________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
-
કનૈયાલાલ જગજીવન રાવળ B. A=======
સ ૬ 9 ત્તિ.
સવૃત્તિ એટલે મનનું સારું વલણ. સત્પાત્ર કેશુ? કુળવાન હોય તે નહિ; મનમાં ઉદ્ભવતી ઈરછાઓને કલ્યાણકારી આ તે લેકમાન્યતા, રૂઢિનું વેણ છે, જે અને પવિત્ર માર્ગ એટલે સદ્દવૃત્તિ. આખું સર્વત્ર અને સર્વથા સ્વીકારવા પાત્ર નથી જગત સદુવૃત્તિથી જ ટકી રહ્યું છે તે વગર હતું. પણ ખરે સુપાત્ર તે સદ્ગણને જે ઘર, ગામ, દેશ, જગતનો નિભાવ થવો ભંડાર હોય, જેની સદુવૃત્તિની પવિત્રતા અને અશક્યવતુ જ છે. આજના જગતની હયાતી પ્રકાશ ઊડીને આંખે વળગે તેવાં હોય તે જ બતાવે છે કે સદુવૃત્તિવાળા મહાન આત્માઓ, છે. માણસની કુલીનતા કે ગૃહસ્થાઈના લક્ષણ સજજને, મહાપુરુષો વગેરે જગત ઉપરથી નથી ધનસંપત્તિમાં, નથી સત્તા અધિકારમાં, અદશ્ય નથી થયા. સમસ્ત વિશ્વ આ સવૃત્તિ નથી વિદ્યા પાંડિત્યમાં કે નથી કુળગોત્રમાં ની સુખરૂપ રચનાથી જ આગળ અને આગળ પણ તેનાં મૂળબીજ તે સવૃત્તિમાં જ સાંપડશે. પ્રગતિ સાધી રહ્યું છે. ઈતિહાસને પાને નેંધા
સત્ય-મહાસત્ય અંતિમ સત્યમાંથી જગચેલા, અમર બનેલા, મહાપુરુષોમાં સદ્દવૃત્તિ તો જ
સ તને જન્મ થયે અને તે સત્ય પામવાને ન હતી એમ કોણ કહી શકશે? આર્યાવર્તની
આપણે રાતદિ' મથામણ કરીએ છીએ, આ પુરાણું કાળની સાથ્વી, પતિવ્રતા, સદાચરણ સત્ય ઉપર સદુવૃત્તિને પામે છે. ઉદારતા શીલ સ્ત્રીઓમાં સદ્દવૃત્તિનું શેણિત ઘોડાપૂર ઉપર તેનો આધાર છે. ઉદારવૃત્તિ થવી કે વેગે ઉછળતું હતું. તેમના જીવનમાં સત્ય- ઉદારતા બતાવવી એ બહુ કપરું કામ છે, નિષ્ઠા, ઉદારદિલી, ન્યાયપ્રિયતા, વિશુદ્ધ પ્રેમ સહેલું નથી. સામાન્ય સાદી વાત કે બીજામાં
ભાવના છલબલ છલકતાં હતાં. તે ચાર પણ આપણે ન્યાયની તુલા જાળવી શકતા નથી. તને અનુકૂળ તેમના જીવન-નિર્માણ થયેલાં. પક્ષપાત કર્યા વગર આપણું મન અટકતું
આ માર્ગેથી તેઓ જરા પણ પદય્યત નથી નથી. પ્રેમ તો આપણે આપણા સ્વાર્થ માટે, થયા એ શંકા વગરની વાત છે.
ધન માટે, કીતિ માટે કે સત્તા માટે જ (૨૪) સ્ત્રીઓને કામની ઇચ્છાઓમાં સંતેષ વાપરીએ છીએ! પણ આ યોગ્ય નથી. સદુથતું નથી, તેથી સ્ત્રીઓમાં જે વિરક્તપાશું રાખે વૃત્તિ હોય ત્યાં પ્રેમને ઉચ્ચ આશય દષ્ટિતે પુરુષ ઉત્તમ કહેવાય છે.
ગોચર થાય જ. (૨૫) પ્રાણી પ્રાયઃ અધિક પરિગ્રહને માટે જે માણસ ઊંચા વિચાર, ભાવના, આ આરંભ કરે છે, અને તે પ્રાણીને નિચે કરીને ચરણ અને કર્તવ્ય માટે પોતાનું જીવન દુઃખની ખાણરૂપ થાય છે, તેથી પરિગ્રહની સમર્પે, સર્વવને ત્યાગ કરે, તે જ વૃત્તિ અલ્પતા કરવી જોઈએ.
(ચાલુ) વાળે છે; એવી એની કસોટી છે. ઉદારતા
For Private And Personal Use Only
