________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ. આ વાર્તામાં નાસસસ એટલે વ્યર્થ અભિમાન અર્થાત્ અહંતાની મૂર્તિ એમ પ્રત્યક્ષ થઈ શકે છે. નાસસસને પોતાની જલાંતરિત પ્રતિષ્ઠાયાનું આલિંગન થઈ જવાના પ્રયત્નથી દુઃખ થાય છે, એ તેની અભિમાનવૃત્તિની પ્રતીતિરૂપ છે
વિષ્ણુની પત્ની લક્ષ્મીજીના સંબંધમાં હિન્દુઓનું જે મંતવ્ય છે તેનું રહસ્ય સહેજ વિચારથી સમજી શકાય છે. લક્ષ્મી એટલે ધન પ્રજ્ઞાને લક્ષ્મીની સહચરીરૂપ મનાય છે. આમ છતાં ગાયત્રીના અભિશ્રાપને પરિણામે લહમી સદા ચંચળ રહે છે. તેનું સ્થાનાન્તર નિરંતર થયા જ કરે છે. વળી સામાન્ય રીતે દુષ્ટ, નિર્ઘણ, મૂર્ખ, દુરાચારી અને મ્યુચ્છ મનુ લક્ષમાવાન હોય છે એમ માલુમ પડે છે. આ સર્વ ઉપરથી લક્ષ્મીનું સ્વરૂપ યોગ્ય રીતે મળી રહે છે.
એકની અને પિલાસ એથીનીની સ્પર્ધાનું દ્રષ્ટાન્ત બીજા પ્રકારનું એટલે જેનું રહસ્ય ખૂબ અભ્યાસ અને અનેરા ઉત્સાહથી સમજાય તેવું છે. પિલાસ-એથીની એટલે જ્ઞાનદેવી ( સરસ્વતી). એકની એ એક સુપ્રસિદ્ધ રંગરેજની કન્યા હતી.
એરેકની વણાટ વિગેરેનું કામ એટલું બધું સુંદર કરી શક્તિ હતી કે તેની ખ્યાતિ સર્વત્ર જામી હતી. ખુદ જ્ઞાનદેવીને પણ એકનીનાં સુંદર કામની નામનાથી તેનું કામ જાતે જોવાની ઈચ્છા થઈ. જ્ઞાનદેવીએ આવી એકનીનાં કામની પરીક્ષા કરી. એરીકનીને પોતાના કાર્ય અને કાર્યશક્તિનું એટલું બધું અભિમાન હતું કે કોઈ દેવીની પ્રેરણું કે કૃપાથી પિતાનું કાર્ય સરસ રીતે થઈ શકે છે એમ કહેવાની પણ તેણે સાફ ના પાડી. દેવીને તિરસ્કાર પણ કર્યો. આથી દેવીએ આવેશમાં આવી જઈને સ્પર્ધાનું આહ્વાન કર્યું એરેકનીએ આહ્વાનને સ્વીકાર કરતાં બન્ને વચ્ચે રૂદ્ધને પ્રારંભ પણ થ.
બન્નેએ પિતાપિતાની સાથે ઉપર વિદ્યવેગે કાર્ય આરંભ કર્યો. વણાટકામમાં બનેએ વિવિધ રંગયુક્ત મનહર દ્રશ્ય પણ કર્યા. દેવીએ દે અને માનવેનું દ્રશ્ય ખડું કર્યું હતું અને એ દ્રશ્યમાં દેવીનું કવચધારી સ્વકીય દ્રશ્ય અત્યંત આકર્ષક જણાતું હતું. મનુષ્યનાં આલેખનમાં નાસ્તિકતાજન્ય સંદશાને ભાસ થતો હતો. દેવેને વિરોધ કરતી કન્યાએને પક્ષીરૂપે આલેખવામાં આવી હતી. દેવીએ પિતાનું બધું યે કામ સુંદર છે એવું એરીકનીને ગર્ભિત રીતે સૂચન કરવાના ઉદ્દેશથી જ કન્યા ઓનું આલેખન પક્ષીઓ રૂપે કર્યું હતું અને એ રીતે વિરોધી કન્યાઓનું અપમાન પણ કર્યું હતું. શું દેવીનું અભિમાન ! શી દેવીની ધૂણતા ! !
For Private And Personal Use Only
