________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
પર
www.kobatirth.org
શ્રી ખાત્માનંદ પ્રકાશ
આ બાહ્ય કુટુંબ આ ભવનુંજ સંબંધવાળું છે. તે પરભવમાં સાથે આવ તુજ નથી. પણ આ શીવાય દરેક વ્યક્તિનું એક અભ્યતર કુટુંબ છે. એ વાત આા ધ્યાન ઉપર આવતી નથી. આ માહ્ય કુટુંબ ફકત શાભા પુરતુ છે, જે વખતે આપણા અશુભ કર્મના ઉદયથી કઈ વ્યાધિ કે ખીજા કંઇ અશાતાવેદની કર્મના ઉદય થાય છે, ત્યારે બાહ્ય કુટુંબ પાસે બેશી આંખમાંથી આંશુ પાડી આપણુને ઢીલાશે! આપે છે, તે શીવાય તે આપણા દુ:ખમાં ભાગીદાર થઈ શકતુ નથી. ત્યારે આ અભ્યતર કુટુંબ આપણને મહાન શાંતિ આપનાર થવાની સાથે પરભવમાં સાથે આવે છે, એ અભ્ય તર કુટુંબ કાણુ એ બતાવતાં અધ્યાત્મસારના કર્તા ઉપkધ્યાયજી શ્રી જવિજયજી મહારાજ અધ્યાત્મસારના પ્રથમ પ્રમધના મામા લેાકમાં જણાવે છે કે
प्रिया प्रेक्षा पुत्रो विनय इहपुत्री गुणरति विवेकाख्यास्तातः परिणतिरनिंद्याच जननी विशुद्ध स्य स्वस्य स्फुरतिहि कुटुंबं स्फुटमिदं
भवे तन्नो दृष्टं तदपि बत संयोग सुखधीः ॥ ९२ ॥
અર્થ આ અભ્યંતર કુટુંબમાં પ્રેક્ષા રૂપી પ્રિયા, વિનય રૂપી પુત્ર, ગુરતિ નામની પુત્રી, વિવેક નામના પિતા, અને શુદ્ધપરિણતિ નામની માતા છે. આ પ્રમાણે વિશુદ્ધ એવા આત્માનુ કુટુંબ ભાસે છે. તે કુટુંબ આ અનાદિ સંસારમાં ભમતા પ્રાણીએ જોયુ જ નથી. તે પણ સ્ત્રી પુત્રાદિકના સંચાગ સુખની બુદ્ધિ પ્રાણીઓને રહેલી છે, એ ખેદકારક છે.
--
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અસારીક કુટુંબ અનેક પ્રકારના પાપ કર્મના બંધ થવામાં નિમિત્તભુત છે; અત્યારે આ અભ્યતર કુટુંબ વિશુદ્ધ-પાપ કર્મ રૂપ મળ રહિત છે. તે કુટુંબ આ પણી પાસે છતાં આપણે તેના સામું પણુ જોયુ નથી. જોવાની વાતતા માજી ઉપર રહી પણ આવા પ્રકારનુ અભ્યંતર કુટુંબ છે—એવુ આપણા જાણવામાં પણ નથી. ખાદ્ય કુટુંબનુ પાણુ અને પરિપાલણ કરવા છતાં તેના વિજોગ થાય છે. આ અભ્યતર કુટુંબની ઓળખાણ કરી તેનું દરરાજ પોષણ કરીએતે તેને વિગ થતા નથી. તે સદાકાળ આપણી સાથેજ રહે છે. આ અભ્યતર કુટુંબમાં પ્રેક્ષા-તવાતત્ત્વના વિચાર કરનારી બુદ્ધિ રૂપ પ્રાણુપ્રિયા છે, કેમકે તે દુ:ખના નાશ કરનારી છે, તથા વિનય નગ્નતા રૂપી પુત્ર છે, કારણકે તે જ્ઞાનાદિક સોંપત્તિના વૃદ્ધિકારક છે. તથા સમ્યકત્વાદિ ગુણુને વિષે જે પ્રીતિ તે રૂપી પુત્રી છે, કેમકે તે પરમાનદ ઉત્સવના હેતુ છે, તથા વિવેક કૃત્યાકૃત્યદિકની પરિક્ષાના જે વિચાર તેજ વિવેક નામના પિતા છે, કેમકે તે આપત્તિયામાં રક્ષણુ કરે છે. તથા આ સર્વને હિતકારી હાવાથી પ્રશંસાને યાગ્ય એવી શુભ પરિણુતિ નામની માતા છે, કારણકે તે
For Private And Personal Use Only
