–૨૨૧૨૫૩૦, વડવા પાનવાડી–૨૪૨૫૦૭૧, રૂપાણી-સરદારનગર-૨૫૬૫૯૬૦, ભાવનગરપરા-૨૪૪૫૭૯૬, રામમંત્રમંદિર-૨૫૬૩૮૩ર, ઘોઘારોડ-૨૫૬૪૩૩૦, શિશુવિહાર-૨૪૩૨૬૧૪ સલામત રોકાણ. આકર્ષક વ્યાજ ડીપોઝીટ વ્યાજનો દર| ડીપોઝીટ વ્યાજનો દર ૩૦ દિવસથી ૯૦ દિવસ સુધી ૬.૦ ટકા, ૧ વર્ષથી ૩ વર્ષ સુધી ૮.૦ ટકા ૯૧ દિવસથી ૧૮૦ દિવસ સુધી ૬.૫ ટકા ૩ વર્ષ કે તે ઉપરાંત ૮.૫ ટકા ૧૮૧ દિવસથી ૧ વર્ષની અંદર ૭.૫ ટકા ૯૯ માસે રૂ. ૧૦૦૦/-ના રૂા. ૨૦૦૨/- મળશે. સીનીયર સીટીઝનને FD. ઉપર ૧ ટકો વધુ વ્યાજ આપવામાં આવે છે. વધુ વિગત માટે હેડઓફિસ તથા નજીકની શાખાનો સંપર્ક સાધવો. મનહરભાઈ એચ. વ્યાસ વેણીલાલ એમ. પારેખ નિરંજનભાઈ ડી. દવે જનરલ મેનેજર મેનેજિંગ ડિરેકટર ચેરમેન Meublelinacna gnéitene દરેક જાતના ઉચ્ચ ક્વોલીટીના અવાજ તથા કઠોળના વેપારી દાણાપીઠ, ભાવનગર. ફોન : ૨૪૨૮૯૯૭-૨૫૧૭૮૫૪ શ્રી જૈન આત્માનંદ સભાના ઇનામી મેળાવડાનું ખૂબ જ જહેમત લઈ સફળતાપૂર્વક આયોજન અને સંચાલન કરવા માટે શ્રી મનહરભાઈ મહેતાને હાર્દિક અભિનંદન. મહાગુજરાત સિલ્ક સિલેકશન (પરંપરામાં ૪૭ વર્ષ) નોબલ્સ, નેહરૂબ્રીજ સામે, આશ્રમ રોડ, અમદાવાદ-૩૮૦ ૦૦૯. ફોન: ૬૫૮૯૬૧૦, ૬૫૮૫૧૪૬ એમ. જી. સિલ્વર જવેલર્સ (કલાત્મક સિલ્વર જ્વલર્સ માટે) બી-૮, નેહરૂબ્રીજ સામે, આશ્રમ રોડ, અમદાવાદ-૩૮૦૦૦૯. શાહ મનસુખલાલ કુંવરજી (ટાણાવાળા પરિવાર) ફોન: ૬૫૮૯૪૧૦ રોહિતભાઈ સુનીલભાઈ ઘર ઃ ૨૨૦૧૪૭૦ ઘર : ૨૨૦૦૪ર૬ પરેશભાઈ ઘર : ૨૫૧૬૬૩૯ For Private And Personal Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ ૩ અંક ૧૨, ૧૬ ઓક્ટોબર ૨૦૦૩ | જિન પાઠશાળાના વિકાશ અંગે કાંઈક! પં. શ્રી ભુવનસુંદરવિજયજી ગણિ પં. શ્રી ગુણસુંદરવિજયજી ગણિ. સમ્યગ્દ ર્શન-જ્ઞાન-ચારિત્ર એ મોક્ષનો પાઠશાળામાં નાના-મોટા . બધા જ માર્ગ છે. દર્શન એટલે શ્રદ્ધા-વિશ્વાસ, જ્ઞાન | ભણવા આવી શકે–આવવું જોઈએ. એટલે અવબોધ–જાણકારી અને ચારિત્ર એટલે ! આચારમાર્ગને–જૈનવિધિમાર્ગને સારી રીતે સમજી સઆચરણ કરવું અને દુઃઆચરણનો ત્યાગ | શકેલ વ્યક્તિ જ સારી રીતે એનું પાલન કરી કરવો. અહીં જ્ઞાન મધ્યવર્તી છે. એ શ્રદ્ધા લાવી શકે છે. એટલે સ્કૂલ-કોલેજ-ટ્યુશન–પરીક્ષા આપે છે. શ્રદ્ધાને સ્થિર-મજબૂત કરે છે, એના વગેરેની વચ્ચે પણ પાઠશાળાના અભ્યાસનું આધારે જ સદાચારનું પાલન જાણી શકાય છે | મહત્ત્વ વિદ્યાર્થીઓના વાલીમાં હોવું જોઈએ. અને પછીથી પાલન કરી શકાય છે. ! અને એમણે પ્રયત્નપૂર્વક પોતાના આશ્રિતને અજ્ઞાની=અનાડી બિચારો પાપ અને પુણ્યને જ; | સમ્યગુજ્ઞાન મળે એ માટે જાગૃત રહેવું જોઈએ. સદાચાર અને દુરાચારને જ ઓળખતો નથી; એ -પાઠશાળાના અધ્યાપક પણ સારા શું સારું કરી શકે? ખરાબ છોડી શકે? | શીક્ષિત-સંસ્કારી–જૈનધર્મપ્રેમી-જિનશાસન જ્ઞાન એ દીપક સમાન છે; સૂર્ય સમાન છે. | અનુરાગી હોવા જરૂરી છે. આવા અધ્યાપકો ભક્ષ્ય-અભક્ષ્ય, પેય–અપેય, કર્તવ્ય-અકર્તવ્ય, હેલાઈથી બાળકોમાં સારૂં–સાચું જ્ઞાન આપવા વગેરેનો વિવેક આ જ્ઞાનદીપક ને આધારે જ ! સમર્થ બની શકે છે. બાળકોના ઉચ્ચારણ શુદ્ધિ હોય છે એટલે આ જ્ઞાન ખૂબ જરૂરી છે. અને પૂર્વનું ભણેલું પાકું રહે એનો પણ ખ્યાલ સમ્યગુસાચા=આત્મહિતકારી જ્ઞાનની રાખવો ખૂબ જ જરૂરી બને છે. પ્રાપ્તિ માટે જૈનાચાર્ય વગેરે સદ્ગુરુઓ પાસે જવું] -પાઠશાળાના વિદ્યાર્થીની વય–અવસ્થાજરૂરી બને છે. પણ બધે જ સ્થળે, બધા જ સમયે | બોધશક્તિના આધારે વર્ગો પાડી એ વર્ગનો જ આવા સદ્દગુરુઓની પ્રાપ્તિ સુલભ બનતી નથી | નિયત કરેલો અભ્યાસ કરાવવો જોઈએ. અને એટલે જ આવા સદૂગુરુઓ પાસેથી જેમણે | વિદ્યાર્થીઓને અભક્ષ્ય-અનંતકાય ત્યાગ, સમ્યગુ બોધ=શાન=જાણકારી મેળવી હોય એવા | રાત્રિભોજન ત્યાગ, ટી.વી. ત્યાગ વગેરેના ગૃહસ્થ ગુરુઓ પાસે ભણવા જવું પડે છે, આ| સંસ્કાર મળે તે માટે પણ પ્રયત્ન કરવો જોઈએ. મોટે ભાગે પાઠશાળા દ્વારા શક્ય બને છે. | -પાઠશાળાના પુસ્તકો પણ અલગ અલગ આ પાઠશાળાની જરૂરિયાત અને વિકાસ | સંસ્થા-વ્યક્તિ–પ્રકાશકે છપાવેલાં નહીં પણ એ જૈનશાસન માટે એક ખૂબ જ અગત્યની અને | પ્રમાણિત એક જ સંસ્થાએ માન્ય કરેલા હોવા અનિવાર્ય વાત બની જાય છે. આપણે આવા જોઈએ; જેથી એક વાક્યતા જળવાઈ રહે. વિકાસ માટેના કેટલાક મુદ્દા જોઈએ. -પાઠશાળાના બાળકોની પરીક્ષા લેવી For Private And Personal Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ : ૩ અંક ૧૨, ૧૬ ઓક્ટોબર ૨૦૦૩ ] [૭ જોઈએ, એમની ગુણવત્તા વધે-નિયમિતતા / રહ્યું છે, વધી રહ્યું છે. આ અંગેની વિચારણા વધે-અભ્યાસ કરવાની ક્ષમતા-ખંત-હોંશ વધે –અભ્યાસના વર્ગીકરણ મુજબ વિદ્યાર્થીઓને પ્રેક્ટિકલ જ્ઞાન પણ ખાસ આપવું જોઈએ. દા.ત. એમને સમાઈય વય જુત્તો સુધીના સૂત્રો પૂરા થાય તો સાથોસાથ સામાયિક લેતા-પારતા પણ વિધિપૂર્વક આવડવું જોઈએ, એ રીતે આગળ-આગળ સમજી લેવું. અહીં કરવી નથી પણ વાલીઓને ખાસ સૂચના શિસ્ત વધે એ માટે એમને યોગ્યતા મુજબ સારો | કે પોતાના બાળકોને પોતાની માતૃભાષા હિન્દીપુરસ્કાર પણ આપવો જોઈએ. ગુજરાતી-મરાઠી બોલતા, વાંચતા-લખતા ખાસ ખાસ શિખવે. જૈન આગમ આદિ આધારિત સામાયિક-ચૈત્યવંદન–પ્રતિક્રમણના સૂત્રોને સાચી | રીતે વ્યવસ્થિત લખી શકવાનું કે ઉચ્ચારી શકવાનું અંગ્રેજીભાષા શીખવવા સારી રીતે સક્ષમ નથી. બાળકોને સાચા ઉચ્ચાર શીખવવા માટે પોત–પોતાની માતૃભાષા હિન્દી આદિ ખૂબ જરૂરી પડે છે અને તે દરેક બાળકને શીખવવી ખૂબ જ જરૂરી બને છે. –દેરાસરજીની દશત્રિકની વિધિ; ગુરુવંદનની વિધિ; પચ્ચક્ખાણની સમજ, વગેરે પણ કક્ષા મુજબ આપવી જોઈએ. -કલ્પસૂત્ર શાસ્ત્ર ઘરના નોકરો માટે ‘‘કૌટુમ્બિક પુરુષ'' શબ્દ યોજે છે. એટલે પાઠશાળાના ટ્રસ્ટી વગેરેએ પણ પાઠશાળાના અધ્યાપકો સાથે ખૂબ જ ઔચિત્યયુક્ત વ્યવહાર કરાવવા દ્વારા જૈન ધર્મના ભવ્ય ભૂતકાળની કરવો જરૂરી બને છે. અધ્યાપક ગૃહસ્થ છે –બાળકોને અવસરે અવસરે શત્રુંજયગીરનાર–સમ્મેતશિખરજી આદિ તીર્થોની યાત્રા પ્રસાદી ચખાડવી જોઈએ. એટલે એને પણ વ્યાવહારિક-સામાજિક બંધન હોય છે જ અને તેથી એની એવી પરિસ્થિતિમાં પાઠશાળાની કાર્યવાહી પણ સચવાય અને અધ્યાપકની સાથેનો ઔચિત્યપૂર્ણ વ્યવહાર જળવાય એવો મધ્યમ માર્ગ શોધવો જરૂરી બને છે. અધ્યાપકની આર્થિક પરિસ્થિતિને પણ લક્ષમાં લેવી જરૂરી છે ઇત્યાદિ. -નાના નાના નાટકો, સંગીત-ગીત; | ચિત્રકળા નંઘાવર્ત આલેખન, રંગોળી આદિના માધ્યમથી એને જિનભક્તિ, ગુરુભક્તિ, | શાસનપ્રેમ; ધર્મઆરાધના, ધર્મ ખાતર બલિદાન આપવું વગેરે વાતોની સમજ અને બોધ આપવા જોઈએ. -ખાસ કરીને વર્તમાનમાં જાણ્યે-અજાણ્યે, ઇચ્છાથી કે અનિચ્છાએ વિદ્યાર્થીઓનો અભ્યાસ ઇંગ્લિશ ભાષાના માધ્યમથી કરાવવાનું ખૂબ થઈ દીપક જ્યોતિ ટાવર જૈન સંઘ આંબેવાડી, મુંબઈ-૪૦૦૦૩૩ Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir આવા અનેક પાસાઓના અમલ દ્વારા પાઠશાળાના વિદ્યાર્થીઓ કષાયમુક્તિ-કર્મમુક્તિ વગેરેમાં આગળ વધે એ જ શુભેચ્છા! —પૂ. આચાર્યદેવ શ્રીમદ્ વિજયભાનુસૂ.મ.ના શિષ્યો પં. ભુવનસુંદર વિજયજી ગણી પં.