________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
સ્મર્ણ હશે કે મહારાણા પ્રતાપ ઉપર ઘણાં વર્ષો સુધી વિપત્તિ પડી છતાં પણ મહારાણાએ તેની કશી પણ દરકાર ન રાખતાં પિતાના ઈચ્છીત કાર્યમાં સાવધાનતા રાખી, હૈયે રાખી પરોપકારનું કાર્ય કર્યું, એક વખત રાણું વાતે એ પણ આવ્યો હતો કે જે વખતે તેણે આ આપત્તિઓથી કાયર થઈ પ્રાણ ત્યાગનો સંકલ્પ કર્યો હતો તે ખબર જ્યારે વાંકાનેરના પૃવીસીંગજીને મલી કે તેમણે તત્કાલ મહારાણા પ્રતાપને એક કાગળ લખ્યું કે જેમાં ક્ષત્રિચિત નીચે લખેલ ભાવાર્થ હતો.
चाहे सदैव सहेना हरिवज्रताप, पैनाक दूर करना न कदापि आपत्ति । जाना न भूल जलधे ये वर्णयंति, अंगीकृतं सुक्रतिनः परिपालयंति ॥
આ પદનો ભાવાર્થ એવો છે કે પુરાણોમાં એવી પણ એક કથા છે કે પૂર્વ કાલમાં પર્વતને પાંખો હતી તેની સાથે એ પણ તેઓનો સ્વભાવ હતો કે જ્યાં સૂર્ય અસ્ત થાય ત્યાંજ તે સ્થિર થઈ જતા આ બનાવથી સંસારમાં ઘણું શહેરો ઘણું ગામો અને ઘણાં પશુ પક્ષીઓ પર્વત નીચે દબાઈ મરી જતા, લોકેએ રૂષીઓ પાસે જઈ પિતાના દુ:ખની વાત કહી તે સાંભલી રૂષીઓ લેકોએ તપોબળથી ઇદ્ર મહારાજને આરાધન કર્યો ઇંદ્ર મહારાજાએ સાક્ષાત આવી પુછયું કે મને શી આજ્ઞા છે રૂષીઓએ લોકોનાં દુ:ખની વાત કહી એટલે ઇંદ્ર મહારાજાએ પિતાનું બલીષ્ટવસ્ત્રથી તમામ પર્વતોની પાંખે ભેદી નાખી તે વખતે મિનાક પર્વતને કાંઈક બુદ્ધિ સુજવાથી તે સમુદ્રને શરણે ગયે. ઇદ્ર માહરાજને તે ઘટનાની જ્યારે સૂચના થઈ કે તેને જાજવલ્યમાન વજસને સમુદ્ર ઉપર મૂક્યો તે વખતની આ ઘટના છે. સમુદ્રની તે સ્થિતિ જોઈ કવી મહાસાગરને ઘેર્ય અખંડ રાખવા વાસ્તે આ પઘદ્વારા બોધ આપે છે હવે આ પત્ર વાંચી માહારાણા પ્રતાપસિંગે દીનતાને તથા ઔદાસી ને જલાંજલી દેઈ પહેલાંની પેઠે પરોપકારમાં પ્રવૃત્તિ કરી. આ ઉપરથી સર્વ સભ્યજન સમજ્યા હશે કે મહારાણા પ્રતાપ તથા આપતી સમયમાં તેમને વૈર્ય પમાડનાર મહારાજા પૃથ્વીસીંગ જેવી સ્થિરતા રાખવાથી જ પ્રારંભીત કાર્યમાં સફળતા મળે છે અને શીક્ષાનું પણ એજ ફલ છે કે જેમ બને તેમ સ્વ કાર્યમાં તથા પર કાર્યમાં સાવધાનતા રાખી વિજય મેળવ. નહિ સુખસ્વસીંહ મુખે પ્રવિશંતીમૃગા:
સંસાર ભરનાં વિદ્વાનને તથા દરેક સંપ્રદાયનાં શાસ્ત્રોને સંમત અખંડ તથા અવીચલ સિદ્ધાંત છે કે પરોપકારાય સતાંવિભૂતય:
અને આપના આજના વિષયનો પણ મૂલ ઉપદેશ એજ છે એટલું જ કહી આજનું વ્યાખ્યાન તથા કાર્ય ક્રમ સમાપ્ત કરવામાં આવે છે.
For Private And Personal Use Only
