Atmanand Prakash Pustak 031 Ank 07

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 8

૧૫૮
શ્રી આત્માન પ્રકાશ
ત્યાંથી પુનઃ સિંહપુરી અને ચંદ્રાવતી ગયા. આ તીર્થોનું વિવેચન આગળ આપી ગયો છું. પાર વિનાની અવ્યવસ્થા અને અંધારૂં પ્રવર્તે છે. વ્યવસ્થા કરવાની વાતો કરનારા પણ અંધારૂં પ્રવર્તાવે છે. બંને સ્થાનેએ ધર્મશાળામાં પાર વિનાને કચરે અને ધૂળના ઢગલા જામ્યા હતા. સિંહપુરીનું મંદિર કે જેની વ્યવસ્થા યતિ નેમીચંદ્રજી રાખે છે તેની ધર્મશાળાની ચાવી પણ પોતે જ રાખે છે. યાત્રિઓને પાર વિનાની અડચણ ભોગવવી પડે છે. વ્યવસ્થાપકને આશાતનાને દોષ લાગે છે એ ભૂલવાનું નથી. આમાંય હમણાં મોટરોની સગવડ વધવાથી ગૃહસ્થ યાત્રિઓ તો મોટરમાં જ આવે-જાય છે. તેમને નથી ખ્યાલ આવતે વ્યવસ્થાને કે ત્યાંની નીતિરીતિને. અને કેટલાક જાણનારા પણ આંખો મીંચી ચાલ્યા જાય છે. આપણાથી શું થવાનું છે-એ જાણે છે એનું કામ જાણે એમ કહી મૌન રહે છે; પણ તેનાં કેવાં માઠાં પરિણામ આવે છે, એ આશાતના કેવાં કટુ ફળ આપે છે તે તરફ આપણે લક્ષ જ નથી આપતાં એમ કહું તો ચાલે.
સિંહપુરીના આપણું મંદિરથી ૧-ભા માઈલ બૌદ્ધ મંદિર નવું બન્યું છે. ૧૯૩૧ માં તેની અંદર મૂર્તિની પ્રતિષ્ઠા થઈ છે. અહીં વિદ્યાલય પણ બન્યું છે. પુસ્તકાલય, સાહિત્યપ્રચારમંડળ અને સાધુ વિદ્યાલય-પાઠશાળા ચાલે છે. પૂર્વે દેશમાં બૌદ્ધોની આ એક જબરજસ્ત કોઠી સ્થપાઈ છે. રોજ સેંકડો યાત્રિઓ હિન્દ અને હિદ બહારથી આવે છે. બૈદ્ધ ધર્મના પ્રચાર માટે એક મીશનના રૂપમાં કામ ચાલે છે. સલોન, તીબેટ, બર્મા, ચીન આદિ દૂર સુદૂર દેશના બાળકને બૌદ્ધધર્મની દીક્ષા આપી ભારતના રીતરીવાજો, ભારતની ભાષાઓ, ભારતનું માનસ પારખવાનું જ્ઞાન અપાય છે અને ભારતમાં બૌદ્ધધર્મના પ્રચારની તાલીમ જોરશોરથી અપાય છે. શું જૈન સમાજ હજી પણ આળસ, નિદ્રા અને ગૃહકલહમાં પણ પોતાની શકિતને હાશ થતો નહિ અટકાવે ? આજે ઇતર ધર્મો જોરશોરથી કામ કરી પોતાના ધર્મનો ફેલાવો કરી રહેલ છે, અને તેમાં કાશી કે જયાં કટર બ્રાહ્મણોનું કેન્દ્ર છે તેના સામે જ તેમના પ્રતિસ્પર્ધી તરીકે બૌદ્ધીસ્ટો ભારતમાં બૌદ્ધધર્મના પ્રચારની યોજના ઘડી રચનાત્મક વિધાયક મજબુત કામ કરી રહેલ છે. બૈદ્ધધર્મ ભારતમાં કુદકે ને ભુકે આગળ વધતો જાય છે. સંખ્યામાં અને શ્રદ્ધામાં બૌદ્ધો વધતા જ જાય છે જ્યારે આપણે વર્તમાન સ્થિતિ સાચવી શકીએ તેય કાફી છે. શું જેને સમાજના કાર્યકર્તાઓ વર્તમાન પરિસ્થિતિથી અનભિજ્ઞ છે ? જૈન સમાજની ઉન્નતિને તેમને વિચાર સરખે પણ નથી આવતો ? આજે જૈન સમાજના સૂત્રધારે લગાર જાગે અને જુઓ દુનિયામાં શું ચાલી રહ્યું છે? છતરધર્મો સ્વધર્મના પ્રચાર માટે પ્રયત્નો કરે છે. અત્યારે જૈન ધર્મના પ્રચારની આ સુવર્ણ તક જવા દેવા જેવી નથી. અસ્તુ. અહીં બધું બારીકીથી જોયું. બૌદ્ધ સાધુઓને મળ્યા. તેમના આચારવિચાર પણ જોયા. તેઓ દિવસમાં જમે છે એક જ વાર, પરંતુ પિલ એ છે કે ગમે ત્યારે રાત્રે કે દિવસે ચા, કૂટ, દુધ આદિની છુટ છે. બાકી બુટ, મોજા અને પિસા પણ રાખે છે. અહીંથી વિહાર કરી અયોધ્યાછ તરફ આગળ વધ્યા.
(ચાલુ)