________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
તાત્ત્વિક ઉપદેશ વચને.
[ ૨૫૫ ]
સંસાર છે, પરિભ્રમણ છે. આ સ્થિતિ પ્રગટવીએ અધ્યાત્મ ગ્રંથાની અગત્યની સેવા છે. તેનુ નામ વૈરાગ્ય કહેવાય છે.
૭૩. વૈરાગ્યના વિષયના મુખ્ય ઉદ્દેશ સ્વવસ્તુ ઓળખાવવાના, તેના પર પ્રેમ ઉત્પન્ન કરાવવાના અને પરવસ્તુ કઈ છે તેને શેાધી તેની સાથેના સબંધ છે કરાવી ધીમે ધીમે તે તેાડી નંખાવવાના હાય છે.
૭૪. અધ્યાત્મશાસ્ત્રી પોતે કાણું છે ? તેનુ વરૂપ શુ છે ? તેના વિષયકષાચાદિ સાથે સંબંધ કેવા છે ? શા કારણથી છે? કેટલા
વખત સુધીના છે? આત્માનું સાધ્ય શુ છે? તે કેમ અને કચારે પ્રાપ્ત થાય ? વિગેરે વિષયા છે. અધ્યાત્મશાસ્ત્રના ઉદ્દેશ વૈરાગ્ય ઉત્પન્ન કરાવવાના જ છે, જેથી એની જિજ્ઞાસાવૃત્તિ સવ મુમુક્ષુઓને હાવી જોઇએ.
૭પ. જ્યાં આ ભવમાં જ મધુ સુખ ભાગવી લેવાને ઉપદેશ મળતા હાય, શિક્ષણ મળતુ' હાય અને વતન જોવામાં આવતુ. હાય ત્યાં સુખનું વાસ્તવિક સ્વરૂપ શું ? પુણ્યપાપનાં કારણેા, ભવાંતરમાં તેના પરિણામે અને અત્ર કરવા ચૈાગ્ય ખાસ કન્યેની સમજ આપવી
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૭૬. પેતાનુ' શુ' છે અને શુ' નથી એ સ્પષ્ટ સમજાઈ જાય તા પેાતાનુ જે હાય તે પ્રગટ કરવા અને જાળવવા પ્રયાસ થાય, એમ કરતા સાધ્ય પણ સ્પષ્ટ થાય. પેાતાનું અને પારકુ` સમજવાના જ્ઞાનને જૈન પરિભાષામાં ભેદજ્ઞાન કહેવામાં આવે છે અને ભેદજ્ઞાન થાય ત્યારે સવ ઉપરથી વૈરાગ્ય ઉત્પન્ન થાય છે.
છ૭, મેક્ષ આપણું પરમ સાધ્ય હેવુ'
જોઇએ. આપણે શુભ કાર્યો કરીએ છીએ, તથા દાન, જ્ઞાન, ક્રિયા, ઇન્દ્રિયાને દમવુ વિગેરેના હેતુ શું ? કાઈ કહેશે કે જનહિત, જનહિત કરવાના હેતુ શે ? આ પ્રમાણે સવાલ પૂછતાં પૂછતાં છેવટે મેાક્ષ પ્રાપ્ત કરવાના હેતુ જ આવશે.
૭૮. આત્મા સ વ્યવહારિક ઉપાધિઓથી મૂકાઈ સ્થિરતામાં રહે એ સ્થિતિ પ્રાપ્ત કરવાનુ સનું અ ંતિમ સાધ્યુ છે અને મેશને માટે અવિનાશી એવા મેાક્ષસુખને પ્રાપ્ત કરવુ એ પરમ સાધ્ય છે અને તેને માટે જ પ્રયાસ છે અથવા હેવા જોઇએ. ( ચાલુ )
સમભાવ
સમર્થ
નિમ મત્વવડે જ પ્રાપ્ત થઇ શકે છે, અને નિમમત્વ અનિત્યવ, અશરણુત્વ વગેરે ભાવનાઓનું અવલ બન લેવાથી પ્રાપ્ત થઇ શકે છે. એ ભાવનાએવડે જે સતત પેાતાના મનને ભાવિત કરે છે, તે નિર્દેલ બનીને સર્વ પદાર્થી પ્રત્યે સમત્વ પ્રાપ્ત કરી શકે છે.
વિષયેામાંથી વિરક્ત થયેલા અને સમત્વ યુક્ત ચિત્તવાળા મનુષ્યાના જ કષાયાગ્નિ શાંત થઈ જાય છે, અને તેમનામાં જ્ઞાનદીપ પ્રજ્વલિત થાય છે.
સમત્વનું અવલંબન મેળવ્યા પછી ચૈાગીએ ધ્યાનના આશરા લેવા, સમત્વ પ્રાપ્ત કર્યાં વિના ધ્યાન શરૂ કરનારા પેાતાની જાતની જ વિખના કરે છે.
-ચાગશાસ્ત્ર
For Private And Personal Use Only
