________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સ્વી અને પ્રભાવશાળી વ્યક્તિની સામે હિંસક, ક્રૂર અભયદાનની વ્યાખ્યા અને અત્યંત પાપી વ્યકિત પણ શરમથી ઝૂકી
કેઈ પણ પ્રાણીને ભયથી મુક્ત કરાવ, જાય છે અને એ સમયે તે દુષ્કૃત્ય કરતે અટકી છે
એનામાં આફતના સમયે નિર્ભયતા જગાડવી જાય છે. સંયતી રાજા શિકાર સમેટી લઈને
અથવા તો એની સાથે અભયનો વ્યવહાર કરવો ગભિલ્લ મુનિની પાસે આવ્યા. જ્યાં પિલું ,
તે એક અર્થ છે. આવી જ રીતે એક બીજે હરણ બેઠું હતું. સંયતી રાજાને મનમાં એ ભય પણ હતો કે કદાચ આ હરણ મુનિનું જ કષ્ટ કે દખમાં રહેલા માનવીઓ કે પ્રાણીઓને
અર્થ પણ અભય દાનમાં ગર્ભિત છે. રોગ, શોક, હશે તે? મુનિના મૃગને ખૂબ દોડાવ્યું અને એ વેદનાજનક સ્થિતિમાંથી મુક્તિ અપાવવી એને મારવાનો વિચાર કર્યો તેથી કદાચ તેઓ
' અને એમને સુરક્ષા આપવી એ પણ છે. આ શા પ તો નહિ આપે ને? મુનિને માટે સમગ્ર
રીતે ઘણી અહિ સા પ્રચારક, શાકાહાર પ્રેરક પ્રાણીસૃષ્ટિ પિતાની જ હતી. સહુના પર એમનો
અને પશુબલિનિવારક સંસ્થાઓ તેમ જ ગૌશાળા, વાત્સલયભાવ હોય છે. નિર્દોષ પ્રાણીને વિના.
પાંજરાપોળ, ગોરક્ષક સંસ્થા વગેરેના માધ્યમથી કારણે હેરાન કરનારાઓ તરફ પણ એમની વાત્સલ્યધારા વહેતી હોય છે. જેને પરિણામે
અભયદાનનું કાર્ય થાય છે અને વિશેષ થઈ
શકે છે. નિર્દયી માણસે પોતાની નિષ્ઠુર હિંસક વૃત્તિ ત્યજી દે છે. સંયતી રાજા હાથ જોડીને, પ્રણામ
સર્વ દાનમાં શ્રેષ્ઠ કરીને મુનિની ક્ષમાયાચના અને અભયયાચના બીજા બધા દાનમાં અભયદાન શ્રેષ્ઠ દાન કરવા લાગ્યા. દયાન પૂર્ણ થતાં મુનિએ આ છે કારણ કે અન્ય દાનથી તે માનવ કે પ્રાણીની ખોલી અને સમગ્ર પરિસ્થિતિનો એમને ખ્યાલ અસ્થાયી અને ક્ષણિક તૃપ્તિ કે તુષ્ટિ થતી હોય આવ્યો. સંયતી રાજાને મધુર ઉપદેશથી સમ. છે. અન્ય દાનાને લાભ અમુક સમય સુધી જાવીને દુષ્કર્મ છોડવા કહ્યું –
મળતા હોય છે, પરંતુ અભયદાન તો જિંદગીનું
દાન છે. જીવનપર્યત એ ચાલે છે. આથી જ 'अभओ पत्थिवा तुज्झ, अभयदाया भवाहि य ।'.
સૂત્રકૃતાંગ સૂત્રમાં કહ્યું છે – હે રાજન, હું તમને અભય પ્રદાન કર્યું
‘tણા સે સમજqવાળ” છું, પરંતુ આજથી તમે આવા નિર્દોષ પ્રાણી
, દાનોમાં શ્રેષ્ઠ અભયદાન છે.” એના અભયદાતા બને. એ બિચારા ઘાસપાંદડા ખાઈને, મુખમાં તરણું રાખીને તમારા
મહાભારતમાં પણ કહ્યું છેશરણમાં આવે છે તો તમારે એમને અભય ન મકાન સુવા ન ઝાન બનાવવા જોઈએ.”
न तथान्नदानम् । બસ, આ અભયધારી મહામુનિનો સંયતી યથા વતી મહાપ્રાન સT રાજા પર એટલે પ્રબળ પ્રભાવ પડે કે રાજા
રાયમચપ્રદાન[ !” દીક્ષા લઈને બધા પ્રાણી ઓ માટે અભયદાતા
અન્નદાન બની ગયે. આથી પૂર્ણ અભયદાતા તે સાધુ- આદ એટલા મહત્વને નથી જેટલું મહત્ત્વનું સાવી કે સંન્યાસી જ હેય. આ મ છતાં દાન ‘અભયદાન” છે” સામાન્ય રીતે એક બીજાને ઓછેવત્તે અંશે સાચે જ આ જગતમાં જમીન, સુવર્ણ અને અભયદાન તો બધા માનવી આપી શકે છે. ગાનું દાન આપનારી વ્યક્તિ મેળવવી સરળ નવે-ડીસે-૮૭]
[૨૧
For Private And Personal Use Only
