Atmanand Prakash Pustak 031 Ank 07

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 7

અમારી પૂર્વદેશની યાત્રા.
૧૫૭
ત્યાંથી વિહાર કરતા ત્રણ માઇલ લાંખી પટવાળી સાનભદ્રા ઉતરી ધીમે ધીમે બનારસ આવ્યાં. આ સાનભદ્રા ઉતરતાં પશુએને જે ત્રાસ અને દુ:ખ પડે છે તે અવણુનીય છે. નરકનાં દુ:ખા તેા છે જ, પરન્તુ આ દુખ જેવું તેવું ભયંકર નથી. એ દુઃખ જોઇ પાષાણુહૃદયી માણસ પણ રડી પડે, નાસ્તિકને પણ આસ્તિક બનાવે, પુનર્જન્મ, પુણ્યપાપ, ક આદિ ન માનનારાને પણ એક વાર માનવું પડે તેવું કરૂણાજનક અને છતાંય ભીષણ દૃશ્ય જોવાય છે, એ દૃશ્ય ગરમીની ઋતુમાં તે વધુ ને વધુ ભયંકર દુઃખમય બનતું જાય છે.
બનાસ—અમે પુનઃ આવ્યા બધા સ્થાનાની યાત્રા કરી અંગ્રેજી કાઠીમાં જ ઉતર્યાં હતા. પાછળની બધી જમીન-મકાન ભાડે અપાઇ ગયેલ છે. એક મહાન પાઠશાળામાં જયાં બ્રહ્મચારી બાળકા અને સાધુએ જ રહેતા ત્યાં આજે ગૃહસ્થા ભાગ ભગવે છે, ડુંગળી, બટાટા અને અભક્ષ્ય ચીજો વપરાય છે. અમે તે ત્યાંસુધી સાંભળ્યુ કે માંસાહાર સુદ્ધાં થાય છે. ભાડુતા પણ સામાન્ય મુસ્લીસ કુલીએ જ રહેલા છે. મ ંદિરમાં અને ગુરૂમંદિરમાં ધૂળ અને જાળાં બાઝી ગયાં છે. કૈાઇ જાતની વ્યવસ્થા નથી. ગુરૂમંદિરમાંથી ધૂળ તે દિવસે કઢાવી હતી. બાકી મકાન ઢિનપરદિન જીણુ થતુ જાય છે, અને તેમાં વળી બાકીનુ પુરૂં કામ વાંદરા કરે છે. જાળી અને કઠેરા. ખારી અને બારણાં તેડી નાંખી કામ વધારે છે. તેના માલેકા હજી પણ સમજે તેા સારૂં. મૂળ માલેકાએ કાંઇ પોતાના માટે મકાન લીધું ન હતું. આજે તેમના વશો શામાટે મમત્વ રાખી મકાનને વિનાશના મુખમાં હામી રહ્યા છે? ત્યાંના જેને પણ કહે છે કે અમને સેાંપી દે. અમે તેમનું નામ રાખી ધર્મશાળા કરી, જર્ણોદ્ધાર કરીએકરાવીએ પણ......ભાઇના મગજમાં તે વાત નથી ઉતરતી. છેવટે આ. ૪. પેઢીને સાંપે. અહીં એક જૈન વિદ્યાલયની આવશ્યકતા હું બતાવી ગયા છેં. શાસનદેવ બધાને જાગૃત કરી સદ્દબુદ્ધિ આપે.
બનારસમાં મદિરાની વ્યવસ્થા સારી નથી . ભૌની ઘાટમાં ઝાડું પણ રાજ નીકળે છે કે કેમ એ પ્રશ્ન છે. કુતરા અને વાંદરા બગાડી જાય છે તે કાર્ય સાક્રુ પણ નથી કરાવતું. ભદેશનીના ધાટ પ્રતિદિન ગગાના મુખમાં હામાતા જાય છે. સહસ્ર સહસ્ત્ર છાએ ભાગીરથી મદિરને અને ધાટને ગળી જવાની તૈયારી કરી રહેલ છે. જૈન સધ સવેળા જાગૃત થાય અને પુરાણા તીર્થસ્થાનનું રક્ષણ કરે એ જરૂરી છે. કલકત્તાના શ્રી સંધ ઘણી વાર મેાટી મેટી વાતેા કરી મોન રહે છે, હવે વધારે સમયનું મૌન અને મેદરકારી એ ઘાટના વિનાશને આમંત્રણ કરવા બરાબર છે. આપણા જ પ્રમાદ, આળસ, ઉપેક્ષાભાવથી આપણે તી ગુમાવીશું. એક સાધનસ ંપન્ન સમાજ પ્રાચીન તીર્થસ્થળના વિનાશની અણીના સમયે પણ ઉપેક્ષાભાવ રાખે એ કેટલા દુઃખ અને શરમની વાત છે! દાનશૂર ધર્મીભકત જૈન સમાજ આજ શું કરે છે? જ્યાં જરૂર નથી ત્યાં ભરતામાં ભરાય છે; ખાલી ક્ષેત્ર-સ્થાનની સામુ જોવાની પણ પુરસદ નથી. બે-ત્રણ મંદિરા બાદ કરતાં બનારસનાં બીજા મંદિરામાં બરાબર રાજ પૂજા પણ થતી હશે, કચરા નીકળતા હશે કે ક્રમ તેની પણ અમને શંકા થઇ. બનારસનું વિશેષ વિવેચન પહેલાં આપી ગયેલ છું. ગંગા કિનારે એક બીજું પણ જૈનમંદિર જોયું, જેમાં પહેલાં નેમનાથ ભગવાનની પાદુકા હતી. અત્યારે તે જૈનેાના કબજામાં નથી. તેને દત્તાત્રયની દેરી કહેવાય છે. પણ ખરી રીતે જૈન મદિર જ છે.