________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આત્મવિકાસ અને તેના ઉપાયે”
-
-
-
-
-
- -
કિરણ શાંતિલાલ
- હાઇડ્રોજન એમ્બ અને હેલીકોપટરના આ આત્માને સંપૂર્ણ વિકાસ સાધી તેને પૂર્ણતાના શિખરે જમાનામાં જ્યારે મંગળ પર ચડાઈ કરવાના ચક્રો પહોંચાડવાની અભિલાષા જાગી. આ તે કઈ પ્રબળ ગતિમાન થઇ ચૂકયા છે. ચંદ્ર પર સંદેશા એની પૂન્યોદય બાકી મહાપ્રયાને પ્રાપ્ત થયેલ માનવ આપ-લે થઈ રહી છે, ભગ, ઉપગ અને પરિભે- જીવનમાં પણ અનેક પ્રકારની વિષમતાઓ વેઠવી જ ગના સાધને શુદ બીજના ચંદ્રની જેમ દિન-પ્રતિ- પડે છે. આનું કારણ શું ? ઉત્તર એક જ છે. દિન વધી રહ્યા છે, દુન્યવી પ્રલોભનો ડગલેને પગલે અનાદિથી આપણે આત્મા કર્મ જજીરોમાં જકડાયેલ અથડાયા કરે છે. સંસારના ક્ષણિક સુખના ભાગ છે. જ્ઞાનાવરણીય, દર્શનાવરણીય આદિ આઠ આઠ વટામાં જ માનવ જીવનની સફળતા માનવામાં આવી કમીએ તેને એવો કેદ કર્યો છે કે જેથી તે રહી છે. ચંદન ચાંદનીમાં, સૂર્યના પ્રકાશમાં. વીજળીના મુક્ત થઈ શકતોજ નથી. તેના અવળા પ્રયત્નોને ચમકારામાં, સાગરના મોજામાં, સમીરની શીતળતામાં લીધે જેમ જેમ તે મુક્ત થવા પ્રયત્ન કરે છે તેમ અને પુષ્પના પમરાટમાં જ્યારે વિલાસ માનવામાં તેમ વધુ ને વધુ બંધાતા જાય છે. કારણું પુરૂષાર્થ આવી રહ્યો છે. અરે ! જયારે સારૂં યે વિશ્વ વિલાસ- કર્મબંધ તરફનો છે આ કર્મબંધ અટકે અને જના મય બની ગયું છે, ત્યારે આત્મા, કર્મ, ધર્મ ઈત્યાદિની કમેની નિર્જરા થાય તોજ આત્મવિકાસની શરૂવાતોને તો કવળ ગાંડાઓના મિથ્યા પ્રલાપ તરીકે આત થાય પણ આમ બને કયારે ? ખૂબ વિચાર હસી કાઢવામાં આવે છે, પરંતુ દુનિયાના આ અશાશ્વત કરવાથી જણાય છે કે આત્માના પરિણામ આવી ઉચ્ચપદાર્થોમાં આત્મા, કર્મ અને ધર્મ જેવા શાશ્વત કક્ષાએ પહોંચવા અતિદુર્લભ છે. અજ્ઞાનતા અને પદાર્થોની ઉપેક્ષા કર્યો કેમ ચાલે?
મુતામાંજ આ જીવે અનંતકાળ ગુમાબે વળી કોઈ અનાદિથી આપણે આત્મા ભવાટવીમાં ભ્રમણ શુભયોગે માનવદેહ, દેવગુરૂ, ધર્મની સામગ્રી મળી કરી રહ્યો છે, સંસારના વિવિધ તાપમાં તપી રહ્યો તે પણ આત્મલક્ષીઓની સંખ્યા ઘણું જ ઓછી છે, જન્મ, જરા, મૃત્યુ, રોગ, શોક, સંતાપ, સંયેગ, ભૌતિક સુખની ખોજમાં પડેલ માનવને આત્મતત્વની વિયાગ આદિ સ્થિતીને સહન કરી રહ્યો છે આ બધુ ચીંતાજ નથી. સાથી” અનંત સુખના સ્વામી એવા આ આત્માને
આમ વિપરીત પરિસ્થિતિને કારણે આત્માએ સંસારચક્રમાં શા માટે રીબાવું પડે છે ? અંનત ઘણો કચરો એકઠો કર્યો. આ કચરાને કારણેજ દુ:ખના સ્થાનરૂપ સૂફમનિગોદમાં આત્માએ અનંતકાળ
આત્મવિકાસને બદલે આત્માનું અધ:પતન થઈ રહ્યું વીતાવ્યો, ત્યાંથી કરાશી કંઈક ઓછી થતાં ક્રમે છે. જ્યાં સુધી આત્માને કર કર્મોનો વિયોગ નહિ ક્રમે એકેન્દ્રિય, વિકલેન્દ્રિય, તિય અપચન્દ્રિય વિ.
• થાય ત્યાં સુધી આજ પરિસ્થિતિ રહેશે. કર્મમુક્ત ભવોમાં ભૂંડાહાલે ભટક. આમ ભ્રમણ કરતાં અનંત થતાં જ તે શુદ્ધ અને સ્વસ્વરૂપે પ્રકાશીત થાય છે. પૂન્યરાશી એકઠી થવાથી દુર્લભ માનવદેહની પ્રાપ્તિ
આવા મલિન આત્માને શુદ્ધ બનાવવાના નાની થઈ. ઉત્તમકુળ, આર્યક્ષેત્ર અને પરમેચ્ચ જેન શાશન મળ્યું કે જેના દ્વારા એ અજર, અમર અને ભગવે તાએ અનેક ઉપાયે દર્શાવ્યા છે. શાશ્વત એવા આત્માની આપણને ઓળખ થઈ. જેમ મારી વિના ઘડે, સૂતર વિના વસ્ત્ર, ધાતુ
For Private And Personal Use Only
