________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
-
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
EFFFFFFFFFFFFFF ક જ્ઞાતિ અને તેનો ઉદય.
(ગતાંક ૫૪ ૬૫ થી શરૂ.) છે ટલીક નાતે માં હજુ પરદેશગમન કરવાની છૂટ આપવામાં નથી આવી. તેથી જ્ઞાતિબંધુઓ પરદેશ જઈ પિતાને વાણિજ્ય અને ઉદ્યોગ વધારી શકતા નથી. આપણુ પુરાણ કથાઓમાં
ઘણીવાર પરદેશગમન કરેલા માણસોની વાત આપણે સાંભળી છે. આપણા પૂર્વજો પરદેશ સાથે છુટથી વેપાર કરતા હતા. હાલ જે વાંધો અગાડી કરવામાં આવે છે તે ધર્મભ્રષ્ટતાને છે. પરદેશમાં પણ તીવ્ર ઈચ્છાવાળો માણસ પોતાને ધર્મ જાળવી શકે છે. પરદેશગમન માટે જ્ઞાતિબાહકાર હવે વ્યાજબી નથી.
ઉપર આપણે કેટલાક કુરિવાજો અને ધારાઓ દૂર કરવાનું સૂચવ્યું. આમાંથી જે જ્ઞાતિને જે લાગુ પડે છે અને તેવા બીજા રિવાજો દૂર કરવા પ્રયત્ન કરવો જોઈએ. આ જ રસ્તે જ્ઞાતિઉદય સહેલાઈથી થઈ શકશે. ઘણા લાંબા કાળથી આપણા દેશમાં સ્વાર્થ રહિત એકબીજાને મદદ
કરવાની પ્રથા પ્રચલિત છે. જ્ઞાતિ બંધારણને મુખ્ય પાયે જ્ઞાતિ સેવા સેવાધર્મ છે એમ આપણને લાગે છે. જ્ઞાતિજન સમયે કેમ થાય? શાક સમારવાની અને પીરસવાની રીતિઓ હજુ આપણે ઘણું
જ્ઞાતિઓમાં જોઈએ છીએ. એમાં નાના મોટાને કે ઘણીવાર રાયરંકને વિચાર સરખે પણ કરવામાં નથી આવતું. આ પદ્ધતિ ફક્ત અમુક વતનમાં જીવને ધર્મની જે શક્તિ હોય તે સમુચિતશક્તિ કહેવાય છે. આથી વ્યવહારનયથી જોઈશું તે માલુમ પડશે કે દરેક કાર્યની ઓદ્ય અને સમુચિતરૂપ અનેક શકિતઓ એક દ્રવ્યમાં હોઈ શકે, કારણ કે જે વ્યવહારનય છે તે કાર્ય કારણના ભેદને માનનારે છે, નિશ્ચયનયની અપેક્ષાએ દ્રવ્ય અનેક કાર્ય અને કારણેથી સંયુક્ત હોય છે છતાં દ્રવ્ય પતાની સ્વાભાવિક શક્તિવાળું છે એમ નિશ્ચય કરાવે છે, કારણકે જો તેમ ન થાય તે સ્વભાવભેદ થવાથી-દ્રવ્યભેદ પણ થાય. નિશ્ચયનયને કાય કારણભેદ લાગી શકતો નથી, કારણકે દ્રવ્યના અનેક સ્વરૂપ આદિ અને અંતમાં નથી તે તે વર્તમાનકાળે પણ ન હોઈ શકે. દ્રવ્યની સાથે જે ગુણ રહે છે તેવા ગુણ દ્રવ્યની તેમ ક્રમભાવિ પર્યાની વ્યક્તિઓ અનેક પ્રકારની છે. દિગંબરે ગુણને શક્તિરૂપે માને છે તે યથાર્થ નથી.
(ચાલુ)
For Private And Personal Use Only
