________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
२६०
શ્રી ખાત્માન પ્રકારૢ.
પ્રશ્ન—નિગેાદના જીવે સમસ્ત લેાકમાં વ્યાપીને રહેલા છે તે ઘનીભૃત [ ગાળા જેવા ] થતાં દૃષ્ટિપથ [ જોવા ] માં કેમ આવતા નથી ?
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ઉત્તર—નિગેાદના જીવા અતિસૂક્ષ્મ નામકર્મના ઉદયથી એક શરીર આશ્રિ અનંત રહેલા છે તથાપિ ચચક્ષુથી દેખાતા નથી. જેમ ગધા ( વજ્ર ), કલેવર અને હિંગ વગેરેની બહુ પ્રકારની ગંધ પરસ્પર મળીને રહ્યાથી અન્ય વસ્તુને અથવા આકાશને સકીંતા થતી નથી, તેમ નિાદ જીવાના પરસ્પર આશ્લેષ ( મળવા ) થી તેમને પેાતાને સદાકાળ અતિ ખાધા રહે છે પણ અન્ય વસ્તુને તથા આકાશને સકીતા થતી નથી. જેમ ગંધાદિક વસ્તુની સત્તા નાકથી સમજાય છે પણ આંખથી જોઇ શકાતી જ નથી તેમ નિગેાદના જીવા શ્રીજિનવચનથી મનવડે જાણી ( માની ) શકાય પણ જોઇ શકાય નહિ. કેવલજ્ઞાની તેમને જોઇ શકે, જેમ સર્વોત્ર ઉડતી અતિ સૂક્ષ્મ રજ આંખે દેખાતી નથી અને રાશીભૂત થતી પણ જણાતી નથી; પરન્તુ આચ્છાદિત ( પાથરેલા ) વસ્ત્રપ્રદેશના છિદ્રમાં પડેલાં સૂર્યકિરણાનાં પ્રતિબિંબેમાં ઉડતી ત્રસરેણુ દેખાય છે, તેમ નિગેાદના વા દિવ્ય દષ્ટિથી દેખી શકાય છે.
પ્રશ્ન-નિગોદાદિ જીવ આહાર કરે છે છતાં તે કયા ગુણને લીધે ગુરૂતા પામતા નથી ?
ઉત્તર—જેમ પારા વિવિધ ધાતુઓને ખાતા છતાં ગરિષ્ઠતા [ભારેપણાને પામતેા નથી, ચંપાના પુલથી વાસિત અથવા કૃષ્ણાગરૂ ધૂપથી ધૂપિત વસ્ત્ર મૂલભારથી ગુરૂતા પામતું નથી, એક તાલે સિદ્ધ કરેલા પારા સાતેલા સાનુ પચાવી જાય તે પણ તેનુ તેલ વધતું નથી અને પખાલની અંદર પવન ભરવામાં આવે તેમ છતાં તેનું વજન વધતું નથી, તેમ જીવ પણ આહાર કરતા છતાં ગુરૂતામાં વધતા નથી.
પ્રશ્ન—નિગેાદના જીવો કયા કર્મોથી અનંતકાળ સુધી અતિ દુખિત હૈાય છે?
ઉત્તર—આ સંબંધી સંપૂર્ણ વિચાર જણાવવાને કેવલી સિવાય કોઇ સમ નથી. તાપણુ તેના આશય સમજાવવા સારૂં કિંચિત્ ક પ્રકાર કહેવામાં આવે છે. નિગેાદના જીવા સ્થૂલ આશ્રવ સેવવાને સમ નથી પરન્તુ તે એક એકને વિધીને એક એક શરીર આશ્રિ અનંત રહેલા છે; પૃથક પૃથક દેહરૂપી ગૃહથી રહિત છે, પરસ્પર દ્વેષના કારણ-ભૂત તેજસ કાણુ શરીરમાં સંસ્થિત છે અને અત્યંત સંકીણું નિવાસ મળવાથી અન્યેાન્ય વિધીને નિકાચિત વેર બાંધે છે, જે પ્રત્યેકને અનંત જીવા સાથે ઉગ્રપણે બંધાય છે, હવે જ્યારે એક જીવે એક જીવ સાથે
+ Air Pump થી તદ્દન વા રહિત કરેલી-Vacuum યુકત વસ્તુ જેવી નિહ પણ સાધારણ રીતે ખાલી કહેવાતી અને પછીથી પવન ભરેલી પખાલ સમજવી.
For Private And Personal Use Only
