Atmanand Prakash Pustak 025 Ank 10

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 9

જૈન દષ્ટિએ વિજ્ઞાનયુગ.
૨૪૩
જૈન દષ્ટિએ વિજ્ઞાનયુગ.
*( અનુસંધાન અંક ૮ માના પાના ૨૦૩ થી.) જિન દર્શનમાં બ્રહ્મચર્ય જેવા જીવનના અતિ ઉપગી વિષયને અગ્રસ્થાન આપવામાં આવ્યું છે તે દૈવિ સંપત્તિ વિભૂષિત વિષય છે. માનસિક ઉત્ક્રાંતિમાં તેના જે અગત્યનો કોઈ વિષય સ્થાન ભોગવતા નથી. જીવનના ઉત્કર્ષ અર્થે માનસિક ઉત્ક્રાંતિનું અંતિમ ધ્યેય મેક્ષ છે, જેની પ્રાપ્તિ અર્થે જૈન ધર્મમાં પંચમહાવ્રતની ઉદ્દઘાષણ કરી છે. જેમાંનું એક અતિ ઉપયોગી વ્રત છે. તેના નૈસર્ગિક, નૈષ્ટિક વિગેરે ઘણું ભેદો પ્રભેદો વિસ્તારપૂર્વક જૈનાચાર્યો લેખિત પુસ્તકમાં વર્ણવ્યા છે. તેના પરિશીલનથી અદ્વિતીય અને અગમ્ય તેમજ નવે નિધાન જેમ પ્રગટ થાય છે તેમ તેમના અભાવે અગણ્ય નુકશાને પ્રભવે છે, તે વિગેરેનું સ્કૂલ અને સૂમ સ્વરૂપ બુદ્ધિગમ્ય અને જ્ઞાનગમ અવલોકવામાં આવે છે. તેમ કૈવલ્ય દષ્ટિએ પણ તેનું સુકમમાં સૂક્ષ્મ સ્વરૂપ પણ વીતરાગ પ્રભુએ કહેલું છે. તે નીચેના દષ્ટાંતથી અવલોકવામાં આવશે.
જૈન દષ્ટિ કહે છે કે મનુષ્યના એક વખતના સંગમાં નવ લાખ જીવક બીજની (જીવોની) હાનિ થાય છે. રૂની પુણીમાં લોખંડનો ધગધગતે તપાવેલો સળીઓ નાખવાથી જેમ રેનો નાશ થાય છે તેમ એક વખતના સંગમાં ઉપર લખેલા સૂમ જીવક બીજ ની (જીવની) હાનિ થાય છે. આ વાતના સમર્થનમાં હાલનું વિજ્ઞાનશાસ્ત્ર શું કહે છે તે અવલોકીએ.
* બ્રહ્મચર્યને વિષય માનષિક જીવનમાં મુખ્યત્વપણે ભાગ ભજવી રહ્યો છે. તેની ઉન્નતિ પર જીવનના ઉચ્ચ આદર્શોનો આધાર છે. માનવદશાને ઓળખાવનારું પણ તે વ્રત છે. માટે તેના સંબંધમાં અજવાળું પાડવું એ સમાજના નેતાઓની અને વિદ્વાનોની અત્યારે પ્રથમમાં પ્રથમ ફરજ આવી લાગેલી છે. તેના અભાવે ભારતવર્ષ અધઃપતન પામ્યું છે. અને હજી પણ જે તે બાબતનું આધુનીક પ્રજાને જ્ઞાન નહિ મળે તો છેવટે તે અધમાધમ સ્થિતિને પ્રાપ્ત થશે.
શરીર જેમ નાક વિના રોભતું નથી તેમ તેના વિના મનુષ્ય દેહ શોભતો નથી. વીર્ય—શુક્ર એ શરીરનો રાજા છે. અને તેની જેમ પ્રબળતા તેમ શારીરિક, માનસિક, અને આધ્યાત્મિક શક્તિઓની પ્રબળતા હોઈ શકે છે.
શેરડી ચાવવાથી જેમ પાછળ કુચા રહે છે, વલોણામાં માખણ જુદુ પડતાં જેમ અને છાશ રહે છે, તેવી જ રીતે વીર્ય પતન થતાં તે વખતે તેવી મનુષ્યની સ્થિતિ થઈ રહે છે તેથી કરીને તેના લોલુપ્તપણમાં મનુષ્ય હૈયાનું હીર, આંખનું તેજ અને મુખનું લાવણ્ય ગુમાવે છે, માટે