________________
૨૧. ભીeી ગીત
શ્રી જયાણંદસૂરિની કૃપાથી કવિએ આ ગીતની રચના કરી છે. તેઓ સરસ્વતી દેવીને પ્રાર્થના કરી ભીલી ગીત ગાય છે. ભીલી વનમાં હિંમત કરીને ફળ લેવા જાય છે, ત્યારે એને અટકાવતાં ભીલ કહે છે કે વનમાં દિગ્ગમ રાજા અપહરણ કરી જાય તેવો ભય છે. ભીલી કહે છે કે હું મારું અંગ આપીશ નહિ, કામવશ થઈશ નહિ, અન્ય સહુ કોઈ મારે મન ભાઈસમાન છે. પતિની આજ્ઞા મેળવીને ભીલી વનમાં જાય છે. દિગ્નમ રાજાને જોતાં ભીલી ગિરિવરની પs પર આવેલી ગુફામાં પેસી જાય છે. દિગ્ગમ રાજા અને ભીલી વચ્ચે સંવાદ થાય છે. રાજા પૂછે છે કે તમે દેવકન્યા છે કે પાતાળસ્વામિની છે ? વળી આશ્ચર્ય તે એ છે કે તમે પાંદડાં પહેર્યા છે. ભીલી કહે છે કે પાંદડાં પહેરવાને અમારા આચાર છે. મેહિત રાજા કહે છે કે આને બદલે મારે ત્યાં આવ, તે ભેજન, ઘત, તબેલ અને વસવાને ઉત્તમ મહેલ મળશે. ભીલી કહે છે કે, અમહ ભલી એ છાપરી. રાજા પ્રધાનને ભીલીને મહેલમાં લઈ આવવાનું કહે છે. મેરુ પર્વત કે ધ્રુવ ચળે, પશ્ચિમમાં સૂર્ય ઊગે તે પણ પ્રાણુતે હું મારા શીલનું રક્ષણ કરીશ એમ ભીલી કહે છે. ભીલીની દઢતા જોઈને રાજા ઘડા પરથી ઊતરી એ મહાસતીને નમસ્કાર કરે છે. ભીલી ઘેર પાછી આવે છે અને જયજયકાર થાય છે.
શ્રી લાલભાઈ દલપતભાઈ સંસકૃતિ વિદ્યામંદિરના પુણ્યવિજયજીના સંગ્રહ (ક્રમાંકઃ ૪૧૯૧, રજી. નં. ૩૯૬૩૫)ની હસ્તપ્રત. ૧૭મા સૈકામાં લખાયેલી આ હસ્તપ્રતના આગળના પાનાની પંદર લીટી અને બીજી પૂઠીની ૧૦ લીટીમાં ૫૦ અક્ષર-૧૫ કડી સુધી દઢ કાવ્યબંધ, પરંતુ તે પછી શિથિલ-બલીની ઉક્તિઓ માર્મિક,
૨૩. અણખીયા
પિતાના હદયની વ્યથા સખીને કહેતી હોય અને એ વાત કર્યા પછી સખીને પૂછતી હોય કે આવું હોય ત્યારે અણગમો કેમ ન આવે ?–મહા મહિનો હોય, ઊંચી મેડી તેય, પિયુએ ઝીણું એાઢણું પહેરાવી હોય અને વીંઝણાથી પવન નખાવે તે, સખી! અણગમો કેમ ન આવે ? ભર ઉનાળો હોય, એમાં પિયુ એરડામાં સૂએ, નીચે ગાદલું અને ઉપર રજાઈ ઓઢે, વળી આગળ ઊન તાપ કરાવે, પછી અણગમે કેમ ન આવે ?
મિતાક્ષરી
v સીત્તોતેર