ગુણસુંદરવિજયજી ગણી. For Private And Personal Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [૮] [શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષઃ ૩ અંક ૧૨, ૧૬ ઓક્ટોબર ૨૦૦૩ અષ્ટાપદ-કૈલાસ માનસરોવર યાત્રા (૧૦) યાત્રિક : કાન્તિલાલ દીપચંદ શાહ કૈલાસ પ્રદક્ષિણા સાધારણ હતું. ચારેક વાગ્યે દારચેન પહોંચ્યા. માનસરોવરમાં સ્નાન કરવા થકી સર્વે ચા-પાણી પી આરામ કરીને જમવા ગયા. પાપોનો નાશ કરી પવિત્ર થઈને અમારા બેચના] ખીચડી તથા સુપ બનાવેલા. ખીચડી તદન કાચી યાત્રિકોને દેવોના દેવ, શંકર ભગવાનના દર્શને | હતી. જાણવા મળ્યું કે કુકરનો વાલ્વ ખોવાઈ જ , 15 ફી કરી - અ આ ઇ જ સંવ , , , જવા માટે બસમાં બેસીને દારચેન જવાનું હતું. ગએલો એટલે ખીચડી કેવી બની હશે તેનો ખ્યાલ દારચેન પહોંચતા પહેલા ઝાડપાન તથા માનવ કરો. બીજે દિવસે પ૪ કી.મી.ની કૈલાસની વસવાટ વગરના બરખાના મેદાનમાંથી પસાર પ્રદક્ષિણા કરવાની હતી. પરિક્રમા કરતાં ત્રણ થઈ રહ્યા હતા ત્યારે હિમ આચ્છાદિત કૈલાસ દિવસ અને બે રાત થાય. પહેલે દિવસે ૨૨ તથા શંકર ભગવાનના વાહન પોઠીયાના દર્શન કિ.મી. બીજે દિવસે ૨૦ કી.મી. અને ત્રીજે દિવસે થતા હતા. દારચેન કૈલાસ પરિક્રમાની તળેટી છે, ૧૨ કી.મી.ની યાત્રા કરવાની હોય છે. તળેટીમાં બાર રૂમ અને સારી સગવડતાવાળું દિલ્હીથી નીકળ્યાને આજે સોળમો દિવસ, ગેસ્ટ હાઉસ છે. ગેસ્ટ હાઉસની બાજુમાં તથા થોડે. સવારમાં શાંતિનો સંદેશો આપતા દક્ષિણ દિશાના દૂર તંબુઓમાં દુકાનો છે. યાત્રાને લગતી | ધવલ કૈલાસના અનુપમ દર્શન કરતાં તથા 3ૐ માળાઓ, મોતી, ઘંટ, ગુલાલ, કંકુ, વગેરે જુદી | નમો શિવામ્રનો જાપ કરતા પરિક્રમા માટે પહેલા જુદી વસ્તુઓ મળતી હતી. આકાશ સ્વચ્છ હતું. | છ કી.મી. બસમાં જવાનું હતું. બસ સમયસર આછો તડકો લાગતો હતો. ઠંડીનું પ્રમાણ .ઉપડી. શંકર ભગવાનની સ્તુતિની કેસેટો For Private And Personal Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૩ અંક ૧૨, ૧૬ ઓક્ટોબર ૨૦૦૩] [૯ સાંભળતા બસ રસ્તો કાપી રહી હતી. સૂર્યના | થાય છે. જ્યારે કૈલાસની પ્રદક્ષિણા યાક નામના આગમન સાથે જ સૂર્યના કિરણો કૈલાસ પર | પ્રાણી ઉપર બેસીને થાય છે. યાક એ આપણા માટે પડતાં કૈલાસ પૂર્ણપણે સુવર્ણના રંગે જળહળી | નવું પ્રાણી છે. યાક પાળેલું પ્રાણી નથી. તે ભેંશને રહ્યો હતો. આવો લાભ ફરીથી મળે કે ન મળેલગતું છે પણ ઉંચાઈમાં નાનું અને શરીરે પાતળું તે સમજી બસમાંથી ઉતરીને દશેક મીનીટ એક | તથા ખૂબજ કાળા વાળવાળું પ્રાણી છે. યાક ધારા કૈલાસના દર્શન કરતા રહ્યા. વાંકીચૂંકી કેડી પર ચાલતા ઘણી વખત ડુંગર ઉપર આગળ જતા એક નદીના કાંઠે બસમાંથી ) તથા તળેટીમાં મનફાવે તેમ ચાલે છે. વળી ઘાસનો ઉતર્યા. વાતાવરણ શાંત હતું. ઠંડીનું પ્રમાણ વિશેષ ચારો ચરવા દૂર દૂર નીકળી જાય છે. જ્યારે તેનો હતું. કૈલાસ પર્વતને જમણા હાથ ઉપર રાખીને માલિક તેને આવાજ કરીને બોલાવે ત્યારે દોડતું ધીરે ધીરે કેડી ઉપર ચાલવા લાગ્યા. ચાલતા આવે અને સાથે થઈ જાય. વળી ટોળામાં પણ ચાલતા જપ કરતા હતા તથા ઉંડા શ્વાસ લેતા | ધક્કામુક્કી કરે. સૌથી આગળ નીકળી જવાની હતા. કારણકે જેમ જેમ ઉંચાઈ પર જઈએ તેમ | કોશિષ કરે. આવા સમયે ઉપર બેઠેલા યાત્રિકો માટે તેમ ઓકસીજન ઓછો થતો જાય છે. માથું ભારે | પડી જવાનું જોખમ ઉભું થવાની શક્યતા રહે. લાગે છે. તદ ઉપરાંત ઠંડી અને વરસાદથી બચવા | યોકને લગામ તથા પગ રાખવા પેંગડા હોતા નથી સુતરાઉ, ગરમ અને વિન્ડચીટર પહેર્યા હોવાથી | જેથી પગ લટકતા રહે છે. પરિણામે ખાલી ચડી તેનો પણ ભાર લાગતો હતો. કેડીની જમણી જાય છે. અને ઉતરી જવાનું મન થાય. આથી યાક બાજુએ કરોડો વર્ષ પુરાણા ભૂરા તથા કાળા ઉપર બેસવું આરામદાયક નથી. ન છૂટકે જ બેસવું. રંગના ઉંચા ઉંચા પહાડો હતા. ડાબી બાજુએ શાંત યાકની ડોક ઉપર લાકડાનું હેન્ડલ હોય છે તેને નિર્દોષ ભાવે નદી વહી રહી હતી. સામે કાંઠે બરાબર પકડીને હિંમતથી બેસો તો અકસ્માતનો ઝાડપાન વગરનું મેદાન હતું. ઘણા પુરાણાલોકમાં | ડર રહેતો નથી. બાકી ડર્યા તો મર્યા! થાકવાળા આવી ગયા તેવો ભાસ થાય. એકાદ કલાક તિબેટી લોકો માયાળુ અને ધાર્મિક વૃત્તિવાળા હોય ચાલ્યા પછી થાકવાળા યાક લઈને આવી ગયા. | છે. ચાલતા ચાલતાં મંત્ર જાપ અને માળા ગણતા જેઓએ યાક ઉપર બેસવાનું નક્કી કર્યું હતું તેઓ હોય છે. ફટાફટ યાક ઉપર બેસી ગયા. બાકીનાએ ચાલતા રસ્તામાં સ્વાદ વગરની તિબેટી ચા પીધી પ્રદક્ષિણા કરી. કૈલાસને જમણી બાજુ ઉપર | અથવા કહો કે ગરમ પાણી પીધું. થાક ઉપરથી પડી રાખીને ચાલતા હતા ત્યારે તિબેટી લોકો બૌદ્ધ ] ગયેલા યાત્રિકોને દવા લગાડી પાટા બાંધ્યા. અડધો સાધુઓ (લામા) અને યાક તથા યાકના કલાક આરામ કરી નદીના પુલ પર થઈને સામે રખેવાળના ટોળા ઉંધી દિશાએથી પ્રદક્ષિણા કરતા ! કિનારે ગયા. બાર વાગ્યા હતા. સૂર્ય તપી રહ્યો જોયા. એ લોકોની માન્યતા છે કે ઉંધી દિશાએથી | હતો. ગરમી લાગતી હતી. આકાશમાં એકાએક કરીએ તો વધારે પુણ્ય મળે. કેટલાક સાષ્ટાંગ વાદળો આવી જાય. સૂર્ય ઢંકાઈ જાય અને અંધારૂ દંડવત પ્રણામ કરતા પ્રદક્ષિણા કરે છે. પ્રદક્ષિણા થઈ જાય અને અતિશય ઠંડો પવન વાવા લાગે. કરતાં ૧૫ દિવસ લાગે. આ બાજુનો રસ્તો સરળ હોવાથી તકલીફ વગર માનસરોવરની પ્રદક્ષિણા ઘોડા ઉપર બેસીને | યાત્રાના પહેલા કેમ્પ ડિરાફુક) પહોંચ્યા. For Private And Personal Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [ શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ : ૩ અંક ૧૨, ૧૬ ઓક્ટોબર ૨૦૦૩ કૈલાસ પર્વત આસપાસના સમસ્ત શિખરોમાં સૌથી ઉંચું છે. પર્વત કસોટીના કાળા પથ્થરનો બનેલો છે. આખો પર્વત ઉજજવલ બરફથી ઢંકાયેલો છે. આસપાસના પર્વતો લાલ માટી જેવા કાચા પથ્થરના છે. અને તેના પર ૧૦] | | / સામે જ લીંગ આકાર કૈલાસ પર્વત રૂપાથી મઢી ન દીધો હોય તેવો ઝગારા મારી રહ્યો હતો. અ..હા..હા! શું કૈલાસ પર્વતનું અનુપમ સૌંદર્ય શિવનું નિવાસ સ્થાન મહેલ મહેલાત્ નિહ પણ પ્રકૃતિ સૌંદર્યથી ભરપૂર (નાગાધિરાજ હિમાલય પર્વતના) કૈલાસ પર્વતના ઉન્નત શિખરે આવેલું છે. શિખર જોઈને શ્વાસ થંભી ગયા. અવાચક્ થઈ ગયા. આંખમાંથી આંસુ ટપકવા લાગ્યા. મહાદેવજીના દર્શન કરીને યાત્રા પૂર્ણ કર્યાનો આનંદ અનુભવતા હતા. કૈલાસથી બે કી.મી. દૂર ઠંડીથી બચવા 'કુણા તડકામાં બેસી પર્વતમાંથી નીકળતી ઉર્જાને અમારી ઉર્મીઓમાં ભરી મનમાં રસપાન કરતા રહ્યા. અદ્ભુત શક્તિ અને પવિત્રતાનો અનુભવ કરવા લાગ્યા. કેટલાક નાચતા નાચતા હર્ષ પ્રગટ કરવા લાગ્યા. હરહર મહાદેવ, ૐ નમઃશિવાયના મંત્ર બોલવા લાગ્યા. મેં મહામંત્ર નમસ્કારનો જાપ કર્યો. લગભગ અડધો કલાક એકીટસે કૈલાસને જોઈને બેસી રહ્યા. હું એટલો બધો થાકી ગયેલો કે ચાલી શકાતું ન હતું. છ વાગ્યે એકાએક વાદળો ધસી આવ્યા અને મહાદેવજી દેખાતા બંધ થયા. ધીમેથી આખા પ્રદેશમાં ધુમ્મસ છવાઈ ગયું. ઠંડો પવન ફુંકાવા લાગ્યો અને હાડ ગાળી નાંખે તેવી ઠંડી શરૂ થઈ. / જરાપણ બરફ નથી. પર્વત ઉપર નથી કોઈ મંદિર કે મૂર્તિ. સ્વયં પર્વત જ મૂર્તિસ્વરૂપ છે. પાસે જઈ શકાતું નથી. પછી ઉપર ચડવાની તો વાત જ ક્યાં ? થોડા સમય પહેલાં નેપાલ સરકારે હેલીકોપ્ટર દ્વારા હવાઈ પ્રદક્ષિણા કરાવવાની શરૂઆત કરેલી. કોઈપણ કારણસર બંધ કરેલ છે. ડેરાફુક ગેસ્ટહાઉસમાં ફક્ત ચાર જ ઓરડીઓ હતી અને તેમાં પથ્થરથી બાંધેલો મોટો ઓટલો હતો. જેના ઉપર જાડી ચાદર બીછાવેલી તથા ઓઢવા માટે ચાઈનીઝ ધાબળા આપ્યા હતા. રૂમમાં ઠંડીનું પ્રમાણ ઓછું હતું. આવતી કાલે ઉંચામાં ઉંચું અને કઠણમાં કઠણ ચડીને ડોલ્મા પાસ પસાર કરવાનો હતો. | ઇ.