Book Title: Agam Suttani Satikam Part 27 Dasvaikaalika
Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan
View full book text
________________
१०
दशवैकालिक - मूलसूत्रं
विवक्षया दशाध्ययनविशेषा इति, 'एष' एवंभूतः खलु 'निक्षेपो' न्यासो दशशब्दस्य बहुवचनान्तत्वाद्दशानां षड्विधो भवति, तत्र खलुशब्दोऽवधारणार्थः, एष एव प्रकान्तोपयोगीति, तुशब्दो विशेषणार्थः, किं विशिनष्टि ? नायं दशशब्दमात्रस्य, किन्तु तद्वाच्यस्यार्थस्यापीति गाथार्थः साम्प्रतं प्रस्तुतोपयोगित्वात्कालस्य कालदशकद्वारे विशेषार्थप्रतिपिपादयिषयेदमाहबाला किड्डा मंदा बला य पन्ना य हायनि पवंचा । पब्भार मम्मुही सायनी य दसमा उ कालदसा ॥
नि. [१०]
वृ. बाला क्रीडा च मन्दा च बला प्रज्ञा च हायिनि ईषत्प्रपञ्चा प्राग्भारा मृन्मुखी शायिनी तथा । एता हि दश दशा:-जन्त्ववस्थाविशेषलक्षणा भवन्ति ।
आसां च स्वरूप-मिदमुक्तं पूर्वमुनिभिः -
"जायमित्तस्स जंतुस्स, जा सा पढमिया दसा । न तत्थ सुहदुक्खाई, बहुं जाणंति बालया ॥१॥ बिइयं च दसं पत्तो, नानाकिड्डाहिं किड्डड्इ । न तत्थ कामभोगेहिं, तिव्वा उप्पज्जई मई ॥२॥ तइयं च दसं पत्तो, पंच कामगुणे नरो । समत्थो भुंजिउं भोए, जइ से अस्थि घरे घुवा ||३|| उत्थी उबला नाम, जं नरो दसमस्सिओ । समत्थो बलं दरिसिउं, जइ कोइ निरुवद्दवो ॥४॥
पंचमि तु दसं पत्तो, आनुपुव्वीइ जो नरो । इच्छियत्थं विचिंतेइ, कुडुबं वाऽभिकंखई ॥५॥ छठ्ठी हायणी नाम, जं नरो दसमस्सिओ । विरज्जइ य कामेसु, इंदिएसु य हायई ||६|| सत्तमं च दसं पत्तो, आनुपुव्वीइ जो नये । निडुहइ चिक्कणं खेलं, खासइ य अभिक्खणं ॥७॥
संकुचियवलीचम्मो, संपत्तो अट्ठमिंदसं । नारी मनभिप्पेओ, जराए परिणामिओ ॥ ८ ॥
नवमी मम्मी नाम, जं नरों दसमस्सिओ । जराघरे विनस्संतो, जीवो वसइ अकामओ ॥ ९ ॥ हीनभिन्नस दीनो, विवरीओ विचित्तओ । दुब्बलो दुक्खिओ सुवइ, संपत्तो दसमिं दसं ॥१०॥ इत्यलं विस्तरेणेति गाथार्थः ॥ इदानीं कालनिक्षेपप्रतिपादानायमहनि. [११] दव्वे अद्ध अहाउअ उवक्कमे देसकालो य ।
Jain Education International
तह य पमाणे वण्णे भावे पगयं तु भावेणं ॥
वृ.' द्रव्य' इति वर्त्तनादिलक्षणो द्रव्यकालो वाच्यः, 'अद्धे'ति चन्द्रसूर्यादिक्रिया-विशिष्टोऽर्द्धतृतीयद्वीपसमुद्रान्तर्वर्त्यद्धाकालः समयादिलक्षणो वाच्यः, तथा 'यथायुष्ककालो' देवाद्यायुष्क
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org

Page Navigation
1 ... 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 ... 284