________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૫૪
| શ્રી આમાન દ-પ્રકાશ
તે પછી કલ્પસૂત્રનું વ્યાખ્યાન, પ્રાત કાળ આમ તે ધર્મ સાધના કેઈપણ સમયે અને મધ્યાહ્ન-બને સમયે કરવામાં આવે છે. કરવામાં આવે તે તેનાથી આત્મોન્નતિ થાય છે જ. આમાં ટીકાકારોએ ઘણી જ જાણવા ગ્ય વાતનું પરંતુ જગતના જીવ બાહ્ય પ્રવૃત્તિઓમાં એટલા જ્ઞાન પિતાની ટીકાઓમાં ભરી દીધું છે મહા- બધા અભ્યાસી થઈ ગયા છે કે તે પ્રવૃત્તિઓથી પુરુષના જીવનચરિત્ર સાંભળીને આપણું જીવનને નિવૃત્ત થઈને, સત્યધર્મની પ્રવૃત્તિમાં વધારે ધર્મમય બનાવવાની પ્રેરણા મળે છે. ભગવાન સમય આપી શકતા નથી તેથી કેટલાક એવા મહાવીર અને પાશ્વનાથ, નેમિનાથ અને દિવસ નક્કી કરવામાં આવ્યા છે કે ઓછામાં બાષભદેવ તેમજ ગણધરો અને આચાર્યોની ઓછું તે દિવસોમાં તે તેઓ અધિકાધિક પરંપરાની સાથે જ, જૈન મુનિઓના આચાર ધર્મારાધન કરે. જૈન ધર્મમાં અનેક પર્વો છે જેમાં વિચારનું પણ કલ્પસૂત્રમાં સરસ વર્ણન છે. ધર્માચરણ કરીને, આમિક શાતિ પ્રાપ્ત કરી દિગમ્બર સમાજમાં દસ ધર્મોની આરાધનાનું શકાય છે. પરંતુ તે બધા પર્વોમાં પર્યુષણ વિધાન છે. આત્થાન માટે તે પણ અત્યંત “પર્વાધિરાજ' માનવામાં આવેલ છે. આખા ઉપયોગી અને મહત્વનું છે. જે એક પછી વરસમાં થયેલા પાપની આલોચના અને બીજાએક ધમને આપણે આપણાં જીવનમાં સ્થાન ઓની સાથે કરેલ અનુચિત વ્યવહાર માટે ક્ષમાપના આપવાની શરૂઆત કરીએ તે મોક્ષ આપણાથી કરીને આત્મવિશુદ્ધિ કરવી તે આ પર્વનું પ્રધાન દૂર રહેશે નહીં. દસ ધર્મામાં સૌથી પહેલે ધર્મ કર્તવ્ય અને સંદેશ છે. જે દિવસે આપણે ક્ષમા” છે અને વેતામ્બર સમાજમાં પણું, આખાયે વર્ષનાં પાપ અને કટુતાનું પરિશોધન આ પર્વને મુખ્ય સંદેશ “ક્ષમાપના” માનવામાં કરી શકીએ, ખરી રીતે તે પર્વ કે દિવસનું આવે છે. પ્રતિક્રમણ દ્વારા આત્મવિશુદ્ધ ઘણી જીવનમાં સૌથી મહત્વપૂર્ણ સ્થાન હોય તે સ્વાસારી રીતે થાય છે. આ પર્વની આરાધના, ભાવિક અને યંગ્ય છે. આખા વર્ષમાં આ એક જ આપણે બધા પવિત્ર હદયથી કરીએ. તેની જ દિવસ એ છે કે જે દિવસે દરેક જૈન પ્રતિક્રમણ શોધમાં તીર્થકર આદિ મહાપુરુષોએ પિતાની અને ક્ષમાપના દ્વારા આત્માને નિર્મળ બનાવવાને સંપૂર્ણ શક્તિ લગાવી હતી. બાહ્ય સુખસાધનને પ્રયત્ન કરે છે. તેથી જ તેને સાંવત્સરિક પવ છોડીને તેઓ ત્યાગી અને નિગ્રન્થ થયા હતા. કહેવામાં આવે છે. વેતામ્બર સમાજમાં ભાદ્રપદ વર્ષો સુધી તેમણે કઠોર તપ કર્યું. અનુકૃળ અને શકલ ચતુથીને સાંવત્સરિક પર્વ માનવામાં પ્રતિકૂળ, બધી જ પરિસ્થિતિઓમાં સમત્વ આવે છે અને આત્મશુદ્ધિની તૈયારી કરવા માટે, શખવાનો તેમણે અભ્યાસ કર્યો. મૌન અને આઠ દિવસ પહેલેથી જ આત્માને ધર્મમય ધ્યાનમાં રહીને, તેમણે બધાં જ ધર્મબંધનોને બનાવવા પ્રયત્ન કરવામાં આવે છે. તેથી તેને કાપી નાખ્યા હતા અને ત્યારબાદ તેમને જે અષ્ટ લંક પર્વ પણ કહેવામાં આવે છે. નિર્મળ અને દિવ્ય અનુભૂતિ થઈ તેને, જગતના જેના કલ્યાણ માટે, પિતાના ઉપદેશોમાં તેમણે
અનુ ડે. બાલકૃષ્ણ ધ્રુવ પ્રગટ કરી.
E
For Private And Personal Use Only
