________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
STEFFERSISTERESTURERSISTER
ધમ.... કૌશલ્ય કે SESSFUTURESSFSFBFSFSFBh
( ૧૭ ) ઉતરી જવું તે-Going down. તમે ગ્રામ્ય છે, આવડત વગરના છો, “બું હો”
સોનામાં જડવાને યોગ્ય હીરે કરી લેઢામાં છે, એમ ચખું દેખાઈ આવે. જડવામાં આવે તો તે હીરે કાંઈ રડી ઊઠતો આટલે સુધી વાત બેસી જાય તેવી છે. હવે નથી તેમજ શોભતો પણ નથી, માત્ર એના જરા આગળ વધીએ. અનંત જ્ઞાન દશનને જકને ઠપકે ઘટે છે.
ધણુ, મહાન શક્તિમાન, તેજસ્વી ઉદાત્ત આત્મા
- જ્યારે વિષયકષાયમાં પડી જાય છે, જ્યારે દશ પંદર હજાર ખરચીને એક મોટા ક્રોધથી લાલચોળ થતો દેખાય છે, જ્યારે કપટધનવાને હીરે લીધો. અત્યંત ચળકાટ મારનાર જાળની ગંચમાં અટવાઈ જાય છે, જ્યારે સ્ત્રી મૂલ્યવાન બ્રીલીઅન્ટ ( brilliant ) હીરાને એણે સાથે વિષયસેવન કરે છે, ટૂંકામાં સંસારના કાળા લેઢાની વીંટીમાં મઢાવ્યું. આમાં મૂલ્ય કામમાં ઓતપ્રોત થતો દેખાય છે, ત્યારે કનક કેનું થાય? હીરો પિતે તે બેલ નથી,
* ભૂષણમાં જડવા ગ્ય હીરાને ઢામાં જડ્યા કકળાટ કરતો નથી, ફરિયાદ પણ કરતા નથી, જે એ દેખાય છે. આ ભારે ખેદને વિષય પણ આંખ ઉઘાડી જેનાર માણસ તુરત કહી છે. જેમાં ગ્લાનિ ઉપજાવે તેવા તેના ભવાડા દે છે કે એને માલીક ગાંડ હોવો જોઈએ, કરાવે તેવી બાબત છે. એમાં પડનાર અને મૂખ હવે જોઈએ કે અકકલને ઓથમીર જનાર એ પિતે જ છે. માત્ર એને ચેતવનાર હોવો જોઈએ. કિંમતી હીરાને કઈ લેઢામાં પાકે કઈ મળતો નથી. નહિ તો અનંત જડે ? એને તે પ્લેટીનમ કે સોનાની અંદર વીના ધણીના આવા હાલહવાલ હૈય? સુંદર નખીની અંદર જડાય. ત્યાં એના
ના મહાન તેજસ્વી સૂર્યની આગળ આવાં અંધારાં તેજમાં વધારો થાય, ત્યાં એ સેનાનું મૂલ્ય હાય રે ભવ્ય મમાં ઉડ્ડયન કરનાર આવી વધારે, ત્યાં એ દીપી-પી નીકળી શકે. ભૂમિમાં હું ઠતા હોય? આ અતિ ખેદ કરાવે
એવી જ રીતે દેશની ગુંચવણુ કાઢનાર કે તેવી બાબત છે; અગ્ય મેળથી દિલ ઉશ્કેરે મહામુત્સદીગીરી કરનાર અસાધારણ વિદ્વાન તેવી બાબત છે અને જરા વિચારવાથી કે નેતાને તમે શાક મેળવા બેસાડી દે, બે આંતરચક્ષુ બોલવાથી દેખાઈ આવે તેવી હકીહજારના માસિક પગારવાળા પ્રાધ્યાપકને “સારી ત છે; માટે વિચારે. સેનામાં બેસવા ગ્ય ચેપડીઓ શોભાય”ની કવિતા શીખવવાનું કામ ને સોનામાં બેસાડે, કનક ભૂષણને ગ્યને આપે, કે હજાર માણસની રસોઈ તૈયાર કરી મૂલ્યવાન ધાતુમાં મૂકે. એમ કરવામાં તમારી શકનાર મોટા રયાને ભજીયાં તળવાં બેસાડે, અલપ આવડત અને અણઘડપણામાં કિંમત થાય તે એ કામ તો એ કરી આપે અને એના છે. હાથી તો રાજદરબારે શોભે, એને ઉકરડે મુખ પર ખેદ કે વિષાદ પણ ન બતાવે, પણ બંધાય નહિ અને એવી કઈ ભૂલ કરે તો એવી ગોઠવણ કરનાર તમારી કિંમત થઈ જાય. ભૂલ કરનારમાં મીઠાની ખામી છે એમ વાત થાય.
कनकभूषणसङ्ग्रहणोचितो, यदि मणिस्त्रपुणि परिधीयते । न स विरौति न चापि हि शोभते, भवति योजयितुर्वचनीयता ॥
પંચતંત્ર.
For Private And Personal Use Only