સ. ૯૦૦ આસપાસ બૌદ્ધધર્મી મિલારેપાં કરીને સિદ્ધ પુરુષ થઈ ગયા. તેઓની પાસે ઘણી સિદ્ધિઓ હતી. એમ કહેવાય છે કે તેઓ સૂર્યના કિરણો પકડીને કૈલાસ પર્વત ઉપર ચડી ગયા (ક્રમશ:) હતા. છેલ્લા ચાર વર્ષથી શ્રી જૈત આત્માનંદ સભાતા ઈનામી મેળાવડાનું આયોજન અને સંચાલત માટે ૭૧ વર્ષનાં યુવાત જેવા શ્રી મતહરભાઈ મહેતાને અભીવંદન. આવા આયોજતો ગોઠવી સુસુપ્ત સંસ્થાને જાગૃત કરતા રહો તેવી અભ્યર્થતા. બી સી એમ કોરપોરેશન (હોલસેલ ફાર્માસ્યુટીકલ ડીસ્ટ્રીબ્યુટર્સ) નં. ૧, કલ્પના સોસાયટી, નવરંગપુરા પોસ્ટ ઓફિસ પાછળ, નવરંગપુરા, અમદાવાદ-૩૮૦૦૦૯ ફોન : ૦૭૯-૯૪૨૭૨૦૦ For Private And Personal Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૩ અંક ૧૨, ૧૬ ઓક્ટોબર ૨૦૦૩] [૧૧ શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા-ભાવનગર આયોજિત (શિષ્યવૃત્તિ તથા સંસ્કૃત પારિતોષિક એનાયત સમારંભ ગ્રી ફૈલ સાલ્લાહiદ સદા હર્દફ રત કરે છે "નાપti ૬ . દ * * છે. ' શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા-ભાવનગરના ઉપક્રમે ગત તા. ૧૭-૮-૦૩ ને રવિવારના રોજ કોલેજમાં અભ્યાસ કરતાં વિદ્યાર્થી ભાઈ-બહેનોને શિષ્યવૃત્તિ તથા ધો. ૧૦ અને ધો. ૧૨મા સંસ્કૃત વિષયમાં સારા માર્ક્સ સાથે ઉત્તીર્ણ થયેલ વિદ્યાર્થી ભાઈ-બહેનોને સંસ્કૃત વિષયક પારિતોષિક એનાયત સમારંભ શાનદાર રીતે ઉજવવામાં આવેલ. શિષ્યવૃત્તિ : ગાંધી મહેન્દ્ર ચત્રભુજ એજ્યુકેશનલ ટ્રસ્ટ-ઘાટકોપર-ઈસ્ટ-મુંબઈના ટ્રસ્ટીવર્યશ્રી રજનકાંતભાઈ લલ્લુભાઈ ગાંધી તરફથી કોલેજમાં અભ્યાસ કરતાં ૭૪ વિદ્યાર્થી ભાઈ-બહેનોને શિક્ષણ સહાય એનાયત કરવામાં આવેલ. સંસ્કૃત પારિતોષિક : સુરત નિવાસી શેઠશ્રી ચંપકલાલ મગનલાલ વોરા [હસ્તે શ્રી શૈલેષભાઈ વોરા] તરફથી ધો. ૧૨ના ૧૪ તથા ધો. ૧૦ના ૩૦ મળી કુલ ૪૪ વિદ્યાર્થી ભાઈ-બહેનોને રોકડ રકમ, મોમેન્ટો તથા પૂજાબેગ અર્પણ કરવામાં આવેલ. દરેક વિદ્યાર્થી ભાઈ-બહેનોને આ સભાના કારોબારીના સભ્યશ્રી નિરંજનભાઈ સંઘવી (કમલ ઇન્ડસ્ટ્રીઝવાળા) તરફથી એક આકર્ષક બોલપેન શુભેચ્છા સહ અર્પણ કરવામાં આવેલ. શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા તરફથી સંસ્કૃત વિષયક આકર્ષક અભિનંદન પત્ર તથા આ સભાના સ્થાપક ન્યાયાભાનિધિ પૂ.આ.શ્રી વિજયજયાનંદસૂરીશ્વરજી મહારાજ સાહેબ [આત્મારામજી મ.સા.]નો એક રંગીન ફોટો દરેક વિદ્યાર્થી ભાઈ-બહેનોને દર્શનાર્થે અર્પણ કરવામાં આવેલ. - આ શુભ અવસરે ખાસ પધારેલ શ્રીમતી હંસાબેન પારેખ ડૉ. શ્રી હસમુખભાઈ પારેખ (ડોનર શ્રી રજનીકાંતભાઈના બહેન-બનેવી] તથા શ્રી શૈલેષકુમાર ચંપકલાલ વોરાનું સ્વાગત સંસ્થાના માનદ્ મંત્રીશ્રી મનહરભાઈ મહેતા દ્વારા કરવામાં આવેલ. For Private And Personal Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ૧૨ ] [ શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ : ૩ અંક ૧૨, ૧૬ ઓક્ટોબર ૨૦૦૩ સમારંભનો પ્રારંભ પ્રાર્થનાગીતથી કરવામાં આવેલ. ત્યારબાદ પ્રાસંગિક પ્રવચનમાં સભાના પ્રમુખશ્રી પ્રમોદકાંત ખીમચંદ શાહ દ્વારા આ સભાની રૂપરેખા પર પ્રકાશ પાડવામાં આવેલ. સંસ્કૃત વિષય અંગેની વિશેષ જાણકારી સભાના કારોબારીના સભ્યશ્રી ભાસ્કરભાઈ વકીલ દ્વારા આપવામાં આવેલ. પ્રસંગોચિત્ત પ્રવચનો સભાના ઉપપ્રમુખ શ્રી જસવંતરાય સી. ગાંધી તથા આભાર વિધિ સંસ્થાના ઉપપ્રમુખશ્રી દિવ્યકાંતભાઈ સલોત દ્વારા રજૂ કરવામાં આવેલ. આ સમારંભ પ્રસંગે સભાના પ્રમુખ શ્રી પ્રમોદકાંતભાઈ કે. શાહ તથા ઉપપ્રમુખ શ્રી દિવ્યકાંતભાઈ એમ. સલોત, શ્રી જસવંતરાય સી. ગાંધી, શ્રી મનહરભાઈ કે. મહેતા, શ્રી ચંદુલાલ ડી. વોરા, શ્રી ચીમનલાલ વી. શાહ, શ્રી હસમુખલાલ જે. શાહ, હારીજવાળા-શ્રી નવીનભાઈ કામદાર, શ્રી ભાસ્કરભાઈ વકીલ, શ્રી પ્રવીણભાઈ સંઘવી તથા શ્રી નિરંજનભાઈ સંઘવી પધાર્યા હતા. આ ઇનામી સમારંભના વિદ્યાર્થી ભાઈ-બહેનો ઉપરાંત તેમના વાલીઓએ પણ આ સુઅવસરને અનુલક્ષી વિશાળ સંખ્યામાં હાજરી આપી હતી. જૈના’ના પ્રમુખ તરીકે શ્રી અનૂપ વોરા અમેરિકા અને કેનેડાના ૫૭ જેટલા જૈન સેન્ટરોના ફેડરેશન ‘જૈના'ના પ્રમુખ તરીકે અમેરિકાના સિનસિનાટી શહેરમાં યોજાયેલા કન્વેન્શનમાં શ્રી અનૂપ વોરાની સર્વાનુમતે પસંદગી થઈ છે. મિકેનિકલ એન્જિનિયરીંગ અને બિઝનેસ એડમિનિસ્ટ્રેશન એમ બંને વિષયમાં માસ્ટર્સની પદવી મેળવનાર ડૉ. અનૂપ વોરા જૈન સોસાયટી ઓફ રોચેસ્ટરના પ્રમુખ તેમજ મહાવીર જૈન વિદ્યાલયની એલોમની એસોસીએશનના સ્થાપક પ્રમુખ છે. જૈન ધર્મના જુદા જુદા વિષયો પર લેખો અને પુસ્તકો લખનાર શ્રી અનૂપ વોરાએ ભારતથી અભ્યાસ માટે આવતા વિદ્યાર્થીઓને લોન અને સ્કૉલરશીપ મળે, તેવા આયોજનોમાં મહત્ત્વનો ભાગ ભજવ્યો છે તેમજ ગુજરાતમાં આવેલા ભૂકંપમાં તથા વલ્લભીપુર નજીક આવેલા તેમના વતન પછેગામમાં અનેકવિધ સામાજિક પ્રવૃત્તિમાં સક્રિય યોગદાન કર્યું છે. નમ્ર અપીલ શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા-ભાવનગરના માનવંતા પેટ્રન મેમ્બરશ્રીઓ તથા આજીવન સભ્યશ્રીઓ. આ અંકમાં સભાના ગત વર્ષના વાર્ષિક હિસાબો [આવક-જાવક તથા પાકું સરવૈયું] પ્રગટ કરવામાં આવેલ છે. આપશ્રી જોઈ-સમજી શકશો કે સભા પાસે અત્યંત ટૂંકી મુડી છે. હમણાં સુધીના બેન્કોના વ્યાજના દર અને હવે પછીના વ્યાજના દરોમાં ઘણો જ મોટો તફાવત આવેલ છે. જેના કારણે સંસ્થાના નિભાવમાં ઘણી જ તકલીફ પડે છે. આથી આપ સૌને નમ્ર વિનંતી કે સભાનું સુવ્યવસ્થિત સંચાલન કરી શકાય તે માટે યથાશક્તિ ભેટ–દાન મોકલશોજી. તેવી આપ સૌ પાસે આ સંસ્થા અપેક્ષા રાખે છે. શ્રી જૈન આત્માનંદ સભાના વ્યવસ્થાપકો. For Private And Personal Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૩ અંક ૧૨, ૧૬ ઓક્ટોબર ૨૦૦૩] [૧૩ શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા ભાવનગર તા. ૩૧-૩-૦૩ના રોજનું પાકું સરવૈયું મિલ્કત તથા લેણું ફંડ તથા દેવું ૨,૨૨,૯૬૧.૦૦ પેટ્રન મેમ્બર ફી ફંડ ૦૧ ૧,૬૧,૬૩૮.૦૦ | આજીવન સભ્ય ફી ફંડ ૨,૦૦,૮૪૨.૦૦] કેળવણી સહાયક કાયમી ફંડ ૩,૪૯૫.૦૦] સાધર્મિક કાયમી અના. ફંડ ૫,૬૨૩.૦૦ સ્કોલરશીપ કાયમી અના. ફંડ | ૦૫ ૧,૫૪,૩૭0.00 | જયંતી પૂજા કાયમી અના. ફંડ ૦૫ ૧,૯૧૭.૦૦| કા.સુ. ૧ કાયમી અના. ફંડ | ૦૬ ૭૩0.00 | સિદ્ધાચલ દેરી કા. અના. ફંડ ૪,૨૩૫.૦૦| ડેડ સ્ટોક ઘસારા ફંડ ૧,૨૭,૧૧પ.૦૦] પુસ્તક પ્રકાશન ફંડ ૧૧,૧૩૦.૦૦| મકાન ઘસારા ફંડ ૬૬,૬૬૬.૦૦| ઠાણાંગસૂત્ર પ્રકાશન ફંડ ૧૩,000.00 | શતાબ્દિ મહોત્સવ ફંડ ૦૮ ૧,૫૫૩.00 | મકાન ડીપોઝીટ ખાતું ૮,૨૬૯.00 | કેળવણી સહાયક ચાલુ ફંડ ૨,૫૩,000.00] જ્ઞાનભંડાર કા.અ. કોર્પસ ફંડ | ૩૪,૬૫૦.૦૦ નફા-નુકસાન ખાતે 8 8 છે. ૩૭,૮૮૩.૦૦| આત્માનંદ ભુવન ખાતું ૧૮,૮૩૧.૦૦| આત્મકાંતિ ભવન ખાતું પ૪,૬૦૧.૦૦|પુણ્ય ભુવન ખાતું ૨,૩૨,૨૫૦.૦૦| યુ.ટી.આઈ. સી.આર.ટી. ખાતું) ૧૭ ૯૯,૮૦૦.૦૦| યુ.ટી.આઈ. ૬૪ ખાતું ૧,૨૭,૦૬૮.૦૦| તીર્થકર ચરિત્ર [સચિત્ર ૬૫.૦૦) ઇલેકટ્રીક સીટી ડીપોઝીટ ૫૫.૦૦ ભાવ. ઇલે. સીટી ડીપોઝીટ ૨૦.૦૦|ગુજ. વિદ્યુત બોર્ડ ડીપોઝીટ ૧૧૫૮.૮૪| ભાવ. નાગરિક બેન્ક-સેવીંગ ૩૮૪૭.૨૦ વર્ધમાન કો. ઓ. બેન્ક સેવીંગ ૨૭,૫૮૪.૫૨ ભાવ.મર્ક.કો.ઓ. બેન્ક સેવીંગ ૧૪,૫૮૮.૯૫ યુનીયન BOા સેવીંગ ૧૫,૦૦૦.૦૦ વર્ધમાન કો. ઓ. બેન્ક FDR ૩ર ૨,૪૫,000.00] ભાવ. નાગરિક બેન્ક FDR. ૨,૦૦,૦૦૦.૦૦ ભાવમ. બેન્ક FDR ૧,૭૦,૦૦૦.૦૦] | યુનિયન BOI FDR ૧૧,૮૪૪.૦૦ ડેડ સ્ટોક ફર્નિચર ખાતું ૨,૦૦૦.૦૦| ટેલીફોન ડીપોઝીટ ખાતું ૧,૬૦૦.