________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આપણે ઉદય શી રીતે થાય ?–થઇ શકે?
૩૦૯ ગ્રંથને માન આપનારા મુનિ મહારાજાઓએ પિતાના ધર્મની ઉન્નતિને માટે અને પોતે ગ્રહણ કરેલા ચારિત્ર રત્નને નિર્મલ રાખવા માટે પરસ્પર એકતા કરવાની જરૂર છે એમ આ લેખકની નમ્રતાથી વિનંતિ છે. પ્રિય જૈન બંધુઓ, આ ત્રણ ઉપાય ગ્રહણ કરવામાં જે આપણે પ્રવૃત્ત થઈશું, તે આપણી ધાર્મિક સ્થિતિ ઉન્નતિમાં આવશે, અને તેથી કરીને આપણે સંસાર પણ સુધરશે, કારણ કે ધર્મની સુધારણા એ સંસારની સુધારણાને પાયે છે. જે આપણામાં ધમ હશે તે આપણે આપણાં સાંસારિક જીવનમાં ઉચ્ચતા મેળવી શકીશું, એ નિ:સંશય સમજવું.
R.
આપણે ઉદય શી રીતે થાય?–થઇ શકે ?
જેને ઉદય તેને અસ્ત પણ હોય તેમ છતાં ફરી પાછો તેને ઉદય થાય–થઈ શકે. જે એકાન્તવાદી હોય તે કંઈ હાનિ પ્રસંગે કોઈ એક જ કર્મ કાળાદિક ઉપર તેને દેષ ઢળી પાડે છે. તેમ આપણાથી કરી ન શકાય. આપણે તે કંઈ પણ કાર્યસિદ્ધિમાં કાળ સ્વભાવ, નિયતિ, પૂર્વ કર્મ અને પુરૂષાર્થ રૂપ પાંચ કારણેને સાથે જ માનનારા રહ્યા. જો કે કાળાદિક પ્રથમનાં ચાર કારણે અદશ્યપણે કાર્યસિદ્ધિમાં સહાયક બને છે અને ઉદ્યમ અથવા પુરૂષાર્થ પ્રગટપણે સહાયક થઈ શકે છે તે પણ પુરૂષાર્થ સાથે તેમને પણ સદ્ભાવ તે જરૂરને ખરાજ. પ્રથમનાં ચાર કારણે અદ્રશ્ય હોવાથી આપણે આધીન્ટન લેખાય. ઉદ્યમ કે પુરૂષાર્થ કરે આપણા હાથમાં (સ્વાધીન) હોવાથી તેને લાભ આપણે ધારીએ તે સહેજે લઈ શકીએ અને તેના વડે પ્રથમનાં ચાર અદશ્ય કારણેની પણ ખાત્રી કરી શકીએ. તેમ છતાં આળસ કે પ્રતાને વશ થઈ જે સઉદ્યમ ન જ સેવીએ તે જે કાર્યસિદ્ધિ કરવા આપણું મન કામના હોય તે પૂરી કરી ન જ શકાય. તેથી જ મહાપુરૂષોએ પિકારી પિકારીને જણાવ્યું છે કે “પ્રમાદ સમાન કઈ કટ્ટો શત્રુ નથી અને સઉદ્યમ સમાન કેઈ હિત મિત્ર કે બંધુ નથી.”
તેમ છતાં આવા એકાન્તહિત વચનની આજે કેટલી બધી ધૃષ્ટતા સાથે અવગણના કરવામાં આવે છે અને આપણા ભવિષ્યને બગાડી નાંખવામાં આવે છે. સમાજ કે શાસનની ઉન્નતિને ઈચ્છનાર કેઈથી આવી ભયંકર અવગણના કરી ન શકાય એથી તો આપણને ભાગ્ય ગે મળેલી અમૂલ્ય તક ગુમાવી, આપણું હાથેજ આપણ અવનતિના ઉંડા કૂવામાં પડી ઘણું લાંબા સમય સુધીના ભયંકર દુખમાં સબડી મરવાનું જોખમ ખેડવાનું જ દુર્ભાગ્ય પ્રાપ્ત થાય છે. તેથી સમાજ અને શાસન ઉદય માટે જેમના દીલમાં કંઈ પણ ખરી લાગણી જાગી જ
For Private And Personal Use Only
