________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
એ સુખની શોધમાં જ અન–વિઠ્ઠલદાસ મૂશાહ બી. એ. મને
अशान्तस्य कुतः सुखम् ? પંડિત કે મૂર્ખ, ધનવાન કે નિધન, રાજા કે રંક, દાની કે ભિક્ષુક, વિરાગી કે રાગી, પ્રત્યેક મનુષ્યનું દયેય સુખની શોધ કરવાનું હોય છે. સૌ કેઈ ઈરછે છે કે હું તથા મારા પરિજન સુખી થઈએ. એવા સુખની શોધમાં પિતપોતાની બુદ્ધિ-પ્રતિભા અનુસાર સૌ લોકે પ્રયત્નશીલ રહે છે. એ સુખની પ્રાપ્તિ માટે તપસ્વી તપ કરે છે, દાની દાન આપે છે, યાત્રિકે તીર્થયાત્રા કરે છે, વીરપુરૂષ વીરતા દેખાડે છે. એ સુખની પ્રાપ્તિ અર્થે રાજા દિગ્વિજય કરે છે. સંસારના સઘળા આદાન-પ્રદાન આ સુખની શોધ માટે જ થાય છે. સુખની શધમાં ચાર ચોરી કરે છે, વ્યભિચારી વ્યભિચાર કરે છે, દુઃખી મનુષ્ય એ સુખની આકાંક્ષાથી વિષપાન કરે છે અને સુખી વ્યક્તિ સુખની ઈચ્છાથી અમરત્વ છે છે. ટૂંકમાં, દુનિયાના બધા પાપ તેમજ પુન્ય એ સુખની શોધમાં જ થઈ રહ્યા છે. જે વ્યક્તિ વસ્તુતઃ સુખ પામે છે તેને કશું પણ મેળવવાનું બાકી રહેતું નથી. જે એને નથી મેળવતે તે વિશ્વના વૈભવમાં રહેવા છતાં પણ ઝંખ્યા કરે છે. એથી એક બીજાની દષ્ટિમાં સૌ માણસે અપેક્ષાએ સુખી હોવા છતાં પણ દુખી પ્રતીત થાય છે. સુખની સમગ્ર સામગ્રી હોવા છતાં પણ તૃષ્ણાની ભીષણ જવાળાથી સૌના અંત:કરણ બળતા જ હોય છે. ક્ષિતિજની માફક તૃષ્ણાની સીમા નહિ હેવાથી તજજન્ય દુઃખની ધીમી ઉંડી વેદના સૌના હૃદયમાં રહ્યા જ કરે છે. જેવી રીતે કોઈ સમાધિસ્થળમાં સ્ત્રી-પુરૂષ, શત્રુ-મિત્ર,
ગી–ભેગી, રાજ-રંક તથા વીર-કાયર સૌ ભેગા મળીને કેઈ જાતના ભેદભાવ વગર એક જ પ્રકારની માટીના ઢગલામાં અવશિષ્ટ રહે છે અને સૌદર્ય, શકિત તથા યૌવન જરા–જર્જરિત જીર્ણતા, દુબળતા તથા અંગભંગની સાથે મળી જઈને ભેદભાવ વગર એ માટીમાં સમાવિષ્ટ થઈ જાય છે. તેમજ જેવી રીતે સર્વ પ્રકારના વૈભવ તથા સૌન્દર્યથી પિોષાયલું શરીર ચિંતાની જ્વાળામાં કેઈપણ જાતના વૈષમ્ય વગર સૌન્દર્ય વગરના સુકાઈ ગયેલા શરીરની માફક બળીને રાખ થઈ જાય છે તે રીતે ઊંચ-નીચ, વૈભવ તથા વૈભવહીનતાનો
ખ્યાલ ન કરતાં તૃષ્ણાની ભીષણ વાળા સીના શરીરને બાળી રહેલી છે. તપસ્વીને પ્રખર તપની, દાની પુરૂષને દાનાધિયની, ચોરને ક્ષણિક સુખની, દુઃખીને દુઃખમુકિતની અને ક્ષણિક સુખીને ચિરસ્થાયી સુખની તૃષ્ણ એકસરખી રીતે જ કષ્ટ આપી રહેલ છે. અભિલાષાની અધિકતા ગમે તે પ્રકા
For Private And Personal Use Only
