________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
-
-
શ્રી શ્રુતજ્ઞાન
[ ૧૦૩ ] કર્મોથી યુક્ત છે ત્યાં સુધી આત્મામાં સ્વભાવે દર્શન ગુણ પરભાવ (જુગલજન્ય) પણ ઘટી શકે રહેલા એવા પણ જ્ઞાનાદિ ગુણો સંપૂર્ણપણે પ્રગટ છે, કારણ કે-ક્ષાયિક તથા આપશમિક સભ્યથઈ શકતા નથી, તે પ્રમાણે અનંતજ્ઞાની જિને દર્શન એ બને તે દર્શન મેહના વિપાકેદય શ્વર મહારાજાઓએ પ્રરૂપેલા તને યથાર્થ તેમજ પ્રદેશદયના અભાવે આત્મભાવ જ છે, શ્રદ્ધાનાત્મક ગુણ આ આત્મામાં સ્વસ્વભાવથી જ પરંતુ લાપશમિક સમ્યક્ત્વમાં શુદ્ધપુંજ(સમરહેલ છે, કિંતુ જ્યાં સુધી એ સમ્યગદર્શનગુણને કિતનેહનીય)ને પુગલેને ઉદય વર્તતે હેવાથી આચ્છાદિત કરનાર મિથ્યાત્વમેહ ક્ષયોપશમ, શ્રધ્ધાનાત્મક સમકિત ગુણ પ્રગટ થતું હોઈ તે ક્ષય અથવા ઉપશમ થતું નથી, ત્યાં સુધી એ સમકિતને પરભાવની કટિમાં મૂકી શકાય છે. સમ્યગદર્શન ગુણ આત્મભુવનમાં પ્રગટ થતું નથી. વસ્તુતઃ “grifણામ સુ' એ જ્ઞાનિ તેમજ તે ગુણના અભાવે જિનેશ્વરભગવતેએ કહેલા મહર્ષિઓના વચન પ્રમાણે સમ્યગ્ગદર્શન આત્માને જીવાજીવાદિત ઉપર રુચિ પણ ઉત્પન્ન થતી શુભ પરિણામ હોવાથી આત્મભાવ છે, પરંતુ નથી. વસ્તુત: પ્રત્યેક ભવ્યાત્મામાં તથા ભવ્યત્વના- પરભાવ નથી.
ગે સમ્યગદર્શન ગુણ પ્રગટ થવાની યોગ્યતા આ પ્રમાણે સમ્યગદર્શનના ભેદ-પ્રભેદનું રહેલી છે જ, કિંતુ જ્યારે અપૂર્વ વિલાસવડે સામાન્ય રીતે વર્ણન કર્યા બાદ આત્મામાં સમ્યપ્રથમ જણાવ્યા પ્રમાણે નિર્મલ અધ્યવસાય દ્વારા કૃત્વ ઉત્પન્ન થયું છે કે કેમ? તે જાણવા માટે પ્રન્થિભેદ થાય છે ત્યારે જ એ સમ્યકત્વગુણુ પ્રગટ સમકિતના શમ સંવેગાદિ જે લક્ષણે જ્ઞાની થઈ શકે છે, માટે સમ્યગ્ગદર્શન આત્મભાવ છે. ભગવંતોએ બતાવેલા છે તેનું સંક્ષિપ્ત સ્વરૂપ એક અપેક્ષાએ વિચાર કરીએ તે એ સમ્યગ્ર આપવામાં આવે છે.
(ચાલુ)
2 અહિંસાનું માહાભ્ય.
અહિંસાનું રહસ્ય સમજનાર મુમુક્ષુએ સ્થાવરજીની પણ નિરર્થક હિંસા ન કરવી
વનમાં જ રહેતાં તથા વાયુ, જલ અને તૃણ ખાઈને જીવતાં નિરપરાધી હરણ વગેરે પ્રાણીઓને તેમના માંસ માટે મારી નાખનારા મનુષ્યમાં અને કુતરામાં શો ફેર છે?
પોતાની ક્ષણિક તૃપ્તિ માટે ક્રર લોકે બીજા પ્રાણીનું આખું જીવિત ખતમ કરી નાખે છે.
ઈદ્રિયનિગ્રહ, દેવ-ગુરુની ઉપાસના, દાન, અધ્યયન અને તપ એ બધાં હિંસા ત્યાગવામાં ન આવે તે અફળ જાય છે.
–ોગશાસ્ત્ર,
For Private And Personal Use Only
