________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૬૨
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
પન્યાસજી શ્રી દાનવિજયજી મહારાજે ગાયકવાડ સરકાર સમક્ષ આપેલ
ભાગ્યા,
(ગતાંક પૃષ્ટ ૨૪૪ થી શરૂ.) છેકાર્યના પ્રારંભમાં પિતાના બળાબળને જાણવારૂપ ત્રેવીસમા
ગુણનું સ્વરૂપ | કેઈ પણ કાર્ય આરંભ કરતાં પહેલાં બુદ્ધિમાન પુરૂએ સ્વ તથા પરના બળને દ્રવ્ય-ક્ષેત્ર-કાળ-અને ભાવથી વિચાર કરો. વિચાર કરીને આરંભ કરે, તે કાર્યની સફળતા નીવડે. માટે અવશ્ય વિચાર કરે કહ્યું છે કે –
कः कालः कानि मित्राणि को देशः को व्ययागमौ ।
कश्चाहं का च मे शक्तिरिति चिंत्यं मुहहः ॥ १ ॥ ભાવાર્થ –સમય કે છે, મિત્ર કેણુ છે, દેશ કેણુ છે, આવક કેટલી છે, ખર્ચ કેટલે છે, અને મારી શક્તિ કેટલી છે તેને બરાબર વિચાર કરે. અન્યથા સઘળો આરંભ નિષ્ફળ થાય છે. કહ્યું છે કે –
स्थाने शमवतां शक्त्या व्यायामे वृद्धिरङ्गिनाम् ।
अयथाबलमारंभो निदानं क्षयसंपदः ।।१॥ ભાવાર્થ-શક્તિના પ્રમાણમાં જે કાર્ય આરંભ કરવામાં આવે, તો શમતાવાળા પ્રાણીઓની સંપદા વૃદ્ધિ પામે છે, અને જે શક્તિ થકી અધિક કાર્યને આરંભ કરવામાં આવે, તો તે સંપત્તિઓના વિનાશમાં કારણભૂત છે.
આ હેતુથી કાર્યની સફળતા ઈચ્છનારા સજ્જન પુરૂષોએ સ્વપર સામર્થ્ય. દિનો વિચાર કરીને કાર્યારંભ કરો એજ ઉચિત છે.
છે ઇતિ વીશમા ગુણનું સ્વરૂપ સંપૂર્ણ
જ્ઞાનાદિકે કરીને યુક્ત એવા વૃદ્ધ પુરૂષોની સેવા કરવારૂપ
ચોવીસમા ગુણનું સ્વરૂપ છે અનાચારથી નિવર્તન થઈને સદાચારમાં વર્તન કરવું, તેનું નામ વૃત્ત કહેવાય છે. અને તેની અંદર રહેલા જે પુરૂષે તેઓને વૃત્તસ્થ કહેવાય છે. જ્ઞાન એટલે કરવા લાયક અથવા નકરવા લાયક વસ્તુનો નિશ્ચય કરે. તેવા જ્ઞાન કરીને વૃદ્ધ (અર્થાત્ વયના અધિકપણાથી અથવા પળીયાનાં અંકુરાઓ ઉત્પન્ન થવાથી થએલા વૃદ્ધ નહિ) ઉપરોક્ત વૃત્તામાં રહેલ વૃદ્ધ પુરૂષની સેવા કરવાથી પિતામાં પણ સદાચાર
For Private And Personal Use Only
