________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
# સંસાર આખો દુઃખમય છે, પણ તે સંસાર જ્ઞાન એટલે આત્માની ઓળખાણ, દર્શન
બહાર નથી, નરકગતિ કે પશુગતિમાં નથી, એટલે આત્મદર્શન અને ચારિત્ર એટલે તે સંસાર તે આત્માની સાથે જડાયેલ છે. રમણતા. આ ત્રિપુટીની તન્મયતા જેમ વાસના એ જ સ સાર–આસક્તિ, એ જ જેમ વૃદ્ધિગત થતી જાય તેમ તેમ કર્મોના સંસાર. આવા સંસારથી જ દુઃખ જન્મ બંધને શિથીલ થાય અને કર્મોથી સાવ છે, પિષાય છે અને વધે છે. બહારના બીજા મુક્ત થઈ જવાય તે સ્થિતિને મુક્તિ કહેવાય. શારીરિક કષ્ટો કે અકસ્માત, આવી પડેલી
# અસાવધાનતા વિકાસની રોધક છે. ગમે સ્થિતિનું દુઃખ એતે પતંગ રંગ જેવું ?
તેવી સુંદર ક્રિયા હોય, પરંતુ અત્યવસ્થિત ક્ષણિક છે. તે દુઃખનું વેદન થવું કે ન
હોય તે તેના કશાએ મૂલ્ય નથી. વ્યવસ્થા થવું તેને આધાર વાસના પર છે. આટલું
અને સાવધાનતા એ બન્ને ગુણેથી માનજેણે જાણ્ય, વિચાર્યું, અને અનુભવ્યું
સિક સંકલ્પબળ વધે છે. સંકલ્પબળ તેઓ જ આ સંસારની પાર જવાનો પ્રયત્ન
વધવાથી આવી પડેલા સંકટે કે વિરોધક કરી શક્યા છે.
બળો પરાસ્ત થાય છે અને ધારેલું ઈષ્ટ # કદાચ શરીરની વેદના હરવાનું ઔષધ હશે, પાર પડે છે.
બાહ્ય બંધનેની વેદના તેડવાના શો / જન્મ-મૃત્યુના દુઃખનું મૂળ કર્મબંધન પણ મળી આવશે, પરંતુ ઊંડી ઊડી છે. તે કર્મબંધનનું મૂળ મોહ છે અને થતી આત્મવેદનાને દૂર કરવાના ઔષધ મોહ, તૃષ્ણા, રાગ કે દ્વેષ ઈત્યાદિમાં પ્રસાદ કયાંય નથી. આત્માની અનાથતાને દૂર મુખ્ય પાઠ ભજવનાર પાત્ર છે. કામની કરવા માટે બહારના કોઈ સામર્થ્ય કામ આસક્તિ એ જ પ્રમાદના સ્થાન છે. આવી શકતા નથી. પોતાના સનાથે માટે પ્રમાદથી અજ્ઞાનની વૃદ્ધિ થાય છે અજ્ઞાન પિતે જ સાવધાન થવું ઘટે. બીજા અવ- કે મિથ્યાત્વથી શુદ્ધ દાઝને વિપર્યય થાય લંબને એ જાદુગરના તમાશા છે, આત્માના છે, અને ચિત્તમાં મલિનતાનો કચરો જામે
અવલંબન એ જ સાચા સાથી છે. છે. એવું મલિન ચિત્ત મુક્તિમાર્ગની # સરલભાવ, તિતિક્ષા, નિરભિમાનતા, અના
અભિમુખ થઈ શકતું નથી. સક્તિ, નિંદા કે પ્રશંસા બન્ને સ્થિતિમાં જે મૃત્યુના ભયને જીતે છે તે જ મૃત્યુને સમાનતા, પ્રાણીમાત્ર પર સમભાવ, એકાંત જીતી શકે છે એમ ગણાય. મૃત્યુને વૃત્તિ અને સતત અપ્રમત્તતા, આ આઠ ભેટવું એ જ્ઞાની સાધકને મન જીવન જેવી ગુણે એ ત્યાગધર્મની ઈમારતના પાયા છે. સહજ લહાણ છે. મૃત્યુ એ તે નવજીવનની તે પાયા જેટલા પરિપકવ અને પુષ્ટ તેટલું પૂર્વદશા છે એવી જેને પૂર્ણ પ્રતીતિ છે, ત્યાગી જીવન ઉચ્ચ અને સુવાસિત. એ તે મૃત્યુને વિજેતા છે, તે જ જીવનને સુવાસમાં અનંત ભવ નષ્ટ ભ્રષ્ટ થઈ જીવાત્મા સાચેસાચે વિજેતા છે. ઉંચીને ઉંચી ભૂમિકામાં જઈ આખરે અંતિમ 9 જેણે વાસ્તવિક ધર્મને જાણ્યું હોય, અને લક્ષ્યને પામી જાય છે.
જેને કર્મના અચળ કાયદામાં વિશ્વાસ હોય # જ્ઞાન-દર્શન-ચારિત્ર. એ ત્રણની પૂર્ણ તે જરૂરિયાત સિવાય કશુંયે ન વાપરી શકે
સાધના થયેથી જેને દર્શન મુક્તિ માને છે. ન આચરી શકે, ન સંગ્રહી શકે. અથવા જાન્યુઆરી, ૧૭૮
For Private And Personal Use Only
