Anusandhan 2019 01 SrNo 76

Author(s): Shilchandrasuri
Publisher: Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad

Page 147

१४०
अनुसन्धान-७६
शब्दकोश : ५. 'निरुत्तउ'नो अर्थ 'आसक्त' नहि, पण 'शुद्ध, चोख्खु' थाय छे. म.गू. मां 'नरतुं' छे तेनुं मूळ अप. 'निरुत्तउ' अहीं मळे छे. २६. राहविउं - अहीं ‘राख्युं, दूर कर्यु' नहि, पण 'रक्षा करी' 'बचाव्यु' एवो अर्थ छे. १९६. 'मक्खसि' शब्द रद समजवो जोइए. आ पाठ अशुद्ध छे. ११८. 'खिसिय' - उद्वेग नहि, द्वेष कर्यो, ईर्ष्या करी. १२४. चंगिम : श्रेष्ठ नहि, चंगिमा, शोभा, सुन्दरता. १२९. खद्ध : 'आधु' नहि, खाधुं. १३५. गिलाणवासि = 'ग्लानपणाथी' एवो अर्थ को छे, पण अहीं ग्लानवासनो अर्थ 'अवस्थारोगादि कारणे स्थिरवास' एवो थशे. १३७. सरसु : अहीं स-रस - रसयुक्त एवो अर्थ थशे. १४१. चउसाल : शाळा नहि, चतुर के कपटी जेवो अर्थ अपेक्षित छे. १५२. सरिसउ : समान नहि, साथे. १७७. इटोल शब्द खोटो वंचायो छे. 'टोल'नो अर्थ 'पत्थर' मळे छे. 'ढोलेइ टोल' एम वांचवें जोईए. १८५. घोरिहिं : मूळमां थोरिहिं छे. वाचनभूल जणाय छे. ह.प्र. तपासवी पडे. १९२. पच्चारिय : अर्थ 'शत्रु' नथी. पड़कारीने, उश्केरीने एवो अर्थ थाय. १९३. 'कड्ढापिउ' : मूळमां 'कु(क)ढाविउ' एम छे. वस्तुतः कढाविउ कल्पवानी जरूर नथी. ह.प्र.मां कुढा' होय तो ते पाठ बरोबर छे. कोईने कशामांथी काढवा-कढाववानो प्रसंग पण नथी. महेणुं मारीने सन्ताप आपवानो प्रसंग छे. कुढाविउ : संताप आप्यो, दुःखी कर्यो. १९८. 'दक्खइ' : दक्ष नहि, देखाडे. २०४ मुहिया : व्यर्थ, फोगट. २३२. 'विहडइ' - 'छूटुं पडवं' नहि, विरुद्ध पडवू, द्रोह करवो, संगत न होवू. २४०. नट्ठ : नासा नहि, नासी गया. २४३. गइ : गये छते. गिइ जिणकप्पि - जिनकल्प विच्छेद गये छते. २७१. सूग विण : ‘तपास्या वगर' नहि, अणगमा वगर, दुगंछा वगर. ३२०. सधर : दृढ, मजबूत.
__षष्ठिशतक प्रकरणना भाषाबद्ध भावानुवादना दूहा अर्वाचीन कृति छे. अनुवाद होवा छतां मौलिक कही शकाय. विषय अने शैलीना कारणे प्रौढ तथा रचनानी दृष्टिए प्राचीन परिपाटीनी छे. कविए शब्दोना सम्बन्धमा घणी छूट लीधी छे. इनकाय, अलगाय जेवामां 'य' उमेर्यो छे, चित्रैव, निपुणेण, झगडाद वगेरे स्थाने यथेच्छ अक्षरोमां फेरफार कर्या छे; आ वलण अमुक समये सार्वत्रिक हतुं. शब्दकोशमां 'प्रगमे'नो अर्थ 'उदय पामे' को छे, पण 'परिणमे' थशे.