Atmanand Prakash Pustak 097 Ank 11 12

Author(s): Pramodkant K Shah
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 9

સપ્ટેમ્બર-ઓકટોબરઃ ૨૦૦૦]
[૧૨૭
ભગવાન શ્રી મહાવીરસ્વામીના વિવિધ નામ અને
વિવિધ ભવતા સગાં-સ્નેહીઓ
લેખક : કુમારપાળ દેસાઈ ભગવાન શ્રી મહાવીર સ્વામીના વિવિધ વિશ્વભૂતિના લગ્ન બત્રીસ કન્યાઓ સાથે થયા ભવના સગાં-સ્નેહીઓ કેવા હતા ? એમનો | હતા. વિશ્વભૂતિને મદનલેખા (પ્રિયંગુ) નામની પ્રથમભવ મરિચીનો હતો. આ ભવની કથા એટલી પત્ની હતી. આ મદનલેખા તે વિશ્વભૂતિની કાકી જ જાણીતી છે. બીજો ભવ કૌશિકનો, ત્રીજો ભવ થાય અને વિશાખનંદિ તે એમના દીકરા થાય. પુષ્યમિત્રનો, ચોથો અગજુદૂદ્યોત છે. હવે એમના ઓગણીસમો ભવ તે ત્રિપૃષ્ઠ તરીકેનો હતો. પછીના ભવના સગાં-સ્નેહીઓનો વિચાર કરીએ. આ ત્રિપુષ્ઠના પિતાનું નામ પ્રજાપતિ અને માતાનું
પાંચમાં ભવમાં કૌશિક બ્રાહ્મણ તરીકે નામ મૃગાવતી હતું. એકવીસમાં ભવ પછીના ભગવાન શ્રીમહાવીરસ્વામીએ ત્રિદંડી ધર્મ પાળ્યો.1 ફુલ્લક ભવો વિશે કોઈ માહિતી મળતી નથી. એ પછી એમના અનેક ક્ષુલ્લક ભવો મળે છે. જ્યારે બાવીસમાં વિમલના ભાવમાં એમના પિતાનું
છઠ્ઠા ભવમાં અગાઉના ભવની પેઠે બ્રાહ્મણ, નામ પ્રિયમિત્ર અને માતાનું નામ વિમલા છે. તરીકે જન્મ્યા અને ત્રિદંડી ધર્મ પાળ્યો. આઠમા
ત્રેવીસમાં પ્રિય મિત્ર તરીકેના ભવમાં તેઓ ભવમાં પણ એ જ રીતે અગદ્યોત તરીકે બ્રાહ્મણ) મહાવિદેહક્ષેત્રમાની મુકા નગરીના રાજા ધનંજય તરીકે જન્મ્યા અને ત્રિદંડી ધર્મ પાળ્યો. દસમાં અને રાણી પાણીના પુત્ર હતો. આ પ્રિય મિત્ર ભવમાં બ્રાહ્મણ કુળમાં અગ્નિભૂતિ તરીકે જન્મ ચક્રવતીને અનેક રાજકન્યાઓ પરણાવવામાં થયો. એમના પિતાનું નામ સોમિલ અને માતાનું! આવી. અન્ય ચક્રવર્તીઓની પેઠે એને ૬૪૦૦૦ નામ શિવભદ્રા હતું. આ અગ્નિભૂતિએ સમય પત્નીઓ હતી. આ પ્રિય મિત્રએ અંતે પોટ્ટિલાચાર્ય જતાં પરિવાજક સૂરસેન પાસે દીક્ષા લીધી. બારમાં પાસ દીક્ષા લીધી. ભારદ્વાજ તરીકેના બ્રાહ્મણ તરીકેના ભવમાં પણ પચીસમાં ભવમાં જીતશત્રુ રાજા અને એમણે ત્રિદંડી ધર્મ સ્વીકાર્યો હતો. તેમાં ભવ ભદ્રારાણીના પુત્ર નંદન તરીકે જન્મ થયો. આ પછીના વિવિધ સામાન્ય ભવોની માહિતી સાંપડતી નંદન પોતાના પુત્રને રાજગાદી સોપીને નથી. ચૌદમાં ભવમાં કપિલ બ્રાહ્મણની કાંતિમતી| પોટ્ટિલાચાર્ય પાસે દીક્ષા લીધી. એ ભવમાં એણે નામની પત્નીના પુત્ર સ્થાવર તરીકે એમનો જન્મ| વાસસ્થાનકોની આરાધના કરીને તીર્થકર નામકર્મ– થયો અને ત્રિદંડી ધર્મ અંગીકાર કર્યો. દેવ તરીકેના| નિકાચિત કર્યું હતું. પંદરમાં ભવ પછીના ક્ષુલ્લક ભવોની ગણના ભગવાન શ્રી મહાવીરસ્વામીનો સત્તાવીસમો કરાતી નથી. તેમનો સોળમો ભવ તે વિશ્વભૂતિનો. | ભવ એ એમનો અંતિમ ભવ છે. દેવાનંદાની આ વિશ્વભૂતિના પિતાનું નામ વિશાખભૂતિ અને કુક્ષિમાં શ્રી મહાવીર સ્વામી ૮૨ દિવસ રહ્યા. કાકાનું નામ વિશ્વનંદિ હતું. આ વિશાખભૂતિની દેવાનંદાના પતિ ઋષભદત્ત હતા. એ પછી સિદ્ધાર્થ પત્ની ધારિણી અને તે વિશ્વભૂતિની માતા હતી. | રાજાની રાણી ત્રિશલાની કૂખે એમનો જન્મ થયો.