________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મહત્વાકાંક્ષા.
લ
લક્ષ્યબિંદુએ લઈ ગયે. જે કંઈ કાર્ય તે કરતે તેમાં પોતાની શક્તિ તે એટલી બધી વાપરતે કે લોકોનું ભવિષ્ય કથન સત્ય નિવડયું. જ્યારે તે માત્ર મુદ્રણકળાનું કાર્ય કરતા ત્યારે તે તેણે અન્ય માણસો કરતાં એટલું બધું સારી રીતે કર્યું અને તેની કાર્યપદ્ધતિ એટલી બધી ઉત્તમ અને સ્તુત્ય હતી કે લોકેએ એવું ભવિષ્ય કથન કર્યું કે સર્વ કામ તેનેજ કરવું.
દૂર દેશમાં વસનારા ઘણા લોકો જે ધોરણેથી પોતાની શક્તિનું માપ કરી શકે એવા ધોરણના પરિચયમાં આવતા નથી. તેઓ શાંતિ ભરેલું જીવન વન કરે છે અને તેઓની આસપાસ એવું કંઈ હોતું નથી કે જેનાથી તેઓની ગુપ્ત શકિતઓ સચેતન અને જાગ્રત થાય. ઉત્ક્રાન્તિ ક્રમમાં પછાત રહેલા દેશમાં વસનાર બાળકની મહત્યાકાંક્ષાઓ માત્ર એકાદ વખત શહેરમાં જવાથી જાગૃત થાય છે. તેને શહેર જગન્ના મહાન મેળા અથવા સંગ્રહસ્થાન સમાન ભાસે છે. શહેરમાં જે પ્રગતિસૂચક જીવન તેની દષ્ટિએ પડે છે તેનાથી તેના પર વીજળીક અસર થાય છે. અને તેની આંતરિક ગુપ્ત શક્તિઓ સચેતન થાય છે. તેને દષ્ટિગત થતી સર્વ વસ્તુઓ તેને આગળ વધવાનું આહ્વાન કરતી હોય એમ લાગે છે. શહેરી જીવન અને દેશાટનથી એક મહાન લાભ એ થાય છે કે બીજાની સાથે વારંવાર પરિચયમાં આવવાથી બીજા લેકે સાથે આપણું તુલના કરવાની અને તેઓની શક્તિઓ સાથે આપ શકિતઓનું માપ કરવાની તક મળે છે. અન્ય લોકોના પરિચયથી વિજય પ્રાપ્ત કરવાના પ્રેમને અને તેઓની સાથે આપણું શક્તિની અજમાયશ કરવાની વૃત્તિને જાગૃત થવામાં સાડાઓ મળે છે. અન્યત્ર લેકે શું કરે છે તેની નિરંતર યાદી રહે છે. દેશાટનમાં આપણે મહાન પરાક્રમે, મોટાં મોટાં કારખાનાંઓ અને એકીસ, વિશાળ ધંધાઓ સર્વત્ર જોઈએ છીએ. આ સર્વ બાબતેથી મહત્વાકાંક્ષા ધરાવનારા યુવકના મનમાં અનેક પ્રો ઉભા થાય છે પોતે કંઈ કરી શકતો નથી જોઈને તેને સાશ્ચર્ય ખેદ થાય છે, અને જ્યારે તે અમુક કાર્ય કરવાની ઈચ્છા રાખે છે અને પોતે તે કરી શકશે એમ માને છે ત્યારે તેની શકિતમાં અપૂર્વ વૃદ્ધિ થાય છે. અધીરાઈ ભરેલી મહત્વાકાંક્ષાઓ ધારણ કરવાથી ઘણી વખત મનુષ્ય પોતાના કાર્યમાં નિષ્ફળતા મેળવે છે. તેઓ પિતાના જીવનકાર્ય માટે રાહ જોઈ શકતા નથી, પરંતુ જે સ્થિતિએ પહોંચવાને અન્ય લેકએ વર્ષે પર્યત યત્ન કર્યો હોય છે તે સ્થિતિએ કૂદીને પહોંચવાનું ધારતા હોય છે. તેઓ પરિણામને માટે અધીરા બને છે અને કઈ પણ કાર્ય એગ્ય રીતે કરવાને તેઓને પુરતો સમય હેતું નથી. દરેક કાર્ય ઉતાવળીયા થઈને કરે છે. ચાવા લેકે પ્રમાણસર વિકાસ પામતા નથી, પરંતુ તેમાં વિવેકબુદ્ધિની ખામી હોય છે. એક સુપ્રસિદ્ધ આંગ્લ કવિની નિમ્નલિખિત લીંટીઓ ખાસ મનન કરવા લાયક છે -
For Private And Personal Use Only