Atmanand Prakash Pustak 048 Ank 06 07

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 6

नमः श्रीअन्तरिक्षपार्श्वनाथाय ॥
श्रीअंतरिक्षपार्श्वनाथजीतीर्थ
(ગતાંક પૃષ્ઠ ૮૫ થી ચાલુ )
kr
શ્રી અંતરિક્ષપાર્શ્વ નાથ ભગવાનના તીની ઉત્પત્તિ આદિ વર્ણવતા જે પ્રાચીન ઐતિહાસિક ઉલ્લેખા ઉપલબ્ધ થાય છે, તે લગભગ તમામ ઉલ્લેખાનુ અગાઉનાં અકામાં વર્ણન આવી ગયુ છે. બીજા પણ કેટલાંક પ્રાચીન લખાણા છે કે-જેમાં અંતરિક્ષજીના ઇતિહાસ નહીં પણ માત્ર નામેાલેખ મળે છે. આવા ઉલ્લેખા પૈકીના ખાસ ખાસ નીચે મુજમ છે. શ્રીપુર અન્તરિક્ષ શ્રીપાર્શ્વઃ ”—આ ઉલ્લેખ શ્રી જિનપ્રભસૂરિરચિત વિવિધ તીર્થંકલ્પાન્તગત ચતુરશીતિમહાતીર્થ નામસ ગ્રહપ(પૃ૦ ૮૬)માં છે. આ જ જિનપ્રભસૂરિએ રચેલા શ્રીપુરમન્તરિક્ષ પાર્શ્વનાથ ૧ ના ઉલ્લેખ ૧૪-૪-૫૦ ના આત્માનંદ પ્રકાશના અંકમાં આવી ગયા છે. ત્યાં એ પણ સાથે જણાવ્યું છે કે-એની રચના સ. ૧૩૮૭ આસપાસ થઇ હશે, પરંતુ ચતુરશી તમહાતીર્થંનામસંગ્રહ૫ની રચના સ. ૧૭૬૯ પહેલાં જ તેમણે કરી હશે એમ લાગે છે, કારણ કે આ કલ્પમાં તેમણે શત્રુંજયતી નું વર્ણન કરતાં સં. ૧૦૮ માં વજીસ્વામી અને જાવડશાહના હાથે પ્રતિષ્ઠિત થયેલા શ્રી આદીશ્વર ભગવાન અને પુ'ડરીકસ્વામીના ઉલ્લેખ કર્યાં છે, પરંતુ આ ત્રિને-પ્રતિમાજીના સ. ૧૩૬૯ માં મુસલમાનોને હાથે વિનાશ થયા હતા, એમ શત્રુંજયતી કલ્પ( કે જેની સં. ૧૩૮૫ માં રચના થઇ છે. )માં રૃ. ૫ માં તેમણે જ જણાવ્યુ છે. એટલે શ્રીપુઅે અન્તરિક્ષ: શ્રીવાર્થ –ચતુરશીતિમહાતીર્થં નામસ ગ્રહ૩૫માં ઉલ્લેખ સ’. ૧૩૬૯ પૂના છે એમ સિદ્ધ થાય છે. સંભવ છે કે—તેમણે આ ઉલ્લેખ તીર્થ યાત્રા કર્યા પહેલાં માત્ર સાંભળીને જ કર્યાં હાય.
સ. ૧૪૭૩ માં લખાયેલી ધમઘેષસૂરિવિરચિત કલિકાચાય કથાના અંતમાં લખાવનાર આદિનું વર્ણન કરતી એક પ્રશસ્તિમાં પણ આ જ તીર્થના ૩૩લ્લેખ છે. સંભવત:
44
१ तथाहि-- श्रीशत्रुञ्जये भुवनदीपः श्रीवैरस्वामिप्रतिष्ठितः श्री आदिनाथः ।... श्रीशान्तिप्रतिष्ठितः पुण्डरीकः શ્રી જા: / દ્વિતીયતુ શ્રીવૈરસ્વામિપ્રતિષ્ઠિતઃ પૂર્વવત્તાઃ । ”——ત્રિ તી॰ હવ. છુ, ૮૧, इत्थं जावडिराधात्पुण्डरीककपर्दिनाम् । मूत्तर्निवेश्य सञ्जज्ञे स्वार्वमानातिथित्वभाक् ॥ ८३ ॥ दक्षिणाने भगवतः पुण्डरीक ફામિ: ।વામાળે રીચ્ચતે સરય ગાદિસ્થાપિતોડઃ ॥ ૮૪ ॥ વિ. તી. ૧ રૃ૪। ૨ ही प्रहर्तुયિાસ્થાન(૧૨૬૧)સંહ્ય વિમવસરે નાદિસ્થાપિત વિë òઐર્મનું વેત્ ॥ ૧૧૬ | ’’ વિ. સી. ૧. રૃ. ૧ । વિસ્તારથી જાણુવા માટે જુઓ ૧૪-૨-૫૦ ના અંકમાં દેવગરના લેખમાં મારું ટિપ્પણું, પૃ. ૧૨૦ || ૭. શ્રીરાકુલય-વસન્નિતિષર-શ્રાવુંર-શ્રીપુર-શ્રીનાઽહિત્યપાત્રप्रमुख श्रीतीर्थयात्रा मुदा । कालेऽत्रापि कलौ करालललिते चक्रे स संघाधिपो वर्षन्नर्थिजने घनाघन इव द्रव्याणि पानीयवत् ॥ १० ॥ एतावता निजकुटुम्बयुतेन नूनाहसंघपतिना वसताऽमराद्रौ । श्रीअन्तरिक्षमुखतीर्थविचित्र यात्रा मुख्या [ : ] कृता विविधपुण्यपरम्परास्ताः ॥ २४ ॥ -- ऐतिहासिक महत्त्वकी प्रशस्ति पृ.
|