________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પં. શ્રી દાનવિજયજી મહારાજના વ્યાખ્યાને
અત્યંત નિર્મળ એવું જે શિયળ તેણે કરીને યુક્ત એ પુરૂષ આ લેકમાં યશ કીતિ તથા પ્રિયપણાને પણ પામે છે, અને પરલોકમાં શુભગતિને ભાગી થાય છે; માટે ઉપરોકત ગુણેની પ્રાપ્તિ કરીને જનપ્રિયતા મેળવવી તેજ સજજન પુરૂષનું કર્તવ્ય છે. ૩
લેક લજાને ધારણ કરવારૂપ ત્રીસમા ગુણનું સ્વરૂપ,
લજજા ગુણની પ્રાપ્તિ અવશ્ય કરવી. કારણકે લજજાવાન પુરૂષ પ્રાણને નાશ થાય, તેપણ પિતે અંગીકાર કરેલી પ્રતિજ્ઞાને ત્યાગ કરતા નથી. કહ્યું છે કે –
लज्जया कार्यनिर्वाहो मृत्युर्युद्धेषु लज्जया । लज्जयैव नये वृत्तिलजा सर्वस्य कारणम् ॥१॥ लज्जालुओ अकजं वज्जइ दूरेण जेण तणुअंपि ।
आयरइ समाचारं नमुयइ अंगीकयं कहवि ॥२॥ ભાવાર્થ–સપુરૂષે લજજાવાળા હોવાથી કાર્યને નિર્વાહ કરે છે. તેમજ સુભટે પણ યુદ્ધમાં લજજાથી પાછા નહી હઠતાં પ્રાણુને નાશ કરે છે, તેમજ સ. રૂષે લજજાના વશ થયા થકા ન્યાયમાર્ગમાં પ્રવૃત્તિ કરે છે. માટે સર્વનું કારણ લજા છે. જે ૧
લજજાવાળો માણસ અ૫માત્ર પણ અકાર્યને દૂરથી ત્યાગ કરે છે, તેમજ સદાચારને અંગીકાર કરે છે, અને પોતે અંગીકાર કરેલ સત્કાર્યને કોઈપણ વખતે ત્યાગ કરતો નથી. ૨ .
લજજાથી ઘણા ને લાભ થાય છે, માટે લજજા ગુણ અતિશ્રેયને કરનાર હેવાથી સજજન પુરૂષને તે અવશ્ય અંગીકાર કરવા ગ્યજ છે.
દયા રાખવારૂપ એકત્રીસમા ગુણનું સ્વરૂપ, સર્વ ધર્મવાળા “દયા પરમે ધર્મ” એ વાક્યને માનવાવાળા હોવાથી સર્વ ધર્મોનું મૂળ તેમજ સર્વ શાને સારભૂત અને સર્વ જનને માન્ય તેમજ સર્વ ગુણેમાં મુખ્ય એ દયા ધર્મજ છે. તે દયા ધર્મની લાગણી અને તેના ઉપર અતિ પ્રેમ નિરંતર જાળવી રાખવે. કારણકે દયાને નાશ થયે તેનીજ સાથે સર્વ ધર્મો નષ્ટભૂત થઈ જાય છે. કહ્યું છે કે –
कृपानदीमहातीरे सर्व धर्मास्तुणांकुराः।
तस्यां शोषमुपेतायां कियन्नंदति ते चिरम् ॥१॥ ભાવાર્થ –કૃપારૂપી નદીના મોટા તીર ઉપર સર્વ ધર્મરૂપી તૃણના અંકુરાએ આનંદથી વૃદ્ધિ પામે છે. પરંતુ તે દયારૂપી નદી સુકાઈ ગએ છતે તે અંકુરાએ કયાંસુધી રહેવાના છે? અર્થાત્ નહીં જ રહે, કિંતુ તરતજ તેની સાથે નષ્ટ પામી જશે. મે ૧ |
For Private And Personal Use Only
