________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
૨૯
કાન દે તે સમયે જે ખ્યાતિ પ્રાપ્ત કરી હતી. તેજ ખ્યાતિ જૈન સમાજમાં શ્રી આત્મારામજી એ પ્રાપ્ત કરેલ છે. જેનામાં બ્રહ્મતેજ, ક્ષાત્રતેજ અને જૈન-તેજનુ મિલન હતું. જેના પવિત્ર ચારિત્ર–પ્રભાવે અનેક પ્રતિપક્ષિઆનાં હૃદયા પ્રત્યક્ષ આવતાં પૂજ્ય ભાવથી આ થતાં.
જૈન—સમાજમાં અજ્ઞાન તમિસ્રા વ્યાધિ હતી, આ સમાજ અને હુંકમતના ઉપદેશકા શ્વેતાંબર જૈનોને સ્વધર્મ થી પ્રચલિત કરતા, આ સમયે પંજામ આર્ય સમાજનું કે દ્રસ્થાન ગણાતું. પ્રખર ઉપદેશકા સ્થળે સ્થળે સભા ભરી ભાષા દ્વારા અનેક જનેાને પોતાની જાળમાં સપડાવતા અર્થાત દિવસે દિવસે શ્વેતામ્બર જૈનોની સંખ્યા ક્ષુણ્ણ થતી હતી. તે સમયે પન્નમમાં આર્ય સમાજ કે અન્ય વિદ્વાનના સામે જ્ઞાનમાં ટક્કર લે તેવા એક પણ સાધુ કે ગૃહસ્થ નહાતા. ચારે બાજુથી જૈન શ્વેતામ્બર સમાજ ઉપર આક્ષેપ–વૃષ્ટિ વરસતી હતી પણ પ્રયુક્તિ દ્વારા પ્રત્યુત્તર આપી શકે તેવા એક પણ વિદ્વાન તે સમયે અસ્તિત્વ નહાતા ધરાવતા. તે સમયે જૈન સમાજમાં જ્ઞાન અને ચારિત્રમાં પ્રભાવશાળી પુરૂષની અત્યંત જરૂર હતી. મજ્ઞાન તમિસ્રાને ભેદનાર જાજવલ્યમાન સૂની જરૂર હતી. તેવા કટોકટીના પ્રસંગે સ્વયંભુ રીતે સંકી અને ક્ષુદ્ર ષ્ટિ વાળા ક્ષેત્રમાંથી ઉપયુક્ત મહાન્ આક્ર્મ જ્યેાતિ પ્રકાશી ઉઠી. એક બાજુ અનેક ઢુંઢીયા–સાધુઓનુ દબાણ થયેલ છતાં, પોતે કેટલાય વર્ષે દીક્ષા પાળ્યા છતાં, પોતાની હુઢીયા—સમાજમાં અનુપમ કીર્ત્તિ પ્રસર્યા છતાં તે સર્વને પોતાના સત્ય માર્ગ આગળ તૃણુ સદેશ સમજી-ત્યાગ કરી જન્માંતર ગ્રહણ કર્યા.
જીવનને રૂપાંતર આપ્યા પછી, પ્રતિભાશાળિ, વિદ્ધોએ રચેલ શાસ્ત્ર સંગ્રહ સાદ્યંત વાંચ્ચા—અરે મનન કરી, આશય સમજી કૃતકૃત્ય થયા.
કર્મ –ચાગી હીરવિજયસૂરિ અને પ્રખર જ્ઞાન-ચેાગી યશેવિજયજીને થઈ ગયે ત્રણસેા-ચારસા વર્ષ વીતી ગયાં હતાં. તેમના થઇ ગયા પછી સમાજને જીસ્સા નિ:સત્ત્વ થતા જતા હતા. પેાતાના કર્ત્તવ્યથી પતિત પામતા હતા. પ્રમાદ અને અજ્ઞાનનું સામ્રાજ્ય વ્યાપતુ હતુ. પેાતાના શયના જીસ્સા શમ્યા હતા, વિવાદના શેખ વધતા હતા. અચિંતામાં ગૃહસ્થા દિનરાત ચિ ંતાતુર રહેતા હતા, સાધુએ પણ પેાતાના કર્ત્તવ્યથી ભ્રષ્ટ થતા જતા હતા પડિંત મટી પતિત, ઉદ્યોગી મટી પ્રમાદી, શાસ્ત્રી મટી વિતંડાવાદી થયા હતા. આ પ્રમાણે થયુ હાય એમ પ્રમાણેા નિહાળતાં તા સિદ્ધ થાય છે. નિકટ સમયમાં થઇ ગયેલા યશાવિજયમહારાજના અનેકપ્રસિદ્ધ ગ્રંથા વિનાશ પામ્યા છે. કેટલાક ગ્રંથા કાઇયે વાંચ્યા પણ નથી. એજ તેનાં જયવંત પ્રમાણેા છે.
મરણાન્ત વૃક્ષને પાણીનું સેચન અદ્વિતીય જીવન આપે છે, તેમ વિનાશમુખ પ્રતિ ઘસડાતા જૈન સમાજને તેવા પ્રાણ મેચન-માલીની અગત્ય હતી.
For Private And Personal Use Only