૦૦| મુકેશ એ. સરવૈયા લોન ખાતું ૭,૧૪૦.૦૦ ઇન્કમટેક્ષ વ્યાજ TDs ખાતું ! ૮૫૫.૦૦| શ્રી પુરાંત તા. ૩૧-૩-૦૩ ૧૨,૭૧,૧૯૧.00 ૧૨,૭૧,૧૯૧.૦૦ નોંધ : અમારા આ સાથેના આજ તારીખના રીપોર્ટ મુજબ તા. ૨૩-૭-૨૦૦૩ ભાવનગર. પ્રમોદકાંત ખીમચંદ શાહ પ્રમુખ દિવ્યકાંત એમ. સલોત જસવંતરાય સી. ગાંધી ઉપપ્રમુખ મનહરલાલ કે. મહેતા ચંદુલાલ ડી. વોરા ચીમનલાલ વી. શાહ માનદ્ મંત્રીઓ હસમુખલાલ જે. શાહ ખજાનચી આર. એ. શેઠ એન્ડ કશું ચાર્ટર્ડ એકાઉન્ટન્ટ For Private And Personal Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ૧૪] [શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૩ અંક ૧૨, ૧૬ ઓક્ટોબર ૨૦૦૩ શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા ભાવનગર તા. ૩૧-૩-૦૩ સુધીનું ઉપજ-ખર્ચ ખાતુ આવક ખર્ચ શ્રી પ્રમુખ સન્માન સમારંભ ૯,૧૨૦.૦૦| શ્રી મકાન ભાડા આવક ખાતુ ૬૩,૬૩૪.૦૦| શ્રી બેન્ક FDR વ્યાજ આવવું ૩૪ ૧,૦૨૪.૦૦| શ્રી બેન્ક સેવીંગ વ્યાજ આવક ૩૬ ૮,૧૯૬.૦૦| શ્રી યુનીટ ટ્રસ્ટ વ્યાજ આવક ૩૭ ૧૪,૦૦૦.૦૦| શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ જાxખ આવક ૨,૩૭૩.૦૦| શ્રી પસ્તી વેચાણ આવક ખાતુ) ૫૮ ૧,૩૮૫.૦૦| શ્રી જ્ઞાન આવક ખાતુ ૪,૧૫૩.૦૦| શ્રી પરચુરણ ભેટ આવક ૨૮,૩૩૩.૦૦| શ્રી પુસ્તક વેચાણ આવક ૧,૦૦૧.૦૦| શ્રી સભા નિભાવ ફંડ ખાતુ ૩૬૯.૦૦| શ્રી કેળવણી ઉત્તેજન સહાય ૨૭,૮૭પ.૦૦] વ્યાજ ખર્ચ ટ્રાન્સફરથી ૩૫૦.૦૦| તીર્થંકર ચરિત્ર ભેટ ખાતુ ૧,૮૯૬.૦૦ લાઈટ બીલ ખર્ચ ખાતુ ૧,૮૮૩.૦૦| વિમા ખર્ચ ખાતુ ૧,૦૫૦.૦૦ ઓડિટ ફી ખર્ચ ખાતુ ૫૦૦.૦૦| કાનૂની ફી ખર્ચ ખાતુ ૨,૦૯૭.૦૦| ચેરીટી કમિશ્નર ફાળા ખાતુ ૪૦૩.૦૦ લાઈબ્રેરી ખર્ચ ખાતુ ૧૭૧.૦૦ | બેન્ક કમીશન ખર્ચ ખાતુ ૪૬૩.૦૦| પોસ્ટેજ ખર્ચ ખાતુ ૬૮૬.૦૦ સ્ટેશનરી/પ્રીન્ટીગ ખર્ચ ૪,૩૩૧.૦૦) દૈનિક વર્તમાન પેપર ખર્ચ ૧૦,૬૯૭.૦૦) | પરચુરણ ખર્ચ ખાતુ ૪૨,૦૦૦.૦૦ પગાર ખર્ચ ખાતુ ૧૨,૬૭૯.૦૦ આત્માનંદ પ્રકાશ પ્રકાશન ૨,૩૦૦.૦૦ | બોનસ ખર્ચ ખાતુ | બોણી ખર્ચ ખાતુ ૨૪૦.૦૦ શ્રી ઇલેકટ્રીક મેન્ટેનન્સ ખર્ચ ૨,૩૮૮.૦૦ | ટેલીફોન ખર્ચ ખાતુ ૧૧,૧૩૦.૦૦ મિલકત ઘસારા ખાતુ ૧,૨૩,૮૩૧.૦૦ ૧૦,૦૩૪.૦૦] આવકના ખર્ચ કરતાં વધારો નફાનુકસાન ખાતે (સરવૈયા)માં લઈ ગયા. ૪૭) ૧,૩૩,૮૬૫.00 ૧,૩૩,૮૬૫.૦૦ પ્રમોદકાંત ખીમચંદ શાહ પ્રમુખ દિવ્યકાંત એમ. સલોત જસવંતરાય સી. ગાંધી ઉપપ્રમુખ મનહરલાલ કે. મહેતા ચંદુલાલ ડી. વોરા ચીમનલાલ વી. શાહ માનદ્ મંત્રીઓ હસમુખલાલ જે. શાહ ખજાનચી આર. એ. શેઠ એન્ડ કે ચાર્ટર્ડ એકાઉન્ટન્ટ For Private And Personal Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ ૩ અંક ૧૨, ૧૬ ઓક્ટોબર ૨૦૦૩] [૧૫ પ્રભુ મહાવીર લે : અરૂણાબેન બાબુલાલ શાહ જૈન વિજ્ઞાન તે અદ્ભુત વિજ્ઞાન છે. | ભાવના ખીલતી જાય તો શરીર પરનું તેમજ તીર્થકર મહાપુરુષોની તે ભેટ છે. આ અદ્ભુત | જડ ભૌતિક પદાર્થોનું આકર્ષણ કે મહત્ત્વ ઘટતું વિજ્ઞાન તેઓએ પોતાના અનંત જ્ઞાનથી બતાવ્યું] જાય. હું દેહ છું તે ભ્રમ છે. તે સંસારનું મૂળ છે. આ મહાપુરુષોએ કોઈને નડતર થયા વિના, છે! “હું આત્મા છું' તે સત્ય છે અને તે મોક્ષનું કોઈને દુઃખ આપ્યા વિના બંધનમાંથી મુક્ત મૂળ છે. “હું” અને “મારું”નો અર્થ ફેરવી નાખો; થવાનો અદ્ભુત ઉપાય બતાવ્યો છે, જે અલૌકિક દૃષ્ટિ જ્ઞાનમય બની જશે. જીવનની મહત્તા છે. કોઈ પણ જીવ તેમાંથી નીપજતું સત્ય પામી | આત્મજ્ઞાન પામવામાં જ છે. આત્મજ્ઞાન એ જીવન ધન્ય કરી શકે છે. પ્રભુની આજ્ઞાનું | બુદ્ધિજન્ય કે વાચાજ્ઞાનથી પર અનુભવજન્ય આરાધન એ જ ધર્મ. પ્રભુ મહાવીર ફરમાવે છે ! જ્ઞાન છે. કે જે એકને જાણે છે તે બધાયને જાણે છે. આ પ્રભુ મહાવીરનું મહિમાજ્ઞાન એટલે એક તે કોણ? અનંતજ્ઞાની તીર્થકર ભગવંતોની મનુષ્યત્વની આત્મજ્ઞાનથી-સમ્યગદર્શનથી શરૂ આ શોધ છે. જે વસ્તુ વિજ્ઞાન નથી બતાવી કરીને કેવળજ્ઞાનમાં પૂર્ણતા પામતી મંગળમય શક્યું ત્યાં પ્રભુની દૃષ્ટિ પહોંચી છે. યાત્રા. એટલે કે પ્રભુના પહેલા ભવથી શરૂ હું કોણ?' દેહ, મન, બુદ્ધિથી પર થઈને ર૭માં ભવ સુધીની યાત્રા. માનવીની સચ્ચિદાનંદસ્વરૂપી આત્મા. દેહનો મહિમા છે જ. મોટામાં મોટી શોધ તે પોતાની જાતની શોધ છે. પણ દેહની સાથે દેહમાં “હું છું તેનો મહિમા ઈષ્ટની પ્રાપ્તિ અને અનિષ્ટના નિવારણ અનેરો જ છે. દેહ સાથે “હું હોય તો જ દેહની માટે સાધુજીવનમાં પ્રભુ મહાવીરે કરેલ સાડાબાર કિંમત છે. “હું” ના બે પ્રકાર, દશ્ય “હું” અને વર્ષની ઘોર તપશ્ચર્યા. પુરુષાર્થ અને સાધના, અદશ્ય “હું'. લૌકિક વ્યવહારમાં દેશ્ય “હું” સમતા અને શાંતતા! એકાંત વનમાં શાંત અને માનવી તરીકે ઓળખાય છે. અદશ્ય “હું સ્વસ્થ રહી, કરેલા કર્મોના ફળરૂપે ઉપસર્ગોમાં આત્મા તરીકે ઓળખાય છે, જે અતીન્દ્રિય છે. અપ્રમત્ત રહી, સમત્વભાવે ભોગવી લીધા! જે (ઇન્દ્રિયો વડે દશ્યમાન નથી.) સાધનાનાં બળે કર્મો આવ્યા તે પ્રયત્નપૂર્વક જવાના છે. આત્માને જાણી, માણી, પામી શકાય છે. ખંખેરાવાના છે. પ્રભુએ ચિંતા નવા કર્મબંધની ચૈતન્યની રુચિ જાગે તો માનવ ચૈતન્યનાં ઊંડાણ કરી. હવે રાગદ્વેષ કરીને આર્તધ્યાન કે સુધી જઈ તેને પામી શકે છે. હું એટલે | રૌદ્રધ્યાનના સહારે નવા કર્મોનું ઉપાર્જન નથી સચ્ચિદાનંદસ્વરૂપી આત્મા. એટલું જ નહીં પણ કરવું. સમતા અને શાંતતા તે જ પ્રભુનું આયુધ. દેહ અને આત્મા એકબીજાથી ભિન્ન છે પ્રભુની સાધના દરેક વિકારના મૂળ સુધી સંસારના સર્વ પદાર્થો આત્માથી ભિન્ન છે. આ ! For Private And Personal Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ૧૬] [શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશવર્ષ: ૩ અંક ૧૨, ૧૬ ઓક્ટોબર ૨૦૦૩ પહોંચી. કર્મોનું બીજ નષ્ટ કરતાં જ ગયા. | આત્મા નિત્ય છે, તે કર્મોનો કર્તા છે, કર્મોનો પરિસ્થિતિનાં કર્તા અને ભોક્તા નહીં પણ માત્ર ભોક્તા છે, અનંતા ભવોના બાંધેલા કર્મોથીદૃષ્ટા જ રહ્યા. કાયાની જડતા, વાણીની કટુતાસંસારથી જન્મમરણના ફેરામાંથી મુક્ત થવાનો અને ચિત્તની અસ્થિરતાથી પર રહી કાઉસ્સગમાં | ઉપાય છે એટલે કે મોક્ષ છે અને મોક્ષનો ઉપાય લીન રહી સતત જાગ્રત રહ્યા. લાંબા સમયે | છે. શરીરને આત્મકલ્યાણ સાધવાનું સાધન કર્મબંધનો તૂટતા ગયા. વિકાર અને વાસનાની | બનાવવાનું છે. પકડમાંથી છૂટતાં, મોહનીય આદિ કર્મોનો ક્ષય સમવસરણમાં બિરાજેલ પ્રભુનું આંતરિક કરી ફળસ્વરૂપે કેવળજ્ઞાન પામી, પૂર્ણતાને સૌંદર્ય સોળે કળાએ ખીલી ઊહ્યું છે. ઇન્દ્રભૂતિ. પામ્યા. આત્માનું અનંત જ્ઞાન તે કેવળજ્ઞાન- | ગૌતમની દૃષ્ટિ જો ઊઘડી જાય તો જૈન ધર્મના પૂર્ણજ્ઞાન. સર્વજ્ઞાની ભગવંત ચરાચર વિશ્વના | ઉત્કર્ષ માટે આ અનોખી પ્રતિભા છે. ગુરુઅનંત પદાર્થોને દ્રવ્ય, ગુણ પર્યાય સહિત જુએ છે શિષ્યની અદ્દભુત જોડી! પ્રભુએ ગૌતમસ્વામીના છે, આત્માના મનોગત ભાવોને જાણે છે. માધ્યમ દ્વારા જીવોને જાગૃત કર્યા. ગૌતમસ્વામી પ્રભુએ જે આત્માનું સ્વરૂપ બતાવ્યું છે, તેમાં જન્મથી બ્રાહ્મણ હતા પણ કર્મથી જૈન બન્યા. ચિંતન, મનન સાથે ઊંડા ઊતરીએ. ચિંતન પ્રભુના ચરણમાં અડગ શ્રદ્ધા અને ભક્તિ હતા. શક્તિ અલૌકિક શક્તિ છે. આત્માની અનંત ઉત્પાદ, વ્યય, અને ધ્રૌવ્ય આ ત્રણ શબ્દોથી શક્તિને સ્પર્શ કરીને તેને જગાડી શકાય. પોતે ગૌતમસ્વામીને દ્વાદશાંગી રચવાની પ્રેરણા મળી. પોતાના જ જ્ઞાનથી અનુભવી શકાય. સાધના આત્મશક્તિનો ખજાનો તો ગુરુ ગૌતમમાં હતો એટલે જીવની આત્મા તરફની ગતિ, જે શુદ્ધ પણ તેને પ્રભુ મહાવીરે જાગ્રત કર્યો જૈન ધર્મનું આત્માના સ્વરૂપ ઉપર છવાઈ ગયેલા દોષોનું બંધારણ, દ્વાદશાંગીનું મૂળ તે ત્રિપદી દ્રવ્ય-ગુણ નિરાકરણ કરે, દૈવી વૃત્તિઓનું પ્રગટીકરણ કરે, અને પર્યાય છે. આત્મા એ દ્રવ્ય છે. જ્ઞાનદર્શન મનની ગતિ જે દેહ તરફની છે તે આત્મા પ્રતિ એ તેના શાશ્વત ગુણો છે. ફૂલ અને તેની સુગંધ પ્રસ્થાન કરે. પ્રભુ મહાવીરની ઘોર સાધના કદી છૂટા પડતા નથી. શરીર એ પર્યાય છે. આપણને શીખવે છે કે સહન કરો, શુદ્ધ બનો, પર્યાય એટલે પદાર્થની વર્તમાન અવસ્થા સંપૂર્ણ બનો. પ્રભુએ રાગદ્વેષથી મુક્ત થવા માટે (આકૃતિ) કે જે નાશવંત છે. પ્રત્યેક પદાર્થની અને આત્માની જાણકારી મેળવવા નવતત્ત્વની અવસ્થા બદલાય છે પણ વસ્તુનું દ્રવ્યત્વ કાયમ અને છ દ્રવ્યોની જાણકારીને મહત્વની કહી છે. | રહે છે. પર્યાયથી (શરીરથી) દૃષ્ટિ ઉઠાવી નિજ યથાર્થ જાણકારી જેમ જેમ વધતી જાય તેમ તેમ | દ્રવ્યને (આત્માને) ઓળખવો. સર્વલેશ અને ચૌદગુણસ્થાનો કે જેની યાત્રા મિથ્યાત્વથી શરૂ | દુઃખથી મુક્ત થવાનો ઉપાય આત્મજ્ઞાન છે. થઈ કેવલજ્ઞાનમાં પૂર્ણ થાય છે તે સમજાતું જાય ૨૬૦૦ વર્ષ પૂર્વેનું એ અતીત. પ્રભુએ છે. જીવે ક્રમે ક્રમે મોક્ષમાર્ગમાં ડગ ભરવાના છે. નવતત્ત્વ આ પ્રમાણે છે. જીવ-અજીવ–પાપ ક્રાંતિ કરી-હિંસાવાદની સામે અહિંસાવાદની. પ્રભુએ કહ્યું કે પૃથ્વી, પાણી, અગ્નિ, વનસ્પતિ પુણ્ય-આશ્રવ-સંવર -નિર્જરા-બંધ અને મોક્ષ. | સર્વ જીવ સભર છે. સર્વ પ્રત્યે કરુણા રાખો. આત્માને છ પદ આ પ્રમાણે છે :–આત્મા છે, ] For Private And Personal Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ : ૩ અંક ૧૨, ૧૬ ઓક્ટોબર ૨૦૦૩ ] [૧૭ પ્રભુએ પશુહિંસા અટકાવી. માંસાહારને અધર્મ | સૌરભ છે. તેમના ઉચ્ચતમ વાણીના રસઝરણમાં કહ્યો. સત્ય શાંતિ અને મૈત્રીભાવનો સંદેશ જગતને આપ્યો. દરેક જીવ વિકાસનો અધિકારી છે. મન વચન અને કાયાથી કોઈ જીવને હણ નહીં એમ પ્રભુએ કહ્યું. આત્મસત્તાએ આપણે અને પ્રભુ સરીખા સુષુપ્ત આતમરામને ઢંઢોળીએ. પ્રભાવ છે ખુલ્લી દૃષ્ટિનો. છીછરી દૃષ્ટિથી મન સંકલ્પ-વિકલ્પમાં, આરંભપરિગ્રહમાં ભટકશે. આપણે સરવાળામાં શૂન્ય | માની જીવતાં જ રહ્યા. ભીતર જઈને જોયું તો | વીતી ગયેલા વર્ષોની એ બાદબાકી હતી. એ વર્ષોમાં આપણે શું મેળવ્યું? દુર્લભ મનુષ્યભવમાં | પ્રભુએ પ્રબોધેલા આત્મધર્મ તરફ ધર્માભિમુખ થઈ સભ્યજ્ઞાન, સમ્યગ્દર્શન, સમ્યચારિત્રની પ્રાપ્તિ કરીએ, જે માત્ર જીવન નહીં પણ પરલોક પણ સુધારશે. સત્ય પંથે વિચરતો માનવ અને ઊર્ધ્વલોકમાંથી પ્રગટતી પ્રભુની કરુણાભરેલી અચિંત્ય શક્તિ બંને સાથે કામ કરશે. પંખીને ઉડવું હોય ત્યારે પાંખો ફફડાવી લાગેલો કચરો સાફ કરી હળવું બને છે પછી ઊડી શકે છે. આપણે પણ મોક્ષમાર્ગે ઉત્થાન કરવું છે તો રાગદ્વેષરૂપી કચરો જે જામેલો છે તેને સાફ કરી હળવાફૂલ બની અશુદ્ધમાંથી શુદ્ધ બની પ્રભુના વારસદાર થવાનું છે. પ્રભુ મહાન છે, તેનાથી / પણ મહાન તેમના ઉપરની શ્રદ્ધા છે. પ્રભુએ ” પ્રરૂપેલા સિદ્ધાંતો અજોડ છે, ઉપદેશ અદ્ભુત છે. પ્રભુના ઉપદેશનાં કણકણમાં માનવતાનું અમૃત છલકાઈ રહ્યું છે. પ્રભુની વાણીમાં સત્ય છે-તત્ત્વ છે-ઓજસ છે-જ્ઞાન-દર્શન-ચારિત્રની | / એ અવગાહન કરી, જીવનમાં ઉચ્ચ વિકાસ સાધી તેમણે નિર્દેશિત કરેલા પુનિત પંથે વિહરીએ તેમાં જ જીવનની સાર્થકતા છે. પાપ-તાપસંતાપથી વિમુખ બનીએ. સાગર પાસે હોવો તે તો સિદ્ધિ છે. પણ પાણી ભરવાના વાસણનું કદ અતિ મહત્ત્વનું છે. પ્રભુ તો ઘણું ઘણું આપવા માગે છે, રત્નોનો ખજાનો ભરપૂર છે. પણ આપણું પાત્ર તો રાગદ્વેષથી છલોછલ ભરેલું છે. પ્રભુ આપશે તે તો છલકાઈ જઈ વેરવિખેર થઈ જશે. ક્રિયાત્મક ધર્મ દ્વારા ગુણાત્મક ધર્મ પામવાનો છે. સંભાળવાનું છે કે જ્ઞાન શુષ્ક ના બને, તપ એ તાપ બને, શાસ્ત્રો એ શસ્ત્ર ના બને. દરેક સમ્યક્ ક્રિયા આત્મા તરફ પ્રયાણ કરનાર છે, જે જન્મમરણના ચક્કરોમાંથી છોડાવે છે. અરિહંતની આરાધના કરીએ અને કરુણા ના પ્રગટે, અશકય ! દિવ્યજ્ઞાન, અખંડ આનંદ, સૂર્યચંદ્રની જ્યોતિ કરતાં પણ અતિ તેજસ્વી એવી આત્મજ્યોતિ દરેક માનવમાં પ્રકાશી રહ્યાં છે. આત્માની શુદ્ધિ. એટલે ગુણોની વૃદ્ધિ અને પરમપદની પ્રાપ્તિ. આત્માને પામવો છે– પરમતત્ત્વ સાથે જોડાણ કરવું છે તો આંતર અને બાહ્ય શુદ્ધિની આવશ્યકતા છે. શાસ્ત્રો એ પ્રભુનાં વચનોનું પ્રતિબિંબ છે, જેમાં પ્રભુ સાક્ષાત્ ભાસે છે. અધ્યાત્મનો રાહ આપણને પરમ શાંતિ આપશે. | For Private And Personal Use Only [દિવ્યધ્વનિ માસિકમાંથી સાભાર) રજૂઆત : મોદીભાઈ Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ૧૮] [શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૩ અંક ૧૨, ૧૬ ઓક્ટોબર ૨૦૦૩ ૨. અહિંસા : એક પરિશીલન : પંન્યાસ શ્રી ભુવનસુંદર વિજયજી મ.સા. પરેલ-મુંબઈ (સંપાદકીય –“અહિંસા –એક પરિશીલન” આ લેખ ૧૪ પૂર્વધર મહર્ષિ આચાર્ય શ્રી ભદ્રબાહુસ્વામી દ્વારા રચિત “શ્રી બૃહત્કલ્પસૂત્ર” નામના આગમ અને તેની ટીકા આદિના આધારે મહેનત પૂર્વક તૈયાર કરવામાં આવ્યો છે. મોક્ષમાર્ગની આરાધનાના અભિલાષી સહુ કોઈ આ લેખને વારંવાર વાંચે-વિચારે અને જીવદયાની પવિત્ર ભાવનામાં આગળ વધે એજ અભ્યર્થના શ્રી બૃહત્કલ્પસૂત્ર નામના આગમ શાસ્ત્રમાં | સમારંભ આશ્રવ હોવાથી હું તેને કર્મબંધનું કારણ હિંસા-અહિંસાની ચર્ચા લખી છે. આ ચર્ચામાં શ્રી ] માને છે. તથા આશ્રવનો નિરોધ–ગુપ્તિ કર્મબંધનું વ્યાખ્યા પ્રજ્ઞપ્તિ (શ્રી ભગવતીસૂત્ર) આગમના | કારણ ન હોવાથી તે તને ઇષ્ટ છે. તો તો પછી આધારે એક અલ્પજ્ઞમુનિએ નિશ્ચયપૂર્વક-નિરૂપણ / તારે–આ પ્રશ્ન કરીને જે બોલ્યો-તે બોલવાનું જ કરતાં કહ્યું કે : બંધ કરી દેવું પડશે. કારણ કે બોલવામાં પણ પ્રમાણાતિરેક વસ્ત્ર ફાડવું જોઈએ નહીં. વાયુકાય જીવોની હિંસા છે. તેમાં પણ આરંભકારણ કે વસ્ત્ર ફાડતા તેનો અવાજ સંપૂર્ણ ૧૪ આશ્રવ છે. એટલે તારે (પ્રશ્નકર્તાએ) એક પણ રાજલોક (વિશ્વ) માં વ્યાપી જાય. તેને છેદતા તેના | શબ્દ બોલવો જોઈએ નહીં અને તારી વાત કોઈને સૂક્ષ્મ અવયવ સમસ્ત વિશ્વમાં ફેલાઈ જાય, આથી સમજાવવા હાથ પણ ઊછાળવો નહીં. સૂક્ષ્મ જીવોની વિરાધના થાય, માટે વસ્ત્ર જેવું મળે જ્ઞાની ગુરુ પ્રશ્નકર્તા અલ્પજ્ઞમુનિને આગળ તેવું લેવું પણ ફાડવું નહીં.” કહે છે કે-જો તું શુભક્રિયા માત્રનો નિષેધ કરીશ આમ કહી તે અલ્પજ્ઞમુનિએ શ્રી એટલે કે શ્રી વ્યાખ્યાપ્રજ્ઞપ્તિ (શ્રી ભગવતી) વ્યાખ્યાપ્રજ્ઞપ્તિ (શ્રી ભગવતીસૂત્ર) આગમનો પાઠ આગમસૂત્રના આધારે શ્રી મહાવીર ભગવાનના રજુ કર્યો :– વચનોના સહારે કહીશ કે- “કોઈ ક્રિયા જ કરવી નહીં.” તો પછી અનેક પ્રશ્નો ઊભા થશે. કેમકે“જ્યાં સુધી આ જીવ થોડું પણ હલનચલન-કંપન કરે છે. ત્યાં સુધી તેના કર્મનો-ભવનો તો પછી સાધુને ભિક્ષા લેવા જવાની, લોચ કરવાની, સંજ્ઞા ભૂમિમાં લઘુનીતિ-વડીનીતિ માટે અંત કરતો નથી.” જવાની ક્રિયા આદિની પણ મનાઈ-નિષેધ થઈ વળી, જીવનો જેમ અલ્પતર યોગ-વ્યાપાર | જશે. જે શક્ય નથી. તેમ કર્મબંધ પણ અલ્પતર થાય છે. અને જે યોગ વળી, તે પ્રશ્નકર્તા! તે રજુ કરેલ સૂત્રાર્થના નિરોધ કરી શેલેશી અવસ્થામાં રહે તેને સર્વથા આધારે તેનો કોઈ મુનિ સ્વાધ્યાય પણ નહીં કરી મન-વચન-કાયાનો વ્યાપાર હોતો નથી. તેથી તે શકે. મુનિઓ વિહાર, વ્યાખ્યાન, પ્રતિક્રમણ, અવસ્થામાં તેને કર્મબંધ પણ નથી. ગુરુભક્તિ, ગ્લાનસેવા-વૈયાવચ્ચ આદિ વિહિત શિષ્યના ઉપરના નિર્ણયનો ઉત્તર આપતાં | શુભ અનુષ્ઠાન પણ કરી શકશે નહીં. જ્ઞાની ગુરુ કહે છે :–હે પ્રશ્નકર્તા! આરંભ– | For Private And Personal Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ : ૩ અંક ૧૨, ૧૬ ઓક્ટોબર ૨૦૦૩ ] એમ શ્રાવક પણ સાધર્મિક ભક્તિ, સાધુનેં ગોચરી વહોરાવવી, પશુ-પક્ષીની જીવદયા કરવી, જિનપૂજા કરવી, ધર્મ સ્થાનક અથવા જિનાલય નિર્માણ કરવું, શાસ્ર લખાવવા-છપાવવા, તીર્થયાત્રા કે ગુરુવંદન કરવા દૂરદેશમાં જવું, ભગવાન કે ગુરુના સ્વાગત સામૈયા કરવા આદિ એક પણ વિહિત શુભ અનુષ્ઠાન થઈ શકશે નહીં. તો પછી શુભ ધર્મ કરણીનું શું કરશો? પ્રશ્નકાર :~[જ્ઞાનીગુરુના ઉપરના કથનથી મુંઝાયેલો પ્રશ્નકાર વિચારે છે કે જીવે અશુભ ક્રિયા તો કરવાની નથી જ અને શુભ ધર્મકરણી પણ ન કરવાની આફત આવી. એટલે સમાધાન શોધતો તે અલ્પજ્ઞ મુનિ ગુરુને કહે છે કે —] / દેહ પૌદ્ગલિક હોવાથી દેહના નિર્વાહમાટે ગોચરી જવું, સંજ્ઞાભૂમિએ વીનીતિ-લઘુનીતિ માટે જવું આવી ક્રિયા તો કરવી જ પડે. નહિ તો દેહનો કે જીવનનો નિર્વાહ ન થાય તો દેહનો નાશ થઈ જાય. દેહનો નાશ થતાં સંયમનો નાશ થઈ જાય. માટે આવી ક્રિયા તો કરવી જ પડે. જ્ઞાની ગુરુનો ઉત્તર ઃ-~-પ્રશ્નકારની ઉપરની વાતનું સમાધાન કરતાં શાસ્ત્રકાર મહર્ષિ કહે છે કે—જેમ સંયમી દેહને ટકાવવા માટે આરંભ જેમકે ગોચરી જવું, વડીનીતિ-લઘુનીતિએ જવું એ આવશ્યક છે. તેમ શાસ્ત્રવિહિત અને જિનનિર્દિષ્ટ બધી જ ધાર્મિક પ્રવૃત્તિ પણ અવશ્ય કરણીય છે. વળી, જેને પ્રમાણથી અધિક વસ્ત્ર છેદનારોફાડનારો જીવ હિંસક–વિરાધક લાગે છે, તો સમજવું આવી વ્યક્તિને જૈનાગમના રહસ્યનો બોધ નથી. કારણ કે પ્રમાણથી અધિક વસ્ત્ર ન ફાડે તો વિભૂષા થાય. તે ગંદું થતાં ધોવું પડે. અને પ્રમાણોપેત જ ગવેષણા કરવામાં સૂત્રાર્થહાની થાય. એટલે એકવાર વસ્ત્ર છેદનનો દોષ લાગે. પણ સૂત્રવ્યાધાતાદિ દોષનો પરિહાર થશે. જે સંયમ સાધક છે. તેથી આગમાર્થજ્ઞાતાઓને ઇષ્ટ છે. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [ ૧૯ એટલે ગોચરી જવું, સ્થંડિલ ભૂમિ જવું, આદિ હલન-ચલનની પ્રવૃત્તિ સંયમ સાધક છે પણ સંયમ બાધક નથી. તેમ સમવસરણમાં પુષ્પવૃષ્ટિ, ચામર વિંજવા, દુદુભિના નાદ થવા આદિમાં પણ વાયુકાય આદિ જીવોની વિરાધના-હિંસા તો છે જ. પણ તીર્થંકર ભગવાને આનો ‘કામ-ભોગ''ની જેમ નિષેધ કર્યો નથી. જો આ પ્રવૃત્તિ અનિષ્ટની જનક હોત તો આપ્ત કેવલી ભગવાને તેનો નિષેધ અવશ્ય કરત. પણ તે કર્યો તો નથી. તેવી જ રીતે સાધુને વસ્તુ વહોરાવવી, કબૂતરને અનાજ નાખવું, ગાયને ઘાસ નાંખવું, આગમગ્રંથો લખવા (છપાવવા), ઉપાશ્રય કે જિનાલયનું નિર્માણ કરવું, તીર્થયાત્રા અથવા ગુરુવંદન ક૨વા જવું, જિનમૂર્તિ પૂજા કરવી, ગુરુનું સમાધિમંદિર બનાવવું, ગુરુના સામૈયા કરવા આ બધી ગૃહસ્થો દ્વારા થતી ધર્મની પ્રવૃત્તિ પણ જિનાગમ વિહિત છે. પણ કામભોગની જેમ શ્રી તીર્થંકર ભગવાન દ્વારા નિષિદ્ધ નથી અને તેથી જ આગમમાં કહેલી આ બધી ધર્મકરણી અપ્રમાદ, જયણા, સાવધાનીપૂર્વક કરતાં લખલૂંટ ધર્મની સાધક બને છે. જૈન સિદ્ધાંત કહે છે કે-આ સમસ્ત વિશ્વ જીવોથી આકીર્ણ-ભરપૂર છે. તેમાં જિનેશ્વર કથિત આત્માને હિતકારી ઉપર કહેલી ધર્મપ્રવૃત્તિ કરતાં જે જીવપીડા થાય છે. તે પણ ચતનાવાનને-સાવધાનને– આરાધકભાવયુક્ત વ્યક્તિને અલ્પદોષ અને બહુલાભ માટે થાય છે. જેને ધર્મની વિહિત શુભ કરણી કરનારો પણ જીવહિંસા કરનારો ભાસે છે. જીવવિરાધક લાગે છે. તેવા માટે સમજવું કે--તેને જૈનશાસનના સ્યાદ્વાદનો સમ્યબોધ નથી. ક્રિયા થવા માત્રથી કે ઉપર ઉપરથી હિંસા દેખાવા માત્રથી હિંસા થાય છે-કર્મબંધ થાય છે. એવું જૈનાગમો કહેતા નથી. કારણ કે સંયોગીકેવલીથી લઈને અપ્રમત્ત સંયમી સાધુને યોગ~ક્રિયા હોય છે. તેમ છતાં તેમને હિંસાનો અભાવ હોય છે. ક્રમશઃ For Private And Personal Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ૨૦] [શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષઃ ૩ અંક ૧૨, ૧૬ ઓક્ટોબર ૨૦૦૩ સમાચાર : * સુરતમાં ચાતુર્માસ આરાધના :–પૂ.આ.શ્રી વિજયચંદ્રોદયસૂરીશ્વરજી મ.સા., પૂ. આ. શ્રી વિજયઅશોકચંદ્રસૂરીશ્વરજી મ.સા., પૂ.આ.શ્રી વિજયજયચંદ્રસૂરીશ્વરજી મ.સા., પૂ.આ.શ્રી વિજયસોમચંદ્રસૂરિજી મ.સા. આદિ ગુરુ ભગવંતોની શુભ નિશ્રામાં ચાતુર્માસ ધર્મારાધના શાસન પ્રભાવનાપૂર્વક ચાલી રહી છે. અહિંના સમેતશિખરજી દેરાસરમાં અંજનશલાકા પ્રતિષ્ઠા તથા ઉંબરામાં પ્રતિષ્ઠાનો પ્રસંગ ઉલ્લાસપૂર્વક થયો. જીવદયા-અનુકંપા-સાધારણ ખાતાની ટીપ વિગેરે થયા, અષાઢ સુદ ૧૦ના રાંદેર રોડ ખાતે ચાતુર્માસ પ્રવેશ થયો. સાથે ઉપાશ્રયનું ઉદ્ઘાટન અને પુસ્તકનું વિમોચન થયું. ચાતુર્માસિક આરાધનામાં સમુહમાં સિદ્ધિતપની આરાધના શ્રીસંઘમાં ૨૭૫ની સંખ્યામાં શરૂ થયેલ છે. નવકાર મંત્રની આરાધના ખીરના એકાસણાથી કરાવવામાં આવેલ જેની સંખ્યા ૪00ની હતી. ચંદનબાળાના અક્રમ ૮૦ અને શ્રી આદીશ્વર ભીની આરાધના અઢમથી કરાવી જેમાં ૩૦૦ આરાધકોહતા. તપસ્વી ગણિશ્રી પ્રશમચંદ્રવિજયજી મ.સા.ને ૫OO આયંબિલની પૂર્ણાહુતિ નિમિત્તે પગલા કરાવવાના દોઢ કરોડના શ્રી શંખેશ્વર પાર્શ્વનાથ ભ.ના જાપની ઉછામણી થઈ હતી. તપસ્વી મુનિશ્રી શશીચંદ્રવિજયજી મ.સા.ને પણ માસક્ષમણ ઉપરાંતની આરાધના સુખશાંતિપૂર્વક થઈ છે. વ્યાખ્યાનમાં ઉપદેશ તરંગીની વ્યાખ્યાન વંચાય છે. જેનો સેંકડોની સંખ્યામાં લોકો લાભ લઈ રહ્યા છે. બાળકો તથા બહેનોની શિબિરનું આયોજન ભવ્ય રીતે કરવામાં આવ્યું છે. જેનો ૫00 ઉપરાંત ભાવિકો લાભ લઈ રહ્યા છે, ૮ સાધુ મહારાજોને આગમોના જોગની આરાધના ચાલી રહી છે. બન્ને આચાર્ય મહારાજ સાહેબને ૨૧ દિવસની સૂરિમંત્રની આરાધના શાતાપૂર્વક ચાલી રહી છે. પૂ. ગણિશ્રી નિર્મળચંદ્રવિજયજી મ.સા.ને ૭૩ મી ઓળી તથા જોગ શાતાપૂર્વક ચાલી રહ્યા છે. આમ શાસનપ્રભાવક કાર્યો ચાલી રહ્યા છે. * બેંગ્લોર-ચિપેઠ –પૂ.આ.શ્રી નિત્યાનંદસૂરિજી મ.સા. આદિની શુભ નિશ્રામાં પૂ.આ.શ્રી વિજયવલ્લભસૂરિશ્વરજી મ.સા.ની સ્વર્ગારોહણ અર્ધ શતાબ્દીના સુઅવસરે ચતુર્વિધ સંઘમાં થયેલ વિવિધ તપશ્ચર્યાઓની અનુમોદનાર્થે તેમ જ શ્રી લબ્ધિસૂરિ જૈન ધાર્મિક પાઠશાળાના હીરક જયંતી (૭૫ વર્ષ)ના ઉપલક્ષમાં શ્રી આદિનાથ જૈન શ્વે. સંઘ દ્વારા તા. ૧૨-૯-૦૩ થી તા. ૨૨-૯-૦૩ દરમ્યાન ભવ્યાતિભવ્ય એકાદશાહ્નિકા મહોત્સવની ઉજવણી કરવામાં આવેલ. ડો. કુમારપાળ દેસાઈનાં કેલિફોર્નિયામાં યોજાયેલાં પ્રવચનો અમેરિકાની ગુજરાતી લિટરરી એકેડેમી દ્વારા આયોજિત સાંપ્રત ગુજરાતી સાહિત્ય વિશેના સેમિનારમાં જાણીતા સાહિત્યકાર અને ગુજરાત યુનિવર્સિટીના આન્ટ્સ ફેકલ્ટીના ડીન ડૉ. કુમારપાળ દેસાઈને અધ્યક્ષસ્થાને વક્તવ્ય આપવાનું નિમંત્રણ મળ્યું હતું. આ પ્રસંગે જૈન સેન્ટર ઓફ સધન કેલિફોર્નિયામાં તેઓના પર્યુષણ પર્વ દરમ્યાનનાં વક્તવ્યો પણ યોજાયાં હતા. જેમાં જૈનદર્શનના અનેકાંતવાદ, ગણધરવાદ જેવા વિષયોની છણાવટ કરેલ. ડૉ. કુમારપાળ દેસાઈના અંગ્રેજી ભાષામાં તૈયાર થયેલા “તીર્થંકર મહાવીર' નામના પુસ્તકનો વિમોચનવિધિ પણ કેલિફોર્નિયામાં યોજાયો હતો. જુદી જુદી સંસ્થાઓ દ્વારા તેઓના સાંસ્કૃતિક અને સાહિત્યિક પ્રવચનો પણ યોજવામાં આવ્યા હતા. For Private And Personal Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ : ૩ અંક ૧૨, ૧૬ ઓક્ટોબર ૨૦૦૩ ] With Best Compliments from : Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Kinjal Electronics Chandni Chowk, Par Falia, Opp. Children Park, Navsari-396445 Tele : (02637) 241 321 Fax : (02637) 252 931 બીજાની ભૂલો કાઢવી તે બહુ જ સહેલું કામ છે કે જે મૂર્ખમાં મૂર્ખ માણસ પણ કરી શકે છે; પરંતુ ભૂલો ન કરવી તે ઘણું જ કઠણ કામ છે કે જેને કહેવાતા વિદ્વાનો પણ કરી શકતા નથી અને ગોથા ખાધા કરે છે. જ્ઞાની પુરૂષોને પણ ભૂલ ન કરવા હંમેશાં અપ્રમાદી-સાવધાન રહેવું પડે છે; તો પછી વિષયાસક્ત પામર જીવોનું તો કહેવું જ શું ? પોતાને માટે અથવા તો પરના માટે, સારું હોય કે નરસું હોય પણ જે કાર્ય કરો તે પહેલાં આટલું જરૂર યાદ રાખવું કે આ જે કાંઈ હું કરું છું તે મારા માટે જ છે પણ બીજાને માટે નથી. આ કાર્યના સારા અથવા તો ન૨સા પરિણામના ફળનો ભોગી હું જ છું, તેમાં બીજાને કાંઈ પણ લેવા-દેવા નથી. મેસર્સ સુપર કાસ્ટ ૨૮૬, જી.