________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મદ-માન-અભિમાન,
૧૧૩
ચક્રીએ કરવાથી પખંડને ધણી છતાં હાથી, ઘોડા, રથ સર્વ સમુદ્રમાં ગયું. આવા આવા મહાપુરૂષને અભિમાને છોડ્યા નથી તે પામર મનુષ્ય કઈ વિસાતમાં!!! જેથી તન, ધન, યવન, રાજ્ય, વગેરેને અહંકાર ન કરો, કારણ કે તે અસ્થિર અસત્ય અને ક્ષણમાં વિણસાઈ જાય તેવું છે.
ઉત્તમ, મધ્યમ, કનિષ્ઠ જાતિ, ઉચ્ચ નીચ કુળ, સંપત્તિ કે ગરીબાઈ લાભ કે ગેરલાભ, બળવાનપણું કે નિબળપણું, સુરૂપ કે કુરૂપ, જ્ઞાની કે અજ્ઞાનીપણું, તપસ્વીપણું કે અતપસ્વીપણું એ બધી બાબતે શુભ કે અશુભ કર્મ ઉપર આધાર રાખે છે, તે નકામું અભિમાન કરી, પાપને સંચય કરી, નરકની વેદના ભેગવવી પડે એમ જાણી રૂપી શાખાને વિસ્તારનારા, ગુણરૂપી મૂળને ઉખેડનાર એવા મદરૂપી વૃક્ષને મૃદુતારૂપી નદીના પ્રવાહ વડે જડમૂળથી ઉખેડ કે જેથી મનુષ્યને વિનયની પ્રાપ્તિ થતાં મિક્ષ સમીપ આવે.
જે જે મનુષ્યએ આઠ પ્રકારમાંથી કોઈપણ મદ કર્યો છે તે તે બધા દુર્ગતિમાં ગયા છે અને જગતમાં પ્રાણીઓ અભિમાન કરવાથી છેવટે દુઃખી થયા દેખીયે છીએ. જગતમાં સૂર્ય, ચંદ્ર મેટા કહેવાય છે જેથી રાહુથી ગ્રસાય છે, તારા લઘુ કહેવાય છે તેને રાહુની ભિતિ નથી. કી જનગંધી કહેવાય છે, લઘુ ગણાય છે તે જ્યારે છ રસને સ્વાદ સુગંધયુકત લઈ શકે છે ત્યારે હાથી મેટાઈ ધારણ કરેલ હોવાથી તે શુંઠવડે ધૂળ પોતાના શિર ઉપર ઉડાડે છે. બીજને ચંદ્રમા લધુ કહેવાતા છતાં સૌ જગ જેવા નીકળે છે ત્યારે પૂનમને ચંદ્રમા માટે કહેવાય છે ત્યારે તેની ક્ષીણ કળા થવા માંડે છે. મનુષ્યના શરીરમાં નાક, શ્રવણ (કાન) ગુરૂપણું ધારણ કરે છે ત્યારે તેનું છેદન કરવામાં આવે છે, પરંતુ પગ જયારે લઘુ કહેવાય છે ત્યારે તે પૂજન કરાવે છે. બાળક જ્યારે નાની ઉમરનો હોય છે ત્યારે રાજ્યના રાણવાસમાં જાય છે ત્યારે સખીઓ મળી રમાડે છે અને તે જ બાળક જ્યારે મેટે થાય છે અને જે રાણીવાસમાં જાણ્યા વગર જાય છે તે શીશ કપાવે છે. આ બધુ લઘુતા નહિં ધારણ કરવાથી બને છે, માટે દરેક મનુષ્ય પૂર્વકાળે થયેલા પુરૂષપ્રધાન વૈર્ય, ગાંભીર્યાદિ અનંત ગુણવાળા ગૌતમ, સુધર્મા આદિ મહાપુરૂષોના કરતાં પિતાનું અત્યંત લઘુપણું ભાવવું. સુકર્મ જનિત મળેલ વિભવ, વિલાસ, સંપત્તિરૂપ વગેરેનું પણ અભિમાન ન કરતાં કર્માજનિત તે માની, મૃદુતા ધારણ કરી વિનય છે કે ધર્મનું મૂળ અને મેક્ષ મળવા માટે પ્રથમ ગુણ ગણાય છે તે પ્રાપ્ત કરવો.
આત્મ વલભ.
For Private And Personal Use Only
