________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ છોડી બીજે ઠેકાણે જતો રહે છે. ત્યારે શરીર એકલું પડી રહે છે. તે વખતે તે જડ છે. એવી આપણી પકકી ખાત્રી થાય છે. કેમકે જે વખતે તે ચૈતન્યના સહવાસમાં હતું તે વખતે તેને જરા પણ ઇજા થતી અથવા અગ્રીને સહેજ પણ તાપ લાગતે તે તેનું તેને દુઃખ થતું. જ્યારે ચૈતન્ય નીકળી ગયા પછી એ જ શરીરને પશ્ચાત કીયા માટે ગમે તેમ બાંધવામાં આવે છે, તેને જ ઉચકી લઇ જવામાં આવે છે; અને અગ્ની કે ભૂમીદાડુ અથવા જળ સમાધી કરવામાં આવે તે પણ તે વખતે તેને કંઇ પણ અસર થતી જણાતી નથી. જે જરા પણ અપાય ખમી શકતુ નહતું તે શરીરને બાળી નાંખવામાં આવે છે, અથવા દાટી દેવામાં આવે છે. તે પણ તે જરા ચું કે ચાં કરતું નથી. એ ઉપરથી આપણી ખાત્રી થાય છે કે ચૈતન્ય રહીતનું શરીર જડ છે. ત્યારે પ્રશ્ન એ ઉભે થયું કે જીવ ચેતન્ય લક્ષણ વાળો છતાં જડ અથવા અજી. વના સહવાસમાં રહે છે કેમ?
આ પ્રશ્ન ઘણું સારે છે અને તેનું સ્વરૂપ જ્યારે ઓળખાશે ત્યારેજ સ્વઓળખાણ થશે. જે બે પ્રકારના છે, એક દેહધારી અને એક દેહ વિનાના. શું દેહ વિના જીવ રહી શકે? હા. જીવ શુદ્ધ સ્વરૂપે અનંતજ્ઞાન, દર્શન ચારિત્ર અને વીર્યવાન છે, અશરીરી, અરૂપી, અવિનાશી અને કમરૂપ ઉપાધીથી રહીત છે. જે જીવોએ કર્મરૂપ ઉપાધીને પોતાના આત્મ પ્રદેશમાંથી સર્વથા કાઢી નાંખી તે નિર્વાણું થયા છે તેઓ મુક્ત યાને સિદ્ધજીવના નામથી ઓળખાય છે. તેઓ જ દેહ વિના રહી શકે છે. ચાર ગતિમાં જન્મ અને મરણથી ભમવાના સ્વભાવવાળા આ અનંત સંસારમાં તેમને જન્મ મરણ કરવા પડતા નથી. તેઓ આ જગતના અગ્રભાગે સાદિ અનંતભાગે અનંતજ્ઞાન, દર્શન, ચારિત્ર, વીર્ય, રૂપ સ્વરૂપમાં અવ્યાબાધ સુખમાં રહે છે તે મુક્ત છો સિવાયના તમામ છ શરીર સાથે રહેનાર છે. તેથી હું ચૈતન્યવાન છતાં જડ એવા શરીર સાથે રહેનાર છું એમ પ્રતિતી થાય છે.
ત્યારે આ શરીર બનાવ્યું કેણે ? એ પ્રશ્ન તુરત જ ઉભે થાય છે. આ પ્રશ્નના જવાબની વિચારણા કરતા પહેલાં એ વાત જાણવાની જરૂર છે કે આ દેહમાં જીવ આ ક્યાંથી ? અથવા જીવ નવીન ઉત્પન્ન થાય છે ? એ બે વાતે ધ્યાનમાં આવ્યા સિવાય એ પ્રશ્નને ખુલાસા થઈ શકશે નહીં.
જીવને કોઈએ બનાવ્યું નથી. તે અનાદિકાળથી છે. એટલે ભૂતકાળમાં હતું, વર્તમાનમાં છે, અને ભવિષ્યમાં કાયમ રહેનાર છે. એ જીવને કેઈપણ કાળે નાશ થવાનું નથી. આપણે જીવેને મૃત્યુ પામતા જોઈએ છીએ, પરંતુ ખરી રીતે તે જીવ મૃત્યુ પામતું નથી અથવા તેને નાશ થતું નથી. ફક્ત વર્તમાન શરીરમાં થી નીકળી બીજે કઈ ઠેકાણે ફરી જન્મ લે છે. જીવ નીકળી ગયા પછી મૃત્યુ પામે
For Private And Personal Use Only