આઇ.ડી.સી. ચિત્રા, ભાવનગર Manutacturer's of C.I. Casting. O : 2445428 — 2446598 For Private And Personal Use Only [ ૨૧ Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org ૨૨] [ શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ : ૩ અંક ૧૨, ૧૬ ઓક્ટોબર ૨૦૦૩ વિતરાગદેવ જૈન ધર્મના ચોવીસમાં તીર્થંકર પ્રભુ મહાવીરના ૧૦ ફરમાનો ૬ સંદેશ, ૩ ઉપદેશ, ૧ આદેશ. "Ten Commandment of Lord Mahavir" પ્રભુ મહાવીરની વાણી દ્વારા જે કંઈ આદેશો અપાયા છે. તેને અતી સંક્ષિપ્તમાં મુકવાનો નમ્ર પ્રયાસ કરેલ છે. જે નીચે મુજબ | કહી શકાય. ૧લો સંદેશ :—કરૂણા ભાવના કેળવો રાખું છું. એટલે કે કરૂણાવંત બનો..... પ્રભુ મહાવીરના અનેક ભવોમાં ૨૭માં ભવે નંદીરાજર્ષિનો આત્મ ફક્ત કરૂણામય જ નહીં પરંતુ જ્ઞાનમય પણ બન્યો. પ્રભુએ પોતાના વિશિષ્ટ જ્ઞાન દ્વારા જોયું કે સારાયે જગતને સર્વદા–સર્વથા સુખી બનાવવા માટે તેનું અજ્ઞાન દૂર કરવું જોઈએ, અને તેમના રાગદ્વેષ ઉખેડી નાંખવા જોઈએ, તેમજ સાધના દ્વારા વિશુદ્ધ ચારિત્ર્ય જીવનમાં જોડવા જોઈએ. આટલા માટે જ પ્રભુએ ‘સવી નીવડશાસન રશ્મિ'' ની ભાવના પ્રસરાવેલ છે. જગતના સર્વ જીવને સુખી કરવા માટે દરેક જીવ માત્ર પ્રત્યે કરૂણાવંત બનવાનો સંદેશ આપેલ છે. ક્રિશ્ચયન લોકોની કરૂણા માનવજાત માટે જ સીમિત છે. : વૈદિક ધર્મ એટલે હિન્દુઓની કરૂણાએ વિસ્તરીને પશુ-પંખી વનસ્પતિને આવરી લીધા. પ્રભુ મહાવીરની કરૂણા પૃથ્વી-પાણીઅગ્નિ વાયુના સૂક્ષ્મ બાદર વ્યવહાર રાશિઅવ્યવહાર રાશિની સઘળી નિગોદના અનંત જીવો પ્રત્યેની કરૂણાને આવરી લીધી. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir આના કારણે જ જૈન ધર્મ ‘‘વિશ્વધર્મ’’ કહેવાની ક્ષમતા ધરાવે છે. આ માટે જ મહાન ચિંતક જ્યોર્જ બર્નાડશૉએ કહેલ છે કે મારો હવે પછીનો જન્મ જૈન ધર્મમાં થાય એવી ભાવના સંકલન : આર. ટી. શાહ, વડોદરા. જગતના સર્વ જીવોને મન-વચન-કાયાથી નહિ મારવાની વાત જૈન ધર્મે જ બતાવેલ છે. માટે પ્રભુ મહાવીરે પ્રરૂપેલ જૈન ધર્મ વિશ્વધર્મ બનવાની લાયકાત ધરાવે છે. પ્રભુ મહાવીર સ્વામિ સામે કાળચક્ર છોડનાર સંગમદેવ, પ્રભુને ડંશતા ચંડ કૌશિકનાગ પ્રત્યે પણ પ્રભુએ કરૂણા જ દર્શાવેલ. આ રીતે પ્રભુ મહાવીરે ફક્ત કરૂણા જ નહીં પરંતુ સર્વ જીવ પ્રત્યે દયાભાવ, ભક્તિભાવ, મૈત્રિભાવ, બંધુત્વભાવ રાખવાની ભાવના દર્શાવેલ છે. સર્વ તિર્થંકરોની માતા કોણ હતી ? હા, એ હતી કરૂણા. આ હતો પ્રભુ મહાવીરનો પ્રથમ સંદેશ. For Private And Personal Use Only ૨જો સંદેશ-સુખે અલીન બનો. પ્રભુ નંદન રાજર્ષિના ભવમાંથી, જ્યાં ભૌતિક સુખોની રેલમછેલ બોલાય છે, એવા ૧૦માં દેવલોકમાં ગયા, પરંતુ તેમનો તારક આત્મા સુખમાં જરાપણ છકી ન ગયો અને પ્રભુએ સંદેશ આપ્યો કે “સુખે અલીન બની રહો.'' તારક આત્મા સુખ ભોગવવા છતાં તેમાં ભોક્તા ન બનતા ફક્ત સાક્ષી ભાવે ભોગો ભોગવ્યા અને પ્રભુ મહાવીર આવા કર્મ– Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ ઃ ૩ અંક ૧૨, ૧૬ ઓક્ટોબર ૨૦૦૩ ] બંધનમાંથી ઉગરી ગયા. સુખ ભોગવવા માટે પ્રભુએ બે રસ્તા બતાવ્યા છે. (૧) સુખને ત્યાગી દો અથવા ઘટાડી દો. (૨) જે સુખને ભોગવો તેમાં અલીન રહો એટલે કે છકી ન જાવ. મનથી પણ સુખને ત્યાગે તે સંત કહેવાય અને સુખ સામગ્રીઓને ઘટાડી સંસારમાં રહે તે સંસારી સાધુ કહેવાય. "Live for the best. Be ready for the worst." | ટૂંકમાં, દુઃખ ડગ્યા વગર સહી લેવાનું અને સુખમાં છકી ન જવા પ્રભુ મહાવીરનો સંદેશ છે. માતા ત્રિશલાને હલન-ચલન દ્વારા પણ દુ:ખ ન પહોંચે એવી ભાવના સાથે પ્રભુ ગર્ભમાં સ્થિર થઈ ગયા પરંતુ આનાથી માતાને ગર્ભનાશની કલ્પના સાથે તીવ્ર આદ્રધ્યાન થઈ | જો—સંદેશ–“દુ:ખમાં અદીન બનો” :— ભગવાન મહાવીર ભૌતિક સુખમાં અલિન રહેવા સાથે દુ:ખમાં અદીન બનવા માટે આદેશ આપેલ છે. કર્મના ઉદયે દુઃખ આવી શકે પરંતુ આવા સમયે આર્દ્રધ્યાનના પાપ કર્મમાંથી બચવા અદીન બનવું જોઈએ. દુઃખનો ભાર માથે ન લેવો એ જ દુઃખની દવા છે. મારા કરતાં બીજા ઘણા લોકો વધારે દુઃખી છે. એમ સમજીને સમાધાન કરવું જોઈએ. એથી પર્વત જેટલું દુઃખ રાઈ જેટલું બની જશે. સુખમાં અનાશક્ત ભાવ અને દુઃખમાં અદીન બનીને રહેવું જોઈએ. દરેક વાતમાં નિયતિને સલામ કરી દેવાય. તો આવેલ દુ:ખમાં દીનતા ન આવી શકે. આ માટે સરસ અંગ્રેજી કહેવત છે કે, | ગયું. બાજી સુધારવા માટે પ્રભુએ હલન ચલન ચાલુ કર્યું અને સાથે અભિગ્રહ કર્યો કે માતાપિતા જીવતા હશે ત્યાં સુધી તેઓને દુ:ખ ન પહોંચે માટે સંસાર ત્યાગી ને દીક્ષા લઈશ નહી. પોતાના જ્ઞાનબળ દ્વારા પ્રભુએ જોયું કે પોતાનો મોહનીય કર્મ અને માતા-પિતાનું આયુષ્ય કર્મ બંને શોપકર્મ છે. જેનાથી આંચકો મળે તો તૂટી જાય તેવા કર્મ છે. પોતાનું મોહનીય કર્મ જરૂર છૂટી જાય પરંતુ આનાથી માતા-પિતાનું આયુષ્ય કર્મ પણ તૂટી જાય આના કારણે જગતમાં એવો અપયશ વ્યાપે કે ‘આખા વિશ્વને જીવન (ભાવપ્રાણ) આપનારા વર્ધમાને દીક્ષામાં ઉતાવળ કરી અને તેઓ તેમના માતા-પિતાના મોત માટેના નિમિત્ત બની જાય તેમ હતા. જો માતાપિતાનું આયુષ્ય કર્મ નિરૂપમ કર્મ એટલે કે અત્યંત મજબૂત હોત તો આવો અભિગ્રહ કરવાની જરૂર ન હોત. પ્રભુ મહાવીરના આ અભિગ્રહ અંગે કલ્પસૂત્રની સુબોધીકા ટીકામાં જણાવેલ છે. પરમાત્માએ પોતાના શાસનકાળના જીવોને એવો સંદેશ આપેલ છે કે વડીલ જનોની સેવા બરાબર કરવી. ‘પંચસૂત્ર’ ગ્રંથમાં દીક્ષાર્થી જીવે અપરોપતાપ એટલે કે કોઈને પણ ત્રાસ ન ૪થો—સંદેશ–“માતા–પિતાની સેવા કરો' દેવલોકમાંથી આવીને દેવાધીદેવ પરમાત્માનો આત્મા માનવ જીવનમાં આવ્યો. ગર્ભકાળમાં છ માસ પૂરા થઈ ગયા બાદ એવી આપવો. આવો અપરોપતાપ માતાપિતા પ્રત્યે Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [૨૩ એક ઘટના બની ગઈ કે એ ઘટના દ્વારા જગતને એક સંદેશ પ્રસારિત કર્યો કે માતા-પિતાની સેવા કરો. પોતાના શાસનના ૨૧૦૦૦ વર્ષના કાળમાં વડિલોની સેવાનો ધર્મ અત્યંત ખરાબ રીતે હચમચી ઉઠવાનો છે. એવા સંકેત સાથે પ્રભુએ આ સંદેશ આપેલ હોય એમ લાગે છે. For Private And Personal Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ૨૪] [શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૩ અંક ૧૨, ૧૬ ઓક્ટોબર ૨૦૦૩ સવિશેષ સેવવો. દીક્ષાના કઠોરપંથને સફળ કરવા | આચાર્ય પૂ. હરિભદ્રસૂરિશ્વરજીએ જણાવ્યું માટે ““મંગલ' ની ખૂબ જરૂર પડે છે, અને શું છે કે ધર્મનો આરંભ માતા-પિતા આદી માતાપિતાની આશિષે “શિવાર્ત પ્રસ્થાન સસ્તુ | ગુરૂજનોની પૂજા સેવાથી જ થાય છે. આટલા જેવું મહાન મંગળ બીજુ કોઈ નથી. પ્રભુ ! માટે આ જૈન શાસ્ત્રોમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે મહાવીરનો તારક આત્મા ગૃહસ્થ જીવનમાં પણ ! જેઓ વૃદ્ધ, રોગી, કે અસહાય માતા-પિતા આદી માતાપિતાનો અપૂર્વ વિનય કરતો હતો. માતા | ગુરૂજનોની સેવા કરે છે. તેમના આયુષ્ય, વિદ્યા, ત્રિશાને પલંગ પર બેસાડી તેના પગે બેસીને | યશકિર્તિ, અને બળ સતત વધતા રહે છે. આ અંજલી બધ્ધ નમસ્કારપૂર્વક વિરક્ત કુમાર | રીતે દેવાધિદેવનો ચોથો સંદેશ “ “મા-બાપની વર્ધમાન માતા સાથે લગ્ન સબંધી વાતો કરતાં સેવા કરો'' તેને ભારોભાર રીતે ઝીલવો જોઈએ હતા, તેનું વર્ણન ત્રિશષ્ટિશલાકાપુરૂષ ચારિત્ર્યમાં | અને મા-બાપને કોઈપણ પ્રકારે ત્રાસ ન અપાય જોવા મળે છે. આખુ જગત જેને ટૂંક તેની પૂરી કાળજી લેવી જોઈએ. અને આવા સમયમાં વંદન કરવાનું છે એવા કુમાર | માતૃ-પિતૃ ભક્ત પુત્રોએ લગ્ન પૂર્વે જ પોતાની વર્ધમાન માતાપિતાના ચરણો ચૂમતા હોય એવું ભાવી પત્નિને આ વાત બહુ સ્પષ્ટ ભાષામાં દ્રશ્ય કેટલું અદ્ભુત હોઈ શકે? ધન્ય છે આવા) જણાવી દેવી જોઈએ.' ક્રમશ: નેત્ર દિપકને. Mfrs. Of Audio Cassettes & Components And Compect Disc Jewel Boxes JET ELECTRONICS JACOB ELECTRONICS PVT. LTD. Cassette House, Plot No. 53/3b, Ringanwada, 48, Pravasi ind. Est. Behind Fire force Station, Goregoan (E) DAMAN (U.T.) - 396210 MUMBAI-400 069 TES જ છે. Tel : (0260) 22 42 809 Tel : (022) 28 75 47 46 (0260) 22 43663 Fax : (022) 28 74 90 32 Fax : (0260) 22 42 803 E-mail : JetJacob@vsnl.com E-mail : Jatinsha@giasbm01.vsnl.net.in Remarks : Book Delivery at Daman Factory. For Private And Personal Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ॥ श्री अजितनाथ ॥ 10000 GETALALALAan AanARA ADAALALALMAar HRI JAIN ATMANAD'SABHA KHAR GATE, BHAVNAGAR SHRI JAIN ATMANAD SA KHAR GATE. BHAVNAG महायक्ष अजितबला देवी ॥ श्री अजितनाथ ॥ ARHANTA MAJITAM VISHVA KAMALAKAR BHASKARAM AMLAN KEVALADARSH SANKRANTA JAGATAM STUVE अर्हन्तमजितं विश्व-कमलाकरभास्करम् । अम्लानकेवलादर्श-संक्रान्तजगतं स्तुवे ॥२॥ For Private And Personal Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ક પૈસો-હાય પૈસો શીલ પૈસો એ હાથનો મેલ છે” એવું કહેનાર અને માનનાર સાથે સહમત થઈ શકાય નહીં. પૈસાની ડગલે-પગલે જરૂર પડે છે. હાથનો મેલ હોય તો એ કિંમતી મેલ છે. પૈસા વગર ઘણું બધું વેરાન નિ થઈ શકે છે અને પૈસા હોય તો ઘણું બધું આસાન થઈ શકે છે. પૈસો સુંવાળપ બક્ષે છે. પૈસો પાચન અને વાચન વધારી શકે છે. પૈસો, ધન, રૂપિયા ઘણું બધું છે એ સ્વીકાર્યા પછી પણ તેમાં થોડું ઉમેરવું પડે કે પૈસો એ સર્વસ્વ તો નથી જ. માણસને ગમે તેટલો પૈસો મળે પણ એને સંતોષપરિતોષ કદી થતો. નથી. સંતોષને ખરીદવા જેટલીય ત્રેવડ પૈસામાં નથી. બહારથી શ્રીમંત દેખાતા માણસો પણ અંદરથી એટલી હદે ભિખારી હોય છે કે ખરેખર જે ભિખારીઓ છે એની મસ્તી જોઈ પેલા ધનવાનો માટે દયા જન્મે ! | પૈસા-ધન માટે લોકો દિવસ લંબાવે છે. દિવસ લંબાતા-લંબાતા રાત્રિની સરહદમાં ઘૂસી જાય છે છતાં આવા માણસોને ધરવ થતો નથી. આવા માણસોનો દિવસ થાકેલો અને હાંફેલો હોય છે. રેસના ઘોડામાંથી નીકળતા ફીણ અને તેમના મોઢામાંથી નીકળતા ફીણ વચ્ચે ઘણું સામ્ય છે. એનાં બધાં જ બારણા બંધ હોય છે. ભગવાન સ્વયં આવવા આતુર હોય છે પણ દ્વાર જ બંધ હોય તો આવે ક્યાંથી ? તેમના જીવનની બારીઓ બંધ થતી જાય છે. એક જ બારી ખુલ્લી-પૈસા માટેની ! ખુબ પૈસા જ્યારે એ મેળવી લે છે ત્યારે તેને ભોગવવાની શક્તિ આવા માણસો લગભગ ગુમાવી ચુક્યા હોય છે. | પૈસો ઓછોવત્તો હોય એ ગરીબી નથી. પણ તમે કોઈને ચાહી ના શકો, તમારી ભીતર ભગવાને આપેલું કરૂણાનું ઝરણું સૂકાવા મંડ્યું હોય, કોઈના આંસુ તમારા હૃદયને ભીંજવી શકતા ના હોય તો લાખો રૂપિયા હોવા છતાં તમે દરિદ્ર છો. કોઈ ઠંડીમાં ઠૂંઠવાતું હોય અને તમે એને માટે તાપણું પણ ના કરી શકો તો સમજવું કે ભગવાને તમને વર્ષો સુધી મફતમાં આપેલા સૂર્ય પ્રકાશ–ઉષ્માનું નાનકડું વળતરા ચૂક્વવામાં નિષ્ફળ ગયા છો. ભગવાનના ચોપડે તમે દેવાળિયા છો. પૈસા પાછળનું પાગલપન એ પરપોટા સાથેની પ્રીત છે. જુવાનીમાં જે માણસ કેવળ પૈસાની જ દોસ્તી કરે છે એ માણસ ઘડપણમાં વધુ એકલો પડી જાય છે. એ ખરું કે દોડધામ, રઝળપાટ, શ્રમની અવસ્થા એ જુવાની જ છે પણ જુવાની એટલે પૈસો કમાવાની . ઉંમર એમ માનવું અનેક સમસ્યાઓ સર્જનારી ગેરસમજ છે. યુવાનીમાં ભરપૂર પૈસો કમાઈ વૃદ્ધાવસ્થા આરામથી પસાર કરવાની સમજમાં ભૂલ છે. પુષ્કળ પૈસાદાર વૃદ્ધની આખરી જિંદગી દુ:ખમય હોવાનો સંભવ છે. પૈસો સગવડતા જરૂર પૂરી પાડશે પણ એકલતા ખરીદી શકે તેવી શક્તિ સંપત્તિમાં નથી, એ શક્તિ સંતોષમાં જ છે. - વધુ પડતા પૈસાને કારણે આપણે બીજાથી અલગ પડી જઈએ છીએ કદાચ એકલા પડી જઈએ છીએ. આ એકલતાને પૂરવા આપણે પૈસાને કામે લગાડીએ છીએ પણ એ પૈસો પણ એક હદે અટકી જાય છે. આપણી ભીતર ઝંખના એક-નેક સાચા મિત્રની હોય છે પણ પૈસા હજુરિયાની કતાર ખડી કરી દે છે. સુદામાની ગરીબી પોતીકી હતી પણ તેની એકલતા, ધનવાન મિત્ર શ્રી કૃષ્ણ પાસે જવાય-ના જવાયની દ્વિધા સર્જિત હતી. કેવળ પૈસા પાછળ દોડવું તે ઊંઘ વેચીને ઉજાગરો ખરીદવા જેવું છે. માણસ માટે એક ઝરણું પૂરતું છે પણ એ દોટ મૂકે છે દરિયા માટે, તમારે જેની જરૂર છે એ મળતું જ રહે છે પણ તકલીફ ત્યાં થાય છે કે આપણે આપણી ઇચ્છાઓને જરૂરિયાતો માની બેસીએ છીએ. [ દિવ્યધ્વનિમાંથી સાભાર ] ધૂની માંડલિયા For Private And Personal Use Only Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ઓકટોબર D RNI No. GUJGUJ/2000/4488 3, Regd. No. GBV 31 मा स्मा दुर्वृत्तयो भूताऽनधिकारेऽन्यवस्तुनि । अधिकारं समाच्छेत्तुं विचेष्टध्वं न कस्यचित् ।। 5. જે વસ્તુ પર તમારો અધિકાર ન | હોય તે વિષે તમારી દાનત બગાડતા નહિ. બીજાના અધિકાર પર ત્રાપ મારતા નહિ. ૧૩. પA. Do not covet those things on which you have no rightful claim Do not pounce on the rights of others. 13. (કલ્યાણભારતી ચેપ્ટર-૧0, ગાથા-૧૩, પૃષ્ઠ-૩૬૩) શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ ઠે. શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા, ખારગેઈટ, ભાવનગર-૩૬૪૦૦૧ ફોન : (૦૨૭૮) ૨૫૨ ૧૬૯૮ FROM: તંત્રી : શ્રી પ્રમોદકાન્ત ખીમચંદ શાહ મુદ્રક અને પ્રકાશક : ‘શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા, વતી શ્રી પ્રમોદકાંત ખીમચંદ શાહએ સ્મૃતિ ઓફસેટ, જૈન વિદ્યાર્થી ગૃહ કંપાઉન્ડ, સોનગઢ-૩૬૪૨૫)માં છપાવેલ છે. અને શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા, ખારગેઈટ, ભાવનગરથી પ્રસિદ્ધ કરેલ છે.' For Private And Personal Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 64.900 For Private And Personal Use Only