________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
૩૨
MW
www.kobatirth.org
શ્રી આત્માનઃ પ્રકાશ
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જૈનોજ્ઞાત.
( સાંધન પુસ્તક ૧૨ માના પૃ. ૩૧૩ )
જૈનાન્નતિના મૂળ પાસેા, જૈનામાં કેળવણીને વધારે કરવા એજ છે. વ્યવ્હારિક અને ધાર્મિક કેળવણીને માટે કોન્ફરન્સની સ્થાપતા પછી પુષ્કળ ચર્ચા ચાલે છે, પણ તેને માટે જેટલા પ્રમાણમાં અને જેવી રીતે હિલચાલ થવી જોઇએ, તે રીતે થતી જોવામાં આવતી નથી. કારણકે તેને માટે દ્રવ્યના સવાલ આવે છે, એટલે વાત અટકી પડે છે, જૈન પ્રજામાં ધર્મના નિમિત્તે દરશાલ જે પ્રમાણમાં દ્રવ્ય ખર્ચાય છે, તે પ્રમાણમાં કેળવણીને માટે ખર્ચાતું નથી, એ એક જેનામાં દિર્ઘ દૃષ્ટિની ન્યૂનતા ખતાવે છે. હિંદ શિવાયના બીજા દેશામાં જુએ, અને તપાસ કરો, તે માલમ પડશે કે, તે બધી ખાખતા કરતાં કેળવણીની ખમતમાં વધુ ખર્ચ કરે છે. એકલે ખર્ચ કરીને તેએ બેસી રહેતા નથી પણ જેઓએ કેળવ ણીના ફળ ચાખ્યા છે, તેમાંના ઘણા ભાગ તેમાં ઉત્સાહથી ભાગ લે છે. જૈન પ્રજામાં વખતે દ્રવ્ય ખર્ચીનાર્ મળી આવે છે, તે સ્વાથ ત્યાગથી કાન કરનાર ઉત્સાહી વ્યક્તિઓની ખામી માલમ પડી આવે છે. વખતે કામ કરનાર નીકળી આવે છે, પણ જેઆએ ઉંચ કેળવણી મેળવી છે, અને જેએ વત માનમાં આપણે કઇ દિશાએ આગળ વધવુ જોઇએ, તેના ઉહાપોહ કરી શકે તેવાઓ મળવા મુશ્કેલ થઇ પડે છે.
હિંદમાં ઉંચી કેળવણી મેળવનાર બીજી પ્રજાએની સાથે મુકાબલે કરીશુ તે આપણુને જણાઇ આવશે કે, આપણે ઘણુા પછાત છીએ. મહારાષ્ટ્રીય પ્રજા તરફ જુઓ. તે પેાતાનામાં કેળવણી વધારો કરવાતે કેટલા પ્રયાસ કરે છે, મહારાષ્ટ્ર ધનવાના. સરદાર, દરકાર, અને હોદેદારે, પાતાળી થાય તેટલી મદદ પેાતાના સ્વજાતિ બંધુને કેળવણીને માટે આપે છે. તેમનામાં સ્વાત્યાગના ગુણે એટલા બધા વાસ કરેલ છે કે, તેમને મુકાબલે આપણે નીચું જોવુ
પડે છે.
પૂનાની દખણુ કાલેજ જે હાલમાં ફ્ગ્યુસન કોલેજના નામથી ઓળખાય છે, તેના નિય્યમક પ્રાસરા, જેઆ સરકારી નોકરી પણ કરે તે, મોટા પગારની નોકરી મેળવી શકે, તે તેને ત્યાગ કરી ઉદર નિર્વાહ અને કુટુંબનિર્વાડુ જેટલી માસિક રકમ લેઇ પોતાના જાતિ મધુએને કેળવવા અને તેમને આગળ વધારવા એ કાલેજમાં જોડાય છે. સામાશ છે એવા દેશાભિમાની વીર પુરૂષોને, આપણામાં અત્યારસુધીમાં એવા કેટલા નિકળ્યા ? જ્યાંસુધી આપણામાં આ ગુણુ વૃદ્ધિ પામશે નહિ, ત્યાંસુધી શુ આપણે આળ વધી શકવાના છીએ ? શુ એકલા દ્રવ્યથી જ ઉન્નતિ થઇ શકે છે ? સેંકડે પાંચ યા દશ ટકા દ્રવ્યવાન નીકળે એટલે જૈન
For Private And Personal Use Only