________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ર૭ર
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
મુકે તે વેશ, આછીયા વિગેરે કોઈ મોટા ગ્રહના કટકા જાણવા. ના માઇલના આતરે વચલા કદની નારંગી તે બૃહસ્પતિ થશે. હું માઈલે નાની નારંગી મુકો. તે શની ગ્રહ જાણવો. ૧ માઈલના અંતરે કાજુ ફલ મુકે. તે યુરેનસ ગ્રહ ક૫, રા માઈલને ફાસલે નાનો કાજુ મુકતાં નેપશ્યનની જગ્યા પૂરાશે. આ પ્રમાણે ગ્રહોનું ચિત્ર છે. ઉપરનું માપ માત્ર દાખલારૂપ છે પણ તેજ તફાવતે તે ગ્રહ કરોડે માઈલ દૂર છે, તે ગ્રહોની આસપાસ નાના ગ્રહે ફરે છે. તેને ઉપગ્રહ અથવા ચંદ્ર સંજ્ઞાથી ઓળખાવાય છે. વળી ૧૯ મી સદીમાં પીયાજીની શોધથી નેગસેના ગણતથી સીરીસ ગ્રહ શોધાયે. ૧૮૦૨ માં ડો. એલસે પાલસ શેબે ૧૮૦ ૮ માં જુનો શોધાયે, ૧૮૦૭ માં વેષ્ટા, ૧૮૪૫ માં એસ્ટ્રા અને સને ૧૮૪૬ માં નેપચુન ગ્રહ શોધાયેલ છે. તેના વ્યાસાદી પણ શોધાયા છે. આ ગ્રહો એકમતે નિહારીથી ઘસાઈ તૈયાર થયેલાને બીજા મતે એક ખંડના કટકા રૂપે બનેલા મનાય છે. શુક્ર મંથન આગ્રાહયનદેવ વિશ્વ એ પણ ગ્રહ છે. તે સર્વ સૂર્યની આસપાસ ફરે છે. વલી પણ ધુમકેતુ, પુછડીયા વગેરે ગ્રહ છે તેના પુ છે કરેડ માઈલના હોય છે સને ૧૮૪૩ ના કેતુનું પુંછ ૧૧ કરેડ માઈલ હતું. ૧૮૬૧ ના કેતુનું ૨ ક્રોડ માઈલ હતું. ધમકેતુઓ પણ મધ્યાકર્ષણના બેલે રવી બાજુ ફરે છે. પણ ખરૂં કહીએ તો આ સંબંધે પુરૂ ખ્યાલમાં કંઈ આવતું નથી. તેઓ આકાશમાં કયાંય ચાલ્યા જાય છે ને સેંકડો વર્ષો દેખાવ દે છે. આ પ્રમાણે ઘણી સૂર્યમાળાઓ આકાશમાં છે. સેલ સત્તર મહત્વથી તેને ક્રમ સમજાય છે. જેમાંના સમજાવટના દુર મહત્ત્વના તારાઓ આપણે જોઈ શકતા નથી જે માત્ર દુબીનની મદદથી દેખી શકાય છે. ૨૮ તે બધા સૂર્યો એક સૂર્ય આસપાસ ફરે છે ને એમ એક બીજા આસપાસ ફરતાં બધા મંડલ હર્ષલના મત પ્રમાણે હરયુલીસ પુજના મધ્યમાં રહેલ (શોરી) લીરા પ્રત્યે દર કલાકે વીશ હજાર માઈલના વેગે જાય છે, તેને પહોંચતા-વધુ વર્ષ જાશે. બીજા પંડિતો દર સેંકડે ૧૦ માઈલની ગતિથી જતાં મંડલને હરકયુલર્સ પાસે પહોંચવા ૧૮ કોડ વર્ષનું માન જણાવે છે ને કહે છે કે આની પૂર્ણાહુતિનો ખરે ઉત્તર મળવો મુશ્કેલ છે. તે શોરી પણ કોઈની આસપાસ ન ફરતાં પોતાની આસપાસ રહેલ સૂર્યના આધારે સ્થિર રહેલ છે. આ પ્રમાણે વિશ્વાંડનો અંત નથી આવું કેમ ?
અધ્યાપક–આ પાસેના રાશિ ચકથી સમજી શકાશે કે પૃથ્વી છ રાશીને સ્પષ્ટ રીતે જોઈ શકે છે. હવે મેષમાં રહેલ શનિને મનુષ્ય બરાબર જોઈ શકશે. +૨૮ દક્ષિણ ક્ષેતલી ૭ મેતારો આલ્ફાસેટારી પૃથ્વીની ઘણે નજીક એટલે ર૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦ માઇલ ફાસલે છે પણ ત્યાં તોપનો ગાલે પહોંચતા ૨૦ લાખ વર્ષ જાય ને એરિયન તારા પુજન વિસ્તાર રવિથો ૨૨૦ ૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦ ગણે છે. વ્યાધમત્ર પગ છે રવી જેવડે છે. જે મૃગવ્યાધને આંટા દે છે.
For Private And Personal Use Only
