________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
તત્ત્વાવાય.
થી જોડાઈને જે કાંઇ લાભ કે હાનિ થવાની છે. તેમાં સંકલ્પ, વિકલ્પ કે ઇચ્છાને અવકાશ જ નથી. ઘણાખરા પ્રસગેા અણુધાર્યો જ અને છે, છતાં અર્ધો પુદ્દગલપરાવર્તનની સ્પના શેષ રહે છે ત્યારે ઘણે ભાગે આત્માને લાભના પ્રસ`ગેા મળી રહે છે.
At
પર
જગત એ દૃષ્ટિથી જોવાય છે. એક અંતર ષ્ટિ અને બીજી ખાદ્યષ્ટિ, આ અ ંદરની અને બહારની બન્ને દ્રષ્ટિએ વચ્ચે ઘણું અંતર છે.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
દિશાએ તદ્દન જુદી છે. પાછલા મહાપુરુષાએ વ્યવહાર દષ્ટિને લક્ષમાં રાખીને ખમાવવાની રૂઢિ પ્રચલિત કરી છે. તાત્ત્વિક ષ્ટિથી વિચારીએ તા પ્રાણીમાત્ર પ્રભુના અપરાધી છે, કારણ કે પ્રભુના કહ્યા પ્રમાણે વતા નથી. જો પ્રભુના કહ્યા પ્રમાણે વર્તાય તેા કેઇના પણુ અપરાધી થવાય નહૈિ. એક છત્ર બીજા છત્રના અપરાધી
૫૧
બની
શકતા નથી, કારણ કે એક વખત એક
ટૂંકું જીવન, સ્થિતિ વિષમ, બુદ્ધિની દષ્ટિ તા અને વિચારની તુચ્છતા હોય તેા માનવી કશુ ંયે મેળવી શકે નહિ. વસ્તુવિચારો વગર પુતાનાં પાનાં ફેરવવાં ન્ય છે, પણ વ. માન કાળમાં પ્રાયે ભાષા જાણી લખેલ વાંચી
જીવ પોતે બીજા છત્રના સુખ દુઃખમાં નિમિત્ત બને છે ત્યારે બીજી વખતે ખીજે છત્ર પેાતાના સુખ દુ:ખમાં નિમિત્ત બને છે, તેમાં કાઇ કાઇના અપરાધી બની શકતા નથી, તા પણ જે બીજાના
ત્ત્વતા વધારવા પ્રયાસ કરવામાં આવતા હાવાથી એ દષ્ટિએ કાંઇક સાર્થકતા ખરી, છતાં પૂજા અને મહત્વતા મેળવવામાં અનેક વિઘ્ન રહેલાં હાવાથી કલેશમય જીવન વ્યતીત થાય છે કે
જે આત્માનું અહિત અને અનિષ્ટકર્તા થઈ પડે છે. ભાષામાંથી જાણી, સમજી સમજાવી
સંભળાવીને વિભાવ પર્યંચની પૂજા અને મહ-સુખદુઃખના નિમિત્તમાં પ્રભુની સ ંમતિ ન હાય તા, અર્થાત્ પ્રભુના કહ્યા પ્રમાણે ન વર્તાય તા પ્રભુના અપરાધી મનાય છે, માટે આપણે સંસારના સઘળા જીવાએ પ્રભુ પાસે ક્ષમા માગવી જોઇએ. અર્થાત્ પ્રભુના કહ્યા પ્રમાણે ન વર્તાયું તેની ક્ષમા માગી અર્જુમના તરૂપ પ્રાયશ્ચિત લેવું અને ભાવીના માટે પ્રભુની આજ્ઞા પાળી નિરપરાધી અનવા લક્ષ્ય રાખવું. તે તત્ત્વિક ક્ષમા યાચના, હવે રૂઢ થયેલી ક્ષમા માટે તે એટલુ જ કે મન, વચન
જાણે તે પડિંત કહેવાય અને ભાવ વાંચી જાણી સમજી સમજાવી જાણે તે જ જ્ઞાની કહેવાય છે. પતિ તા મિથ્યાઢષ્ટિ અભળ્યુ જેવા પણ થઇ શકે છે અને તે અના અત્યારે ઘણા છે, પરંતુ જ્ઞાની તા સભ્યષ્ટિ ગુરુસ્થાનથી લઈને આગળના ગુણે મેળવેલા ઉચ્ચતમ આત્માએ હાઇ શકે છે.
પણ
અને કાયાથી ખીજાને દુઃખ થાય તેવું કાંઇપણ ખેલાયુ વર્તાયું હોય તે! ક્ષમા યાચવી, ખીજાના અપરાધા માટે દરગુજર કરવુ અને તેને શુદ્ધ હૃદયથી આત્મસ્વરૂપે જોવું. આ જીવનમાં જ્યાંસુધી માનવી શુક્ષ ઉપયાગમાં હાય છે ત્યાંસુધી તે! આત્મસ્વરૂપે પેાતાને જોવાય છે–જણાય છે, અને ભાવી જીવનમાં તે ઉપયેગ શુદ્ધિ મેળવાય છે. ( ચાલુ )
For Private And Personal Use Only
૬૯
