________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
લાકપ્રિય થવાની કળા
વિઠલદાસ મૂ. શાહુ ગતાંકથી ચાલુ )
કાઇ પણ મનુષ્ય વિષે જે સારા અથવા ખરાબ વિચારા પ્રથમથી બંધાઇ ગયા હૈાય છે તે બદલવાનું કાય' અત્યંત કઠિન છે. આપણે કાને પ્રથમ વખત મળીએ છીએ ત્યારે કેટલી ત્વરાથી મન પોતાનું કાર્ય કરે છે તે આપણે સમજી શકતા નથો. આપણા મૈત્રા અને કર્ણે આસપાસનું બધું જોવામાં અને સાંભળવામાં ગુંથાય છે; ત્યારે માપણું મન વિચારતાં ત્રાજવા ઉપર તે માણસની તુલના કરવામાં પ્રવૃત્ત તે છે. મન ઘણી જ વરાથી પ્રત્યેક શબ્દ, પ્રત્યેક ક્રિયા અને પ્રત્યેક રીતભાતને ગ્રહણુ કરી લે છે, અને આપણા અતિમ વિચાર ત્વરાથી બધાય છે. એટલું જ નહિં પણુ એવા મજબૂત બંધાય છે કે તે પુરુષના પ્રથમ ચિત્રને સથા વિસરી જવાનું ઘણું જ મુશ્કેલ અને લગભગ અસંભવિત થઇ પડે છે, ભેદરકાર અને ચાતુ રહિત લાકા પોતે જે છાપ પડેલી ખેસાડે છે તે લુપ્ત કરવા માટે યત્ન કરવામાં પોતાના સમયના મોટા ભાગ ગાળે છે. તે નમ્રતાપૂર્વક ક્ષમા યાચે છે અને દરેક બાબતનું સ્પષ્ટીકરણ કરે છે, પરંતુ તે ક્ષમા અને સ્પષ્ટીકરણથી જોઇએ તેવી મહાન થતી નથી; કેમકે તે અસર પ્રથમ બેસાડેલી છાપના સખત અને સચાટ ચિત્ર કરતાં એટલે બધે અરો નબળી હાય છે. કેટલાંક યાનેા કરવા છતાં તેછાપ ભૂંસાતી નથી, તેથી અભ્યુદયની ઇચ્છા રાખનાર દરેક યુવકે
ખીજાના મન ઉપર પાતે જે છાપ પાડે છે તેની અત્યંત સંભાળ રાખવાની ખાસ આવશ્યકતા છે; કારણ કે પ્રથમ પાડેલી ખરાબ છાપથી જીવનના આરંભકાળમાં જ અપયશ અને નિદાને પાત્ર થવાને સંપૂણુ' સંભવ છે. જો તમે બીજાના મન ઉપર એવી છાપ પાડશો કે તમે એક મનુષ્ય છે, તમારું મનુષ્યત્વ અન્ય સ` વસ્તુઓથી ઉત્કૃષ્ટ છે, તમારી પ્રમાણિકતા, સત્યનિષ્ઠા અને ઉદારતા તમારા બીજા સધળા ગુણા કરતાં અધિક પ્રાધાન્ય અતે ઉચ્ચાવડ પદ ભાગવે છે અને તમે જે ક્રાઇ બહાર દર્શાવે છે. તેની પાછળ જો લેકા ખરેખરા મનુષ્ય જોઇ શકે છે તે તમે જગતના વિશ્વાસપાત્ર અને પ્રેમપાત્ર બનશે જ એ વાત નિર્વિવાદ છે.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
હું એક વ્યક્તિ જાણું છું,—એ પ્રકારના ખીજા હજારો હશે. તે શા કારણથી લે તેનાથી દૂર રહે છે તે સમજી શકતા નથી, તે ક્રાઇ સામાજિક સ ંમેલન અથવા મેળાવડામાં જાય છે તેા તે ખે હોય છે તે સ્થળેથી દરેક માણુસ દૂર ચાલ્યેા જાય છે. જ્યારે બીજા લૉકા પ્રકીણુ વાર્તાવનેાદથી અથવા હસાહસથી આનંદ કરતા હોય છે. ત્યારે તે પોતે એક ખૂણામાં માનભાવ ધારણ કરી એકલે બેસી રહે છે. જો ધૈયેગે કાઇ અકરમાતથી તે
આદિ ગુણા પ્રકટવાથી માનવ સાચા માણસ અને છે ત્યારે તે શત્રુને પણ અગરબત્તી-કસ્તુરી કે સુખડની જેમ સુગંધ આપે છે.
શાસ્ત્રોમાં જણાવી છે. જ્યારે આસ્તિકતાતા તેમને વાસ્તવિક દુ:ખના સાધના જ ગણે છે. આ પદાર્થા આપણા ગળામાં જન્મમરણના કારમા ફ્રાંસા ધાવતા અજ્ઞાનના કારણે ઓળખાતા નથી.
જડ એવા આ દુનિયાના પાર્થ આત્માના એકાંત હિતકારી છે. તે મૂઢ બુદ્ધિવાળાને મુખના સાધના લાગે છે, જ્યારે તત્ત્વજ્ઞાનીઓનીય પ્રસગા છે.
( ૧૦૨ )૩
સસારમાજી–ગબાજી સમજવા અને દુર્જનતાના નિરસન માટે આ ખરેખર મન
For Private And Personal Use Only
