________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
કથની કથવા માત્રથી શું વળવાનું છે?
૩૫ - કથની કથવા માત્રથી શું વળવાનું છે? રહેણીએ રહેવાથી જ
સિદ્ધિ છે.
રૂડી રહેણી-કરણ વગર કેવળ લોકરંજનાથે કથની કરવી નકામા જેવી છે; કેમકે તેથી કંઈ વળતું નથી. તેવી લુખી કથનીની કશી રૂડી અસર તા ઉપર ભાગ્યેજ થવા પામે છે. વધારામાં તે વખતે તેવી લુખી વાતો કરનારા વાયડામાં આપે છે. તેથી જ જ્ઞાની પુરૂષે પ્રથમ પિતાની જ જાતને સુધારી લેવા ભાર દઈને કહે છે, કેમકે તેથી જ પિતાને તેમજ પરને લાભ થઈ શકે છે. જેની રહેણી કરણ રૂડી હોય છે તેના વચનનો પ્રભાવ બીજા ઉપર સારો પડી શકે છે. વખતે તે મન જ ધારણ કરે છે, તો પણ તેનું રૂડું ચારિત્ર-આચરણ દેખી લો કે તેનું અનુકરણ કરતાં શીખે છે. તેથીજ શ્રીમદ્દ હેમચંદ્રસૂરીશ્વર જેવા સમર્થ પુરૂષે ઠીક જ કહ્યું છે કે “જે કોઈ અન્ય જનેને કેરી શિખામણ દેવામાં જ ચતુર હોય તેમને માણસની પંકિતમાં જ કોણ ગણે છે? જે કોઈ પોતાની જાતને જ રૂડી શિખામણ દઈ સુધારી શકે છે તેમને જ ખરા માણસની પંકિતમાં અમે લેખીએ છીએ.” મતલબ કે પરદેશે પાંડિત્ય બતાવવાથી આપણું કશું વળે એમ નથી. પોતાની જાતને જ (પિતાનેજ ) પ્રથમ કેળવી સણી બનાવી લેવાથી જ પોતાનું તેમજ પરનું હિત થઈ શકે છે. ચિદાનંદજી મહારાજે એવાજ ઉત્તમ આશયથી “કથની કથે સહુ કેઈ, રહેણ અતિ દૂરલભ હે” ઈત્યાદિ બોધદાયક પદ પ્રકાશેલું છે, તે પંદ વાંચી વિચારી સુજ્ઞજનોએ વધારે બોલવાની ટેવ તજી દઈને રહેણીએ રહેવાની ટેવ પાડવી જરૂરી છે. વગર જરૂરનું કે રસ–સ્વાદ વગરનું લખું બોલવું બીજાને ગમતું નથી, તેથી તે હિત પણ કરી શકતું નથી, કેવળ તે કણ-શ્રમ રૂપ જ થાય છે. ખરા અનુભવી પુરુષો જે સત્ય અનુભવનું ગાન કરે છે તેની સહદય જનો ઉપર જાદુઈ અસર થવા પામે છે. જે દેશ કે સમાજમાં મિથ્યાડંબરી ઓછા અને સત્ય નિષ્ઠાવાળા અધિક પાકે છે તે દેશ કે સમાજને ઉદય થયા વગર રહેતો નથી. એથી ઉલટું જે દેશ કે સમાજમાં મિથ્યાડંબરી (ખેટ બકવાદ ને ઢગ કરનારા) વધારે અને રાત્યનિષ્ઠાવાળાની અછત હોય છે તે દેશ કે સમાજની અધોગતિ (પડતી) પણ થયા વગર રહેતી નથી. કોઇ પણ ન્યાયાધીશ કરતાં ધર્મોપદેશકની જવાબદારી ઓછી નહિ પણ આધક છે. તેમણે પોતે દેખાવમાત્રથી જ નહિં, પણ અંતરથી શુદ્ધ સદ્દગુણી બનીને જ અન્યને તેવા થવા શિખવવાનું છે.
લે—–સુનિરાજ શ્રી કપૂરવિજયજી મહારાજ
જ
ન
7
:
-
-
-
For Private And Personal Use Only
