________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
વિચા૨ સાથે વર્તoો છે.ડો.
લે. રામેશ્વર દયાલ દુબે
મનુષ્ય જે ખાય છે તેથી નહિ પણ જે માં અપનાવી તે કલ્યાણ માર્ગનો પથિક કાંઈ પચાવી શકે છે તેથી બલવાન બને છે, ધન બની ગયે. ઉપાર્જન કરે છે તેથી નહિ પણ જે કાંઈ બચાવી બીજ માફક સદવિચારનું મહત્વ કમ નથી. શકે છે તેથી ધનવાન બને છે અભ્યાસ કરે છે પરંતુ જ્યાં સુધી તેને આચારની ભૂમિ પર વન તેથી નહિ પણ જે યાદ રાખે છે તેથી વિદ્વાન કરવામાં ન આવે, સાધનાના જળથી સિંચિત બને છે. ઉપદેશ આપે છે તેથી નહિ પણ જે કરવામાં ન આવે ત્યાં સુધી ઉત્તમ વિચાર પણ આચરણમાં મૂકાય છે તેથી વ્યક્તિ ધર્મોમાં ફળદાયક બની શકે નહિ, વિચાર અને આચારના બને છે.
રથને બે ચક છે. વિચારનું પૈડું ઘુમતું રહે પણ અંગ્રેજ લેખક શ્રી બ્રેકનના આ કથનનો આચારવાળું ને ઘુમે તે રથ આગળ કેવી રીતે એકવાર નહિ પણ અનેકવાર અભ્યાસ કરવો ચાલે? રથ તે ત્યારે જ આગળ વધે જયારે જોઈએ. પઢવાનું જ નહિ પણ આ કીમતી કથન બને પૈડાં ફરતા બને. પર વિચાર કરવો જોઈએ. પછી વિચાર સાથે. આચાય બોધિ ધર્મ જ્યારે ચીનમાં ગયા વર્તનને જોડો કેટલો સરસ વિચાર હોય પણ ત્યારે ત્યાંને રાજા દશન કરવા તેની પાસે તેને વર્તન સાથે જોડવામાં ન આવે તે ન આવ્યા. રાજાએ બૌદ્ધ ધર્મ સ્વીકારેલ હતે. સફળતા મળે, ન કેઈ ઉન્નત જીવનમાં સાંપડે. ધર્મ પ્રચાર અર્થે તેણે ખૂબ કાર્ય કરેલ
મહાત્મા બુધે એક એવા ભિક્ષકને જો કે અને તેનું તેને અભિમાન હતું, તેણે આચાર્યને જનતા સમક્ષ ધર્મની સુંદર વ્યાખ્યા કરતે હતો, કહ્યું. “મે અનેક બુદ્ધમંદિર, વિહાર, અનાપરંતુ તેના પિતાના જીવનમાં શીલ અને આચા- થાલય તથા ધર્મશાળાઓ બનાવ્યા છે, શું આ ૨માં તે શૂન્ય હતું, તથાગતે તેને કહ્યું, “
ભિખ મારે માટે શ્રેયસ્કર બનશે? શું કેઈ ગેપાલ જનતાની ગાયોને ગણતો રહે આચાર્યને સ્પષ્ટ ઉતર તો-–નહીં રાજા તેથી તે ગાયે માલીક બની શકે ? ચકિત થયે. ડીવાર અટકીને ફરી પૂછયું,” ભિક્ષએ જવાબ આપ્યો” નહીં ભન્ત! માત્ર
તથાગતનો સંદેશ ઘેર-ઘેર પહોંચાડવા મેં દ્રતો
મોકલ્યા છે. ત્રિપટકની હજારો પ્રતે મેં લખાવી ગાયની ગણત્રી કરનાર તેમનો માલિક ન થઈ શકે છે તે કલ્યાણકારી બનશે? આચાર્યને ત્યારે
ત્યારે તથાગતે કહ્યું જે શ્રમણ ધર્મ પણ એકજ ઉત્તર હત–નહીં. ભાવાવેગને સંહિતાના પાઠ ગણ્યા કરે, તે ધર્મપાલના ન દબાવતા રાજાએ પૂછયું,” હવે આપ જ બતાવે થઈ શકે. ધમને શબ્દો માં નહિ પણ આચરણમાં કે મારું કલ્યાણ કઈ ચીજ-કયા કાર્યમાં છે ? વ્યક્ત કરે ત્યારે કલ્યાણ થશે મહાત્મા બુદ્ધના “આચરણની સાધના માં”—આચાર્યનો ટૂંક ઉપદેશે ભિક્ષુકને ન પ્રકાશ આપે. આચર- જવાબ હતો. ૧૫૨
[આત્માનંદ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
