Anusandhan 1993 00 SrNo 02

Author(s): Shilchandrasuri
Publisher: Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad

Page 72

रूपककथाओ
ध. र. क. मां केटलीक रूपककथाओ पण छे. मधबिन्दुनी प्रसिद्ध कथा (पृ. १५-१७) अहीं केटलीक विशिष्टता अने विस्तार साथे जोवा मळे छे.
जुगाइजिणिंदचरिय पृ. १९मां आ कथा संक्षिप्तमा छे.
श्रेष्ठिपुत्रत्रयकथा(पृ. १८-२३)मां पिता द्वारा पुत्रोने अपायेली हितशिक्षा अ नीतिशास्त्रनी वातो मार्मिक छे.
रुद्रदेवनी कथामां कषायोनी भयंकरता बताववा पात्रोनी सरस गूंथणी छे. (: २२१-२२८) आ कथा जगाइजिणिंदचरिय पृ. १९८मां प्राकृत गद्यमां छे.
वसुसार नी कथा (पृ. १६८-६९) छाणामांथी रत्नो बनाववा वगेरे रसप्रद बाव: छे. कथाना पात्रोनी छेल्ले उपनयमां समजण आपी छे. श्रेष्ठि-तीर्थकर, वससार = . पत्रक = जिनागम, भस्म भरेला वहाण = अशुचिमय काया वगेरे. आ कथा मणोरमाकहा'(पृ. १६८-१६९)मा प्राकृत गद्यमा छे.
लोककथाओ अहीं ध. र. क. मा केटलीक लोककथाओ पण छे. आ कथाओ लोकसाहित्यमा घणे ठेकाणे भिन्न भिन्न स्वरूपे जोवा मळे छे.
__ आठसो वर्ष पहेलां आ लोककथाओनं स्वरूप केवं हतं ते जाणवा अने एनी प्राचीनता नक्की करवा माटे आ कथाओवें अध्ययन उपयोगी बने तेवं छे.
ताराचन्द्रनी कथा (पृ. १८६-१९१) अने रत्नचूडरास (रचना सं. १५०९ लगभग) अने रत्नचूडकथानक (रचना वि. सं. १५३०) वगेरेमा आवती रत्नचूडनी कथा' जोडे साम्य धरावे छे.
शुक अने सारिकाना मोढे वेद, पुराण वगेरेना हवाला आपी कहेवाती स्त्रीचरित्र अने परषचरित्रनी कथाओ (पृ. ३४१ -६१) जेवी कथाओ लोकसाहित्यमा विपल प्रमाणमा नजरे चड़े छे'. आने लगती स्वतंत्र रचनाओ पण सूडाबहोंतेरी', शक्सप्तति नामथी थयेली छे.
आमां काष्ठ श्रेष्ठिनी कथा (पृ. ३ ४३-४८) आवश्यक चूर्णि, आवश्यक दारिभद्रीय
१. विशेष माटे जुओ 'लोककथाना मूळ अने कुळ', ले. हरिवल्लभ चू. भायाणी. पृ. २३९-२५३, ३६१.
२. विशेष विगतो माटे जुओ, 'मध्यकालीन गुजराती कथाकोष', भा. १, प्र. साहित्य अकादमी. 'लोककथाना मूळ अने कुळ' (पृ. १०८-१३, ३६१-६२).