________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[ ૩૩૮ )
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ,
ક્ષિક (Relative) પદાર્થ છે અને તેને વિશેષ પ્રકારની વિચારદીપ્તિનું નામ જ જીવનઅવિચ્છિન્ન સંબંધ છે.
સૌન્દર્ય છે. નિમંળ વિચારધારા
() રચનાત્મક [Constructive] વિચારનિર્મળ વિચારધારા પણ જીવનમાં અદભુત સૃષ્ટિ જીવનસૌન્દર્ય અને જીવનકળાની જનની સૌન્દર્યને વિકસિત કરી મૂકે છે. એને પ્રત્યક્ષ છે. એ આત્મસ્થ સૌન્દર્યતત્વને વિકસિત સંબંધ આપણું મને ગત સૌન્દર્યતત્વની સાથે થવામાં મદદ કરે છે. રહે છે. વિશુદ્ધ માનસિક વાતાવરણમાં જે (ચ) શિવસંક૯૫ અને જીવનસૌન્દર્ય કદી સૂમ સૌન્દર્ય રહેલું છે તે અત્યંત વિલક્ષણ પણ વિભિન્ન નહિ કહી શકાય. એ. વિનેટ છે. તેને મહિમા અપાર છે. સૌન્દર્યાત્મક કહે છે કે “ At a certain depth the વિચાર-આશુઓને આંતરિક પ્રવાહ માનવીય Good and the Beautiful are One.' અંત:કરણની પ્રસુપ્ત શક્તિઓને જાગૃત કરે અર્થાત્ શિવ અને સુંદરનું પૃથકકરણ કઈ છે. મને વિજ્ઞાનના આચાર્ય આપણને બતાવે
પણ અવસ્થામાં શક્ય નથી. છે કે માનસિક સૌન્દર્ય સ્વતઃ આવિર્ભત થનારું તવ છે અને મજબૂત મનોબળ તેમજ સવ્યવહારઈચ્છાશક્તિ તેની અભિવ્યક્તિમાં ખૂબ સહાય સદ્વ્યવહાર પણ જીવનમાં સૌન્દર્ય. કરે છે. નિર્મળ વિચારધારાનું સૌન્દર્ય વિજ્ઞાન શકિતને ઉત્પન્ન કરનાર એક વિશેષ તત્વ છે. સંમત દષ્ટિકોણથી વિશ્લેષણ કરતી નીચે તે એક સામાજિક ગુણ છે. તેને સામાજિક લખેલી વાત આપણું ખાસ ધ્યાન ખેંચે છે. ઉપગ અત્યંત મહત્તશાળી અને ઉત્તરદાયિ
(ક) વિચાર જ વાસ્તવિક મનુષ્ય છે. મનુષ્ય ત્વપૂર્ણ કાર્ય છે. માનવજીવનનું અસ્તિત્વ જેવા વિચાર કરે છે તે તે પોતે બની જાય
પારસ્પરિક સહગ અને નેહ પર અવલંબેલું છે. તેથી વિચારાત્મક સૌન્દર્ય જ જીવનસૌન્દ
છે. આપણું જીવનયેજના અને વ્યવહાર નું સ્થાયિત્વપૂર્ણ અંશ છે.
સદ્ભાવનાયુક્ત હોવા જોઈએ. આપણે સ૬
વ્યવહારના ક્રિયાત્મક રૂપ પર વિચાર કરીએ (ખ) જ્યાં સુધી પ્રજાશક્તિ નિતાન્ત છીએ ત્યારે આપણને ત્રણ તને દેખાય છે. વિશુદ્ધ અને ગ્રાહક નથી હતી ત્યાં સુધી
(૧) ત્યાગવૃત્તિ (૨) નૈતિક્તા (morality) વિશ્વનું કઈ પણ તત્ત્વ પિતાનું વાસ્તવિક રૂપ
(૩) ઉપકારક મને વૃત્તિ. તેની સામે પ્રકટ નથી થતું. (ગ) જીવન–સૌન્દર્યની કલ્પના મિથ્યા
૧, ત્યાગવૃત્તિયાગવૃત્તિ આપણા લેક
વ્યવહારને દિવ્ય અને સુંદર બનાવે છે. કેટભ્રમ સાબીત થશે. જે આપણું મનસ્તત્વ
લીક વ૨ મનુષ્ય એવી સ્થિતિમાં પડી જાય વિકારયુક્ત અને સદેષ હશે તે
છે કે જ્યાં તેના સ્વાર્થ અને બીજા મનુષ્યના (ઘ) સૌન્દર્યતત્વને અનુભવ અને સૃષ્ટિનું સ્વાર્થમાં પારસ્પરિક વિરોધ હોય છે તે કારણ આપણી વિચારધારા જ છે. એક સમયે જે વ્યક્તિ પોતાના સ્વાર્થને ત્યાગ
For Private And Personal Use Only
