________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ. જ્યાં વિક્ષેપ થતું હોય કે થયેલું હોય ત્યાં ત્યાંથી તેને દૂર કરાવવા માટે બનતો પ્રયત્ન કરો. તેમાં પોતાની સત્તાને, પોતાની બુદ્ધિ અને પિતાના વીર્યને ઉપયોગ કરવો, એમ કરવાથી તેને ગૃહસ્થધમની ગ્યતા પ્રાપ્ત થાય છે. આ પ્રકારે ગૃહસ્થના બાહ્ય અને આંતર સ્વરૂપને ઓળખનારો અને તે પ્રમાણે વર્તવા તત્પર રહેનારે ગૃહસ્થ જ ખરો ગૃહસ્થ કહેવાય છે.
ખરે ગૃહસ્થ મગ, વચન અને કામગ એ ત્રણે યેગને શુદ્ધ રીતે પ્રવર્તાવે છે. તે પોતાના મનને વિષમ કષાયના મલિન વિચારમાં પ્રવસ્તવતો નથી, નઠારા સંકલ્પ-વિકલ્પ કરતો નથી, ઇંદ્રિયના વિષયોની તીવ્ર વાંછના રાખતા નથી, કોઈનું અહિત ચિંતવ નથી, કોઈને સુખી કે ગુણી દેખી ઈર્ષ્યા કરતો નથી, પણ હદયમાં રાજી થાય છે, અને તેની પ્રશંસા કરે છે, દુઃખી જીવને જોઈ હૃદયમાં ખેદ ધરે છે, તેના દુ:ખ-દર્દ ટાળવાના બની શકતા ઉપાય યોજે છે, પાપી જીવને પાપમાંથી નિવારે છે, જે તે નિવારણ અશકય જણાય તે ખેદ ન કરતાં તે તરફ ઉપેક્ષા રાખે છે. દરેક જીવનું હિત ચિંતવે છે. પાપસ્થાનકના વિચારો ત્યજી દઈ તેનાથી વિરૂદ્ધ ઉત્તમ વિચારો કરે છે, જીવનું એકત્વ અને પૃદંગળનો અશુચિ સ્વભાવ ચિંતવે છે, હૃદયમાં સંસારના સ્વરૂપનો વિચાર લાવ્યા કરે છે, જે વિચારે આત્માને મલિન કરનારા-હાનિ પહોંચાડનારા હોય, તેનાથી મનને દૂર રાખે છે. તે અનેક પાપારંભ કરી તૃષ્ણાને વધારવા ઈચ્છતો નથી, સુખની અભિલાષા અને દુ:ખ પર દ્વેષ ધરવામાં તે તીવ્રતા રાખતું નથી. તે કેઈનું અહિત ચિંતવતું નથી, કોઈને કલંક આપવાના વિચારો કરતા નથી, માન હાનિને પશ્ચાતાપ, માયા ભાવ તરફ પ્રેમ, અને આસક્તિ એ બધાથી તે સર્વથા. દૂર રહે છે. આ શ્રાવકજ ખરો ગૃહસ્થ શ્રાવક કહેવાય છે.
હવે વ્યતિરેકથી વિચાર કરતાં માલમ પડશે કે, જે ગૃહસ્થ સંઘના સંપને તેડના હોય, પરસ્પર દ્વેષ, ઈર્ષ્યા અને કુસંપ કરાવનારો હોય, વિક્ષેપ કરાવી રાજી થતે હેય, કેઈને ગેરવાજબી રીતે પક્ષપાતપણે કે વગર વિચારે બહિષ્કાર કરવામાં આનંદ માનતો હોય, પિતાના જ્ઞાતિ, દેશ, સમાજના દુઃખ દુર કરવા તરફ દુર્લક્ષ્ય કરતે હોય, પવિત્ર ચારિત્રધારી મુનિઓને અવળે માર્ગે દોરતે હોય, તેને હથીયાર બનાવી પિતાની સત્તા જમાવતે હોય, માત્ર માન અને કીત્તિની ઈચ્છાથી સંઘ કે જ્ઞાતિને કાર્યવાહક બનતે હોય, પક્ષપાત કરવામાં ત
ત્પર રહેતા હોય, વ્યવહારની તમામ કળાને દુરૂપયેગ કરતો હોય, લોભને વશ થઈ લક્ષમીને દાસ બની રહ્યો હોય, આડંબર તથા કીતિને વધારે પસંદ કરતા હોય, પિતાની કેમની ઉન્નતિના વિચારોને પિતાના સ્વાર્થ ખાતર તેડનારો હોય, પતાની નઠારી ધારણું પાર ઉતારવાને યુક્તિબાજ બનતે હૈાય અને દેશકાળાનુસાર
For Private And Personal Use Only
