________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સાંસારિક જીવન.
લાયક અને સમજુ મનુષ્યોને તો વિફલતાએથી વધારે લાભ થાય છે. ઘણે ભાગે લોકો એક બાજુએ વિફલ મરથી બને છે ત્યારે તેઓ કોઈ બીજી બાજુ લાગી જાય છે અને તે સ્થિતિમાં બહુ સારું સારું કાર્ય કરી બતાવે છે. કેટલાક અંગ્રેજ પ્રસિદ્ધ કવિઓ એવા છે કે જેઓની ઇચ્છા પહેલાં વકીલાત, ઉપદેશક વિગેરે કામ કરવાની હતી, પરંતુ તે કામમાં તેઓને સફળતા ન મળી. એ વિફળતાને લઈને તેઓ એક એવા માર્ગ ઉપર આવી ગયા કે જેની અંદર તેઓને પિતાની ઉત્કૃષ્ટ યોગ્યતાનો પરિચય કરાવવાની ઘણી સારી તક મળી, તેઓએ સારી કીર્તિ મેળવી અને ઘણે લેકોપકાર પણ કર્યો. ઉના સુપ્રસિદ્ધ લેખક પં. રત્નનાથ અને બંગાળાના પ્રસિદ્ધ કવિ મધુસુદનદત્ત પહેલાં વકીલાતના કામમાં વિફલ મનોરથ બન્યા હતા. પરંતુ તે લોકોમાં પ્રતિભા હતી, વિફલતાએ ઠોકર મારીને તેઓને જગાડ્યા અને યોગ્ય માર્ગે ચડાવી દીધા. અત્યારે ઉર્દુ તથા બંગાળી સાહિત્યમાં ઉક્ત મહાનુભાવોનાં નામ દીર્ઘકાળ પર્યત અમર રહેશે.
એટલું જ નહિ પણ ઘેર કણ અથવા વિપત્તિને સમયે પણ મનુષ્ય પોતાની બુદ્ધિ ઠેકાણે રાખીને સારાં સારાં કાર્યો કરી શકે છે. કષ્ટ સમયે મનુષ્યની પ્રતિભા જરા જોર દેવાથી ઘણી જ વિકસિત થઈ શકે છે. બધા દેશોમાં એવા મેટા લેખકે અને કવિઓ થઈ ગયા છે કે જેઓનાં નામ અત્યારે પણ લોકોમાં આદરણીય છે. પ્રસિદ્ધ ગ્રન્થ રોબીન્સન મુઝ”નો મોટો ભાગ કેદખાનામાં જ લખાયે હતો. લે. તિલકને સુપ્રસિદ્ધ ગ્રન્થ “ગીતા રહસ્ય” પણ માંડલેની જેલમાં જ લખાયે છે. લેખકને ઘણે ભાગે રાજનૈતિક કારણેને લઈને જ જેલમાં મોકલવામાં આવ્યા હોય છે. પરંતુ સર્વ દેશો અને જાતિઓમાં એટલું તે જોવામાં આવે છે કે જે લેખક વિગેરે રાજનૈતિક કારણેને લઈને જેલમાં જાય છે તેઓ જેલમાં એવાં સારાં સારાં કાર્યો કરે છે કે જેને સમાજ અને દેશ ઉપર ઘણેજ સારે પ્રભાવ પડે છે.
આપણાં ઉત્કૃષ્ટ કાર્યની સાધના કરવામાં આપણે વિફલ-મનોરથ થઈએ, આપણું ઉપર વિપત્તિ આવી પડે અથવા આપણું પ્રાણ જાય તો પણ તેનાથી આપણું કાર્યની સિદ્ધિમાં સહાયતા જ મળે છે. જે લોકો કેઈ કાર્યમાં પોતાના પ્રાણ અર્પણ કરી દે છે તેઓ પોતાના અનુગામિને રસ્તો સરળ કરે છે અને જ્યારે તેઓનું અભીષ્ટ સિદ્ધ થાય છે ત્યારે તેને યશ ઘણે ભાગે તેઓનેજ મળે છે. કેઈ કાર્યની ખાતર પરિશ્રમ કરતાં કરતાં મરનારનું મૃત્યુ બીજા લોકોને એટલા બધા ઉત્સાહિત કરે છે કે તે કાર્ય ઘણી જ ત્વરાથી પાર પડી જાય છે. ઘણા મહાપુરૂષના વિષયમાં એટલે સુધી કહી શકાય કે તેઓનું વાસ્તવિક જીવન તેઓનાં મૃત્યુના સમયથી જ શરૂ થાય છે. તેઓ મરીને જ ખ્યાતિ મેળવે છે અને બીજા લેકોને પોતાના અનુગામી બનાવે છે. રાજ્ય તરફથી જેઓને કારાગ્રહવાસની સજા કરવામાં આવે છે. તેઓના વિચારો સમાજ તથા દેશમાં સવિશેષ શીધ્ર
For Private And Personal Use Only
