________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જેનલમ.
પ૭
રહેનારા અને તેવાજ પ્રકારના અન્ય દેવ પણ કંઈને કંઈ બાબતમાં ઉણપવાળા નજરે જોવાયા છતાં કયે બુદ્ધિમાન તેમનામાં દેવપણને આપ કરી શકે? પાસે શસ્ત્ર રાખવાથી ક્યાંતે પિતાને ભય છે એ વાતનું, અગર અન્યને હણવાની વૃત્તિનું સ્પષ્ટ અનુમાન થાય છે. સ્ત્રી સહિતની મૂર્તિ ઉપરથી અતિ કામાંધ દશાનો ચોક ખ્યાલ આવે છે. એ રીતે બીજા પણ ચિન્હ ઉપરથી, તેમજ મૂર્તિના આકાર ઉપરથી, એટલું તો સહજ રીતે પુરવાર કરી શકાય છે કે, એ કક્ષામાં વિચરતાં આત્માઓને દેવકોટિમાં નજ મૂકી શકાય. એની સામે વીતરાગ દશા સૂચક જીનપ્રભુની મૂર્તિ , એ પરથી તરતજ એમાં રહેલી વિશિષ્ટતાને ખ્યાલ આવશે. જેમાંથી રાગાદિ દૂષણે સર્વથા નાશ પામી ગયા છે એવી મૂર્તિની રચના જ, અરે ! તેની આકૃતિ જ કંઈ જુદા પ્રકારની હોય છે. આકૃતિ ઉપરથી સ્વરૂપનું સૂચન થાય છે ” એ નીતિકારનું વચન યથાર્થ છે. શાસ્ત્ર ગ્રંથે લેતાં પણ આવાજ પ્રકારની વિચિત્રતા નજરે પડે છે. એક સ્થાને અહિંસા પરમો ધર્મ:” ની વાત કરનાર ગ્રંથમાંજ બીજી જગ્યાએ યજ્ઞ માટે હોમવાના પશુના વર્ણને સાંભળી હૃદયમાં કમકમાટ આવે છે. શીળ વા ઉત્તમ પ્રકારના આચારને અગ્રપદ આપનાર શાસ્ત્રમાં જ “નિયોગ ” જેવા નિંદનીય કાર્યની વાતો વાંચતા આવા પગલે પગલે દષ્ટિગોચર થતાં વિરે માટે શું ધારવું તે સમજી શકાતું નથી. દયાની લાંબી લાંબી વાત કરનાર બોદ્ધ ધમી ઓ પણ હિંસા સેવતા જોઈ મન ગુંચવાઈ જાય છે. આવાજ પ્રકારની સ્થિતિ ખ્રિસ્તી અને મુસલમાન ધર્મ સંબંધમાં છે. ટૂંકમાં કહીયે તે ઉમદા પ્રકારના તત્વો સાથે તેવા પ્રકારનું આચરણ દેખા દેતું નથી. હાલ એ સંબંધમાં આટલા વિચારથી સંતોષ માની અંતમાં એ પર થોડો વધુ વિચાર કરીશું. પ્રસ્તુતમાં કહેવાનું એટલું જ કે ધર્મનું લક્ષણ જે પૂર્વે સૂચવી ગયા છીએ એ અનુસારના પૂરેપૂરા લક્ષણે માત્ર “જેનધર્મ” માંજ પ્રાપ્ત થાય છે. તેની સાક્ષીરૂપે “જીન ભગવાન” ની મૂર્તિ અને “જેન આગમ ગ્રંથનું સ્વરૂપ વિચારવાની સેવા કેઈને છૂટ છે. પક્ષપાતની દષ્ટિનો ત્યાગ કરી જૈન ધર્મને વિચાર કરતાં તેનું સર્વશ્રેષ્ટ પણું સ કેઇને માન્ય થાય તેવું છે.
(ચાલુ)
For Private And Personal Use Only
