________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
વિશ્વના પ્રબંધ.
૨૭૫
પણ “ તારાઓ સ્થિર છે. ” ઈત્યાદિ અસત્ય પાઠ શીખવાય છે. પણ તારાએ ઉતાવલી કે ધીરી ધરી ગતિથી ફર્યા જ કરે છે. જુઓ રિ, રવિ, નવ, તારો હૃતિ નફર વિધા એમ ચંદ્ર સુર્ય નક્ષત્ર અને તારાઓ દરેક ઉત્તરોત્તર શીઘ ગતિવાલા છે.
સાંપ્રતકાલીન શેાધના વિરોધમતે તથા શંકાઓ નીચે મુજબ છે –વિષુવબિંદુ સ્થિર નથી. કેટલાક કારણે દરવર્ષે ૫૦–૧૭ વિકલા પાછળ જાય છે તેથી નક્ષત્ર ભવર્ષથી સેરવર્ષનાનું ? (ખ-વિ) અંગ્રેજી ફાંગલાના મત પ્રમાણે રવીગ્રહ આસમાની છે કેષ્ટનનની શોધ પ્રમાણે રવિગ્રહ સફેદ છે (વિશ્વવિજ્ઞાન) રવી સાઠ સાઠ ઘટીકાનો આંટા મારે છે તે પ્રથમ તેજ પુંજરૂપે, પછી મેતિરૂપે, ક્રમે રવી રૂપે પ્રકાશ પુરે છે. (મુગ–૧૦૬, પછી).
પૃથ્વીની ધરીનો એક ભાગ ઉત્તર ધ્રુવપર છે તે પ્રવસ્થીર છે એમ કહેવાય છે પણ ધ્રુવને સત્ય માનતાં સાવચેત રહેવું જોઈએ એમ સર હેમચંદ્ર કહે છે (જયોતિષજ્ઞાન).
સૂર્યમાળામાં પૃથ્વી ફરતી મનાય છે તેમ સુર્યાદિ ફરે છે પણ ઉદયાસ્ત નથી, દક્ષિણાર્ધ દેખાતો જ નથી પણ સુર્યને ઉદય દક્ષિણથી થાય છે (મૃગશીર્ષ પર પછી)
સંયાપ્રકાશ કેમ થાય છે. ચંદ્રની ચાલુ ગતિમાં કેમ ફેરફાર પડયે તે સમ જાતું નથી. માર્કરિને વરૂણ કક્ષાચુત કેમ થાય છે તે વિગેરે સમજાતું નથી અને તેનો ઉત્તર મળવો મુશ્કેલ છે તથા જર્મનીના ઉત્તરાંની કક્ષા હાલ ફેર વાયેલી જણાય છે તેનું કારણ પણ સમજાતું નથી. તેથી પૃથ્વીને ખરો આકાર શું છે તે માટે પણ હજુ સંદેહ છે એમ જાતિજ્ઞાનતાં કહેલ છે. ( પ૩-૫૮)
ચંદ્રકલાને ફેરફાર કેમ થાય છે? સૂર્યમાં કાલા ધાબા શું છે? બહસ્પતિમાં લાલ રંગના ચિન્હો શું છે તેના ઉત્તરમાં ગોટાલ થાય છે. કેટલાક હાલના વિદ્વાનને શુક વગેરેને મત ચંદ્ર જેવો ફેરફાર રૂપે પ્રસર્યો છે પણ ચોક્કસ થતું નથી. બુધ મંડલને એક ભાગ રવિ પ્રત્યે કેમ રહે છે તે વિચારવાનું છે.
ફેબ્રીશીયસે ૧૬૧૧ માં સૂર્યના ડાઘાની શોધ કરી છે તેઓ નાના મોટા થતાં દેખાય છે. તે કાળા ડાઘા સામાન્ય ૩ અઠવાડીયાને અને ક્યારેક ૧૫ વર્ષ સુધી રહે છે. તે ડાઘા શું છે તે ચોક્કસ થવાની જરૂર છે. બુધ બિંબ પર કાલા ડાઘા શું છે તે નક્કી કહી શકાતું નથી.
૧૮૭૬ માં રવિ પર એક નવો ગ્રહ જોવામાં આવ્યો હતો. કેઈ તેને ડાઘ કહે છે પણ સત્ય શોધ થતી નથી. કેટલાક કહે છે કે ચંદ્ર પરના ડાઘા તે દરીઆ છે કેટલાક કહે છે કે ઉંચા પર્વત છે, કોઈ કહે છે કે જવાળામુખી છે પ્રે. પિક. રીંગ કહે છે કે તે પાણીની ગરમી છે.
For Private And Personal Use Only
