Agam Sutra Satik 14 Jivajivabhigam UpangSutra 03

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan

Page 498

प्रतिपत्तिः - सर्व०, प्रतिपत्तिः३
४९५ मू. (३८३)अहवाचउबिहासव्वजीवाप० तं०-इस्थिवेयगापुरिसवेयगानपुसंकगवेयगा अवेयगा, इस्थिवेयगा णं भंते! इत्येवेदएत्तिकालतो केवचिरं होति?, गो० पलियसय दसुत्तरं अट्ठारसचोदस पलितपुहत्तं, समओजहन्नो, पुरिसवेदस्सजह० अंतो० उक० सागरोवमसयपुहत्तं सातिरेगं, नपुंसगवेदस्स जह० एकोसमयं उक्को० अनंतं कालं वणस्सतिकालो।
___ अवेयए दुविहे प०-सातीए वा अपज्जवसिते सातीए वा सपञ्जवसिए से जह० एकस० उक० अंतीमु०॥ इत्थिवेदस्स अंतरं जह० अंतो० उक० वणस्सतिकालो, पुरिसवेदस्स जह० एगसमयंउको० वणस्सइकालो, नपुंसगवेदस्सजह अंतो० उ० सागरोवमसयपुत्सातिरेगं, अवेदगोजहा हेटा। अप्पाबहु० सव्वत्थोवा पुरिसवेदगाइस्थिवेदगा संखेजगुणा अवेदगाअनंतगुणा नपुंसगवेयगा अनंतगुणा।
वृ.अहवे'त्यादि, अथवा प्रकारान्तरेणचतुर्विधाःसर्वजीवाःप्रज्ञप्तास्तद्यथा-स्त्रीवेदकाः पुरुषवेदकानपुंसकवेदका अवेदकाः | कायस्थितिचिन्तायांस्त्रीवेदकस्य जह० एगसमय'मित्यादि पूर्वत्रिविधप्रतिपत्तौ प्रपञ्चतो व्याख्यातमितिनभूयो व्याख्ययते, पुरुषवेदस्यजघन्यतोऽन्तर्मुहूर्त, स्त्रीवेदादिभ्य उद्धृत्य पुरुषवेदानामन्तर्मुहूर्त जीवित्वा भूयः स्त्रीवेदादिषु कस्यापि गमनात् ।
अथ यथा स्त्रीवेदस्य नपुंसकस्य वा उपशमश्रेणावुपशमे जाते तदनन्तरमेकं समयं तं वेदमनुभूय मृतस्यैकसमयता व्यावय॑ते तथा पुरुषवेदस्यापि जघन्यत एकसमयता कस्मात्र भवति? उच्यते, उपशमश्रेण्यन्तर्गतो मृतः सर्वोऽपि पुरुषवेदेषुत्पद्यते नान्यवेदेषु, तेन स्त्रीवेदस्य नपुंसकवेदस्य चोक्तप्रकारेणजघन्यत एकसमयतालभ्यते, नपुरुषवेदस्य, तस्य जन्मान्तरेऽपि सातत्येन गमनात्, ततो जघन्यं पुरुषवेदस्योपदर्शितेनैव प्रकारेणेत्यन्तर्मुहूर्त, उत्कर्षतः सागरोपमशतपृथक्त्वंसातिरेकं,तच देवमनुष्यतिर्यग्भवभ्रमणेन वेदितव्यं, नपुंसकवेदोजघन्यत एकं समयं, स चैकः समय उपशमश्रेणी वेदोपशमान्तरमेकं समयं नपुंसकवेदमनुभूय मृतस्य परिभावनीयोमरणानन्तरं पुरुषवेदेषुत्पादात्, उत्कर्षतो वनस्पतिकालः, सचप्रागनेकधादर्शितः, अवेदको द्विविधः-साद्यपर्यवसितः क्षीणवेदः सादिसपर्यवसित उपशान्तवेदः, सच जघन्यत एकं समयं, द्वितीये समये मरणतो देवगतौ पुरुषवेदसम्भवात्, उत्कर्षतोऽन्तर्मुहूर्त, तदनन्तरं मरणतः पुरुषवेदसकनन्याप्रतिपाततो येनवेदेनोपशमश्रेणिप्रतिपन्नस्तद्वेदोदयापत्या सवेदकत्वात्
अन्तरचिन्तायां स्त्रवेदस्यान्तरं जघन्यतोऽन्तर्मुहूर्त, तचोपशान्तवेदे पुनरन्तर्मुहुर्तेन स्त्रवेदोदयापत्या, यदिवा स्त्रीभ्य उद्धृत्य पुरुषवेदेषु नपुंसकवेदेषु वाऽन्तर्मुहूर्त जीवित्वा पुनः स्त्रीत्वेनोत्पत्या भावनीयं, उत्कर्षतो वनस्पतिकालः, पुरुषवेदस्यान्तरंजघन्यतएकसमय,पुरुषस्य स्ववेदोपशमसमयानन्तरं मरणे पुरुषेष्वेवोत्पादात, उत्कर्षतो वनस्पतिकालः, नपुंसकवेदस्य जधन्यतोऽन्तर्मुहूर्त, तन्त्र स्त्रीवेदोक्तप्रकारेण भावयितव्यं, उत्कर्षतः सागरोपमशतपृथक्त्वं सातिरेक, तत ऊर्ध्वनियमतः संसारिणः सतो नपुंसकवेदोदयभावात्, अवेदकस्य साद्यपर्यवसितस्य नास्त्यन्तरमपर्यवसितत्वात्, सादिसपर्यवसितस्यजघन्येनान्तर्मुहूर्तेन कस्यापि श्रेणिसमारम्भात्, उत्कर्षतोऽनन्तं कालं, अनन्ता उत्सर्पिण्यवसर्पिण्यः कालतः क्षेत्रतोऽपार्द्ध पुद्गलपरावर्त देशोनं, तावतः कालादूर्वपूर्वप्रतिपनोपशमश्रेणिकस्य पुनः श्रेणिसमारम्भात्।