________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૮ *
શ્રી આત્માનદ પ્રકાશ.
સાક્ષરોના હાથે અમુક કારણથી અત્યારસુધી બહુ જ ગેરઇન્સાફ થયે એમ જણાયું છે, અને જૈન સાહિત્ય રસિકે અને તેના પૂજારીઓ જ્યાં સુધી આ બાબત યોગ્ય રીતે હાથમાં ન લે ત્યાં સુધી એ સ્થિતિમાં ફેરફાર થવાનો સંભવ પણ ઓછે છે.
આ પરિષદની બેઠકમાં જૈન સાહિત્યના નિબંધે પરિષદ સમક્ષ વાંચવા માટે કરાયેલે પ્રયત્ન (જે યેગ્ય હતું) તે ફતેહમંદ નીવડે હ, પરંતુ જેને સાક્ષરોના નિબંધોના વાંચન વખતે તે માટે જ છેતાએ માં જે મુંઝવણ જોવામાં આવતી હતી તેથી જૈન સાહિત્યને કેટલે ગેરઇન્સાફ મળે છે તે તટસ્થ વૃત્તિવાળા છેતાઓ સમજી શકે તેવું છે. તેટલું જ નહીં પણ કેટલીક હવા તે એવી દેખાતી હતી અને કેટલાક શ્રેતાઓને તે અકળામણ એ થઈ પડી હતી કે જૈન સાહિત્યને સ્થાન મળે અથવા આ બેઠકમાં તે પર કઈ વિચારણું થાય તેથી પણ તેઓ નાખુશ થયા હોય એમ સ્પષ્ટ જણાતું હતું. જોકે જેન સાહિત્યના નિબંધ વાંચનારાઓ જૈન બંધુ પૈકી કેટલા એ કે પિતાને નિબંધ વાંચવાને બદલે મોઢેથી કેટલીક હકીકતે શરૂઆતમાં વિષયાંતર કહેવા માંડી હતી તે તે ઠીક જ નહતું. અને તેની જરૂર જ નહતી એમ અમો પણ માનીએ છીયે, પરંતુ વંચાયેલા અને નહીં વંચાયેલા લેખેના જૈન મુનિરાજશ્રી અને જૈન વિદ્વાન બંધુઓએ ઘણે શ્રમ વેઠી તે નિબંધ લખ્યા હતા અને જૈન સાહિત્યને નહીં પરંતુ ગુજરાતી સાહિત્ય માટે તેમાં કેટલુંક અજવાળું પાડયું હતું, સાથે ગુજરાતના ઇતિહાસ સાહિત્ય માટે કે ઉપયોગી સંગ્રહ કરવામાં આવ્યો હતો. તે બધા નિબંધે આ પરિષદ્ સમક્ષ વંચાયા હેત તે શ્રોતાઓ અને જેનેતર વિદ્વાનોની સમજમાં આવત, પરંતુ જયાં જેના નામ અને જેનના નિબંધો આવે ત્યાંજ જ્યાં આ કળામણ શ્રેતાઓમાં થયેલી જોવામાં આવતી હતી, ત્યાં નહીં વંચાયેલ માટે તો આશા જ શી રાખી શકાય ? મતલબકે ત્યાં આવેલ શ્રોતાઓ જેનેતર વિદ્વાનો, ( સાક્ષરને) જૈન સાહિત્યને સ્થાન આપવામાં પરિષદુ જાણે સાહિત્યની ચર્ચા કરનાર મંડળ હેવાને બદલે એક ધાર્મિક (જેનધર્મની) પરિષદ હોય તેવી થઈ જતી તેમની દષ્ટિમાં લાગતી હતી; તેટલું જ નહીં, પરંતુ તે વખતે જેન વક્તાઓ અત્યારસુધી જેનોને થયેલ ગેરઇન્સાફ માટે રીતસર ફરીયાદ પરિષદને રજુ કરતા હતા, જે સ્થિતિ જૈન સમાજને તે પસંદ કરવા એ ગ્ય તો નહોતી, આવું છતાં “ સાહિત્ય” વગેરે માસિકમાં સાહિત્ય પરિષદ્વી નજર નોંધના લેખમાં
ભાવનગરમાં તો પરાણે જેને બનાવવા પ્રયત્ન થયા. સાહિત્ય પરિષદ છે તે વાત ભૂલાઈ ગઈ ” વગેરે આક્ષેપ લખવામાં આવ્યા છે. તે જૈન સાહિત્ય પ્રત્યે અસહિષ્ણુતા બતાવે છે તેટલું જ નહીં પરંતુ જેના નામ અને જૈન નિબંધ પરત્વે પરિષદની બેઠકમાં થયેલ અગ્ય વર્તનની તે ખાત્રી કરી આપે છે.
અત્યાર સુધી જૈન સાહિત્યને જૈન ધર્મના અંગ તરીકે સાહિત્ય પરિષદ્દમાં
For Private And Personal Use Only
