________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અમારી પૂર્વ દેશની યાત્રા.
૧૮૩
',
અને મજુરામાં ગરીબાઇ વધારે છે. આમાં મૂળ કારણ આળસ છે. ‘‘હાત્ છીકી તમા–તેડી આ છે ભાજી ? આ છંદો દરેક કાર્યોમાં સંભળાય છે. આજ બંગાળમાં ક્રાન્તિળ પુરજોશમાં છે તેનુ મુખ્ય કારણ ગરીબાઇ છે, જ્યાંસુધી રોટી નહિં મળે ત્યાંસુધી આજ દશા રહેવાની છે, તેમજ ક્રાન્તિદળવાળા જલ્દી ફૂટી જતા હોય, ભડાફેાડ થતી હાય તે પણ દરિદ્રતા દેવીને જ પ્રતાપ છે. અહીં ગુજરાત કરતાં B, A. M. A. ધણા મળશે પણ અંદર જૂઓ તે લાગ્યા વિના નહિં રહે. જે ગાળ એકવાર મહાન સમૃદ્ધિશાલી અને ખેતી ધાન દેશ ગણાતા ત્યાં આજે આમવર્ગોમાંથી લક્ષ્મીદેવી રીસાઇ ગયાં હૈય તેમ ભાસે છે. પ્રજા દિનરદિન નિ`લ, આળસુ, અને દરદ્ર થતી જાય છે. મહાત્મા ગાંધીજીના શબ્દોમાં કહું તે ભારત એટલે મુખ, કલકત્તા, મદ્રાસ, કરાંચી, અમદાવાદ કે દિલ્હી નહિ કિન્તુ તેનાં ગામડાં જ ખરૂં ભારતવષ છે; એની પ્રતીતી અનુભવી સિવાય ખીજાને નહિં થાય. ઘેાડા વિષયાંતર થયેા હવે મૂળ મુદ્દા ઉપર આવું.
કલકત્તાથી નીકળ્યા પછી વર્ષાને અંગે ભાતપાડા ત્રણ દિવસ રાકાવું પડયું હતું. અહીં નવયુવાન ઘણાં બેંગાલીના પરિચય થયા હતા. સરલતા અને માધુની મૂર્તિસમા તે નવયુવાનને અહિંસા ધર્મને ઉપદેશ આપતાં અમને ઘણા આનદ આવતા. અહિંસાને ઉપદેશ પ્રેમપૂર્વક સાંભળે, સામી દલીલા કરે અને અન્તે સત્ય વસ્તુ સમજાતાં તરત જ સાગન લ્યે કે-શપથ લ્યે કે આજથી માંસ, મછલી અને ડીમ (ઈંડા) નહિં ખાઉં. બંગાળમાં પ્રાયઃ દરેક ઘેર નાની નાની તળાવડી હોય છે અને તેમાં માછલાં પુષ્કળ થાય છે. બંગાળી આને જલલજડાડી માની પ્રેમથી ખાય છે તેમના ખારાક જ પ્રાયઃકરીને ચાવલ અને માછલી ડ્રાય છે. માત્ર ચૈતન્ય સંપ્રદાયના કેટલાક સજ્જતા અને વિધવા સ્ત્રીને છેડી આબાલવૃદ્ધ દરેક માછલી ખાય છે. જમણવાર અને તહેવારામાં પણ આ વસ્તુ મુખ્યતાએ હોય જ. ઘરની તલાવડીમાં જુએ કે મેટા તળાવમાં જુએ ન્હાય ત્યાં, પાણી પીવે તેવું, લઘુનીતિ અને વડીનતિ પણ ત્યાં જ કરે અને માછલાં પણ તેનાં જ ખાય, વાસણ અને કપડાં પણ તેમાં જ સાફ થાય, ગંદકીને અશુચિના પાર ન મળે પણ ચાખ્ખાઇ-બ્રુઆશ્રુત માટે આડ ંબર પણ ઘણા, અમને તે આ પ્રકારના ધણા અનુભવેા થયા છે પણ અહીં તેને ઉતારવાનું સ્થાન નથી
ભાતપાડામાં તે ઘણા નવયુવાનાને માંસાહાર છેડાવ્યા છે. તેમાં માંસ માછલીને તે સરલતાથી ત્યાગ કરતા, પરન્તુ ડીમ (ઇંડા) છેડવાં બહુ કઠણ પડતાં. ઇંડાને ફળ જ માને, અન્તે ઘણી સમજાવટ પછી સમજતા અને તેને પણ સહર્ષ ત્યાગ કરતા. અહીંથી વિહાર કર્યો ત્યારે ઘણા યુવાને વળાવવા આવેલા અને થાડા તેા ત્રણ મુકામ સુધી સાથે આવ્યા, અને કલકત્તા તપગચ્છ ઉપાશ્રય ઉપરના મદિરના પ્રતિષ્ઠામહાત્સવ ઉપર પણ આવેલા. તેએમાં ધાર્મિક સરકારાની ઓછાશ હોય છે પણ સારા ત્યાગી અને વિદ્વાન સાધુઓની છાપ બહુ જ જલ્દી પડે છે. પરિચય ન હોય ત્યાંસુધી જૂદી વાત પરન્તુ પરિચય થાય અને ત્યાગી ને વિદ્વાન્ સાધુ જાણે તેા તેનુ ગૌરવ અને સન્માન પણ ઘણું કરે.
ભાતપાડાથ વિહાર કરતા રાણાધાટ થઇ ધીમે ધીમે અમે કૃષ્ણનગર આવ્યા. કૃષ્ણનગર-આ નગર અંગાળમાં બહુ જ પ્રસિદ્ધ સ્થાન ગણાય છે. નદીયા શાન્તિના
For Private And Personal Use Only
