________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ધર્મ કૌશલ્ય
૧૩
(૩) lan1964-Self Examination
કરી પોતે પિતાના કદ પ્રમાણે કપડું કાપે છે દેશ કર્યો છે? કોણ મિત્ર છે? સમય
અને ગજ કાતરને સાચા અને સારો ઉપકયા વત છે? આવક અને વ્યય કેવા છે? ત્યાગ કરે છે. હું કોણ છું? મારી શક્તિ કેવી છે? આ આ આત્મચિંતવનની આખી રીત વાતનું ચિંતવન વારંવાર કરવું. અતિ ઉપયોગી છે. એમાં માણસને પિતાની
પ્રાણીઓ જે પિતાનું શ્રેય સાધવું હોય શક્તિનું ભાન થાય છે અને સાથે મર્યાદાતે આત્મ ચિંતવન વારંવાર કરવું જોઈએ. એને પણ ખ્યાલ થાય છે. ધારણ વગરના પિતાની શક્તિની ખરી તલના. પોતાની ઉપરછલ્લું કામ કરનારા માણસો કઈ વાર મર્યાદાને ખરો કયાસ, પિતાની શક્તિનો ફાવી જતાં દેખાય છે તે અકસ્માત સમજવો. થત હાસ, પિતાની તકનો થતો વિનાશ. સમજુ માણસ સામે જેવાને બદલે પગ તરફ પિતાની આવડતનો નિરર્થક નાશ અને જુએ છે, સામાને છે કરવાને બદલે પિપિતાની ગણતરી કે સ્પષ્ટ ખ્યાલની ગેરહાજ. તાની સમજણ કે ગણતરીમાં કયાં ખલના રીમાં થતો અ૫ લાભ જે માણસ વિચારે થઈ તેની આંકણી કરે છે. એમ કરનાર કદી તે ઘણે ફેરફાર કરી આખા જીવનપ્રવાહમાં )
એ માર ખાતે નથી. દ્રવ્ય, ક્ષેત્ર, કાળ, ભાવને મેટે ફેરફાર કરી શકે. હકીકત એવી બને ૬
વિચારનાર, પિતાને બરાબર પીછાણનાર અને છે કે વિચારણાની કે તપાસની ગેરહાજરીમાં જ
દરેક નાના મોટા બનાવમાં રહેલ રહસ્ય પ્રાણી પવન આવે તેમ દેરવાય છે. કપોટા તારવનાર આખરે ફાવે છે, એની પ્રગતિ થાય આવે તેમ ઝડપાય છે અને ઘણે ભાગે છે
જ છે અને એ સાધ્ય સન્મુખ કુચ કરે છે. જે પાછળથી ધક્કો લાગે અને ગાડી આગળ ચાલે
આ વ્યાપારમાં થોડી ખટે સરવાળે વધારે આવક તેવી તેની દશા થાય છે, અને સઢ વગરના લા
થાય તે વેપાર તે કરે, થોડી ખેટ તે દરેક વહાણની પેઠે એ ભરદરિયે આમતેમ કૂટાય
વ્યાપારમાં થાય જ છે એ વાત તે સ્વીકારે છે. પિતાની શક્તિને, પોતાની તકને,
* અને એકંદરે થતા લાભ તરફ નજર રાખે. પિતાના દેશ કાળનો, પિતાના સંબંધને. આત્મચિંતવન, સ્વપરીક્ષા, લાભાલાભની પિતાની અલ્પતાઓનો, પિતાના ઉત્તેજકને ગણતરી અને વિકારોનું તારતમ્ય સમજનાર પિતાના નિદકેને, પિતાના હિતસ્વીઓને અંતે આગળ વધે છે અને છેવટે એનું જીવનઅને પિતાની ખાસ સગવડે અને અનુકુળ- સાધ્ય સફળ થાય છે. પોતે કેણું છે? પિતાની તાઓને જે પ્રાણી વિચાર કરે છે તે નિરર્થક શક્તિ કેટલી છે? પિતાના સહાયક વ્યક્તિઓ પ્રયત્નને તિલાંજલી આપી શકે છે, શક્તિના અને ગુણો કેવા છે અને પોતે કયા પ્રદેશમાં માપ લઈ તદનુસાર પિતાની બાજુ માંડે છે અને કયા કાળમાં છે તે ઊંડા ઊતરી વિચારઅને પિતાને ગોટે ચઢાવનાર, ખુશામતીઆ નાર અંતે ફાવે છે. ધર્મકુશળ માણસની એ કે વિરોધીને બરાબર ઓળખી તેમનું માપ સર્વસંમત રીત હોય છે. को देशः कानि मित्राणि कः कालः को व्ययागमौ। कश्वाहं का च मे शक्तिरिति चिन्त्यं मुहुर्मुहुः ॥
(સુભાષિત)
For Private And Personal Use Only
