Atmanand Prakash Pustak 028 Ank 04

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 8

દ્રવ્ય ગુણ પર્યાય-વિવરણ. OEOEO3030303030800
ॐ द्रव्य गुण पर्याय-विवरण* ।
છે
T°
(ફકત આત્માનંદ પ્રકાશ માટે ) (લે. શંકરલાલ ડાયાભાઈ કાપડીયા-સુપરીન્ટેન્ડેન્ટ, શ્રી જૈન ગુરૂકુળ, પાલીતાણા.)
અનુગ વિચારણું. Sિ જે ન શાસ્ત્રમાં ચરણકરણાનુગ, ગણિતાનુગ, કથાનુયોગ અને
દ્રવ્યાનુગ એવા ચાર અનુગ સૂત્રાર્થ વ્યાખ્યાન અર્થે
કહ્યા છે તેમાં દ્રવ્યાનુગ સર્વથી શિરોમણિ અને સર્વોત્તમ છે. કહ્યું છે કારણ કે તેનાથી સ્વપરનું જ્ઞાન થાય છે અને તેના
આચરણથી, તેમાં લીન થવાથી ઘણા આધાકર્માદિ દોષ લાગતા નથી. દ્રવ્યાનુયોગ તે સ્વ સમય પરિજ્ઞાન, આત્મિક-અનુભવ અને
* આ લેખ લેખકની રજા સિવાય કેઈએ છપાવવો નહિ.
નોટ – શ્રીમાન મહામહોપાધ્યાય શ્રી યશોવિજયજી મહારાજે “ દ્રવ્ય ગુણ પર્યા. યને રાસ ” ચેલો અને તેનું જેન વિજય પત્રના અધિપતિ સગત મોહનલાલ. અમરશી શેઠે વિવેચન કરેલું છે તે ઉપરથી આ લેખ વિવેચન કર્તાના લખાણ ઉપરથી મનન કરી તે અનુસાર તેને ભાવાર્થ પ્રાયઃ તેના શબ્દમાં સરલ અને ટૂંક સ્વરૂપમાં જેનજનતા સમગ્ર રજુ કરેલ છે જેથી તેના અભ્યાસી ઘણું લાભ લઈ શકે અને આવા અપૂર્વા અને અદ્વિતીય ગ્રંથો જે પ્રાયઃ કબાટમાં મુકી રખાય છે તેના બદલે તેને છુટથી અને બહોળા પ્રમાણમાં ફેલાવો થાય તે જ પરમાર્થ હેતથી આ લેખની પ્રવૃત્તિએ જન્મ લીધો છે. આ લેખમાં ગ્રંથકર્તાના આધારે વિવેચન કર્તાની મતલબ સિવાય કોઈપણ જાતની મતિ કલ્પનાને અવકાશ આપ્યો નથી, છતાં તેમાં કંઇ દેષ કે ક્ષતિ જણાય તે લેખકને જણાવી આભારી કરશે. આ લેખમાં વિવેચન કર્તાના પુસ્તકમાંથી પાના ૧ લાથી તે ૨૩ પાના સુધી ભાવ આલેખવામાં આવે છે. બાકીનો હવે પછી આ જ માસિકમાં આપવામાં આવશે.
આ રાસ વિષે એક એવી દંતકથા છે કે અન્યમતના આચાર્યોએ જેનોના રાસનું ઉપહાસ્ય કર્યું હતું, તેથી શ્રીમાન યશોવિજયજી ઉપાધ્યાયે આ ન્યાય અને દ્રવ્યાનુયોગનો ગહન વિષય એક સાદા રાસના આકારમાં રચીને તૈયાર કર્યો અને મહાન તત્વજ્ઞાન-વિધાનોને પણ તેમણે હેરત પમાડી દીધા. આ ભાષારૂપે રચાયેલા ગ્રંથ પરથી સમર્થ જ કવિએ દ્રવ્યાનુયોગ તર્કશુ નામ સંસ્કૃત ગ્રંથ લખેલે છે અને તેના ઉપર ટીકા લખેલી છે. શ્રીમા મહોપાધ્યાયજીએ ન્યાયના અપૂર્વ પ્રથે લખેલા છે તે પૈકી આ દ્રવ્યગુણ પર્યાયને રાસ એ પણ ઘણો ગહન અને અપૂર્વ ગ્રંથ છે.
S. D. Kapadia.