________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
બલવાનું અનેક વિદ્યા સાથે વેર થવાના પ્રસંગે આવ્યા છે, અને તેને અંગે કેટલીએક વિપત્તિઓ ભેગવવી પડી છે, તથાપિ તે મહાન ચક્રીએ પિતાના શરણાગત વાત્સલ્યના ધર્મનેવિસર્યો નથી. તે ચકવત્તી એક વિદ્યાધરની પુત્રીને પર હતો. તેની ખરી મહારાણી સુનંદા હતી તથાપિ તે બંનેની ઉપર સમાન ભાવ રાખતા હતો. આખરે તેને વિનયંધર નામના આચાર્યનો સમાગમ થયે. ત્યારે તેનામાં વૈરાગ્યભાવના પ્રગટી હતી. તથાપિ તેણે પોતાની પ્રજામાં શુદ્ધ વ્યવહાર પ્રવર્તે એવી ચેજના કરી હતી. પોતાની પ્રજા જે શુદ્ધ વ્યવહાર માર્ગે પ્રવર્તે તો તેમનામાં અને ધિક મનોબળ, અધિક પવિત્રતા અને અધિક કાર્યક્ષમતા આવી શકે, એમ તે દઢ રીતે માનતો હતો.
સાંપ્રતકાળે આપણું લક્ષ જે શુદ્ધ વ્યવહાર તરફ ઓછું છે, તેજ આપણી ૯ઘતિનું બાધક થાય છે. પ્રત્યેક સમાજે ધર્મના તત્વની પહેલાં આચાર ઉપર અધિક નજર કરવી જોઈએ. દીર્ઘદશી વિદ્વાને આચારનેજ ધર્મને પાયે ગણે છે. જે આચારની અવ્યવસ્થા હેય તે ધર્મની વ્યવસ્થા ટકી શકતી નથી, એમ તેઓની માન્યતા છે. આપણે તે અત્યારે નજરે જોઈએ છીએ. આચારની મર્યાદા તુટવાથી આ પણી જાતિની મહત્તા ઘટી ગઈ છે. અને તેથી ઇતરજન જેનાના આચાર-વિચારનો અવર્ણવાદ બલવાને મંડી જાય છે.
આઆર અને વ્યવહાર ને પરપસ્પર ગાઢ સંબંધ છે. શુદ્ધ વ્યવહારમાંથી શુદ્ધ આચાર પ્રવર્તે છે અને શુદ્ધ આચારમાંથી શુદ્ધ વ્યવહાર પ્રવર્તે છે. ઋષિમંડળકારે પદ્મ-બળદેવના ચરિત્રમાં એવા ઘણા પ્રસંગો આપેલા છે. જગતમાં રામના નામથી પ્રખ્યાત થયેલા પદ્મ બલદેવે પોતાના પ્રવર્તનમાં વ્યવહારશુદ્ધિના પ્રકાશ એ પાડયો છે કે, જે સાંપ્રતકાળે આપણને અત્યંત શિક્ષણીય છે. જનકપુત્રી સી. તાએ અનેક વિપત્તિઓ ભેગવી પરંતુ લોકાચારને કલંક લાગે એવી વાત કદિ પણ કબુલ કરી નથી. રામચરિત્રમાંથી વ્યવહાર અને આચારના એવા ઉત્તમ પ્રસંગો આવે છે કે, જે ઉપરથી આપણું જનસમાજને ઘણો બોધ મળી શકે છે. સાંપ્રતકાળે આપણામાં વિચાર અને આચારની એકતા દુર્ઘટ થઈ પડી છે. આપણુમાં જેમ જેમ માણસ સાંસારિક સમૃદ્ધિ અને સંબંધની ટોચે પહોંચતા જાય છે, તેમ તેમ તેનામાં વ્યવહાર શુદ્ધિને આપનારા આચાર-વિચારોની દુર્ઘટના વધતી જાય છે. આથી કરીને સમાજમાં તે કાંઈ પણ લાભ કરી શકતો નથી, પરંતુ ઉલટું તેના તરફથી કલહ કલેશ, વિવાદ, વિગ્રડ અને અનેક વિટંબનાઓ ઉપજે છે. આપણે અત્યારે જોઈ શકીએ છીએ કે, ઉન્નતિને માર્ગે ચાલતા એવા પ્રવાહને અલના કરનારા એવા મેટાઆજ નજરે પડે છે,
For Private And Personal Use Only
